"Na oczy królewny angielskiej" - analiza barokowego panegiryku
"Na oczy królewny angielskiej" Daniela Naborowskiego to znakomity przykład barokowego panegiryku dworskiego. Utwór ten, będący pochwałą oczu królewny angielskiej, wykorzystuje szereg środków stylistycznych, tworząc wyrafinowaną kompozycję poetycką.
Definicja: Panegiryk to utwór pochwalny, często tworzony z okazji ważnych wydarzeń, takich jak narodziny potomka rodu królewskiego, ślub czy śmierć znaczącej postaci.
W wierszu Naborowskiego możemy zaobserwować bogactwo środków artystycznych, charakterystycznych dla poezji barokowej:
- Inwersja
- Apostrofa
- Anafora
- Epitet
- Personifikacja
- Wyliczenie
- Paralelizmy składniowe
- Pytanie retoryczne
- Powtórzenie
- Gradacja
Highlight: Szczególnie istotna w strukturze wiersza jest kompozycja łańcuchowa, gdzie każda kolejna strofa rozpoczyna się od negacji poprzedniej.
Poeta buduje swój utwór wokół motywu oczu królewny, porównując je do różnych elementów:
- Słońca
- Gwiazd
- Pochodni
- Nieba
- Bogów
Example: Struktura wiersza opiera się na schemacie: "Nie słońca, bo...", "Nie gwiazdy, bo...", "Nie pochodnie, bo..." itd.
Ta konstrukcja pozwala poecie na stopniowe budowanie napięcia i podkreślanie wyjątkowości oczu królewny, które przewyższają nawet najwspanialsze zjawiska natury i bóstwa.
Vocabulary: Sumacja - figura retoryczna polegająca na podsumowaniu wcześniejszych argumentów lub stwierdzeń.
Problematyka utworu koncentruje się na wychwalaniu urody królewny, szczególnie jej oczu, co jest typowym motywem poezji dworskiej. Jednocześnie wiersz stanowi popis kunsztu poetyckiego Naborowskiego, ukazując jego zdolność do tworzenia skomplikowanych konstrukcji poetyckich i wykorzystywania bogatego repertuaru środków stylistycznych.
Analiza "Na oczy królewny angielskiej" pozwala zrozumieć, jak barokowi poeci tworzyli wyrafinowane panegiryki, łącząc tradycję poezji dworskiej z nowatorskimi rozwiązaniami formalnymi. Utwór ten stanowi doskonały materiał do studiowania środków stylistycznych i ich funkcji w poezji barokowej, a także do zgłębiania tematyki miłosnej i dworskiej w literaturze XVII wieku.
