Analiza wiersza "Dlaczego klasycy" Zbigniewa Herberta
Wiersz "Dlaczego klasycy" Zbigniewa Herberta to głęboka refleksja nad wartościami etycznymi i rolą sztuki, zestawiająca starożytność ze współczesnością. Poeta dzieli utwór na trzy kluczowe części, które pozwalają czytelnikowi zrozumieć jego stanowisko wobec klasycznych wzorców.
W pierwszej części Herbert przywołuje postać Tucydydesa, starożytnego historyka i stratega. Tucydydes, mimo niepowodzenia w misji wojskowej i niesprawiedliwego oskarżenia o zdradę, zachował honor i obiektywizm w swoich dziełach historycznych. Nie próbował usprawiedliwiać się ani kreować na bohatera, przyjmując karę z godnością.
Example: Tucydydes, oskarżony o zdradę i wygnany, nie błagał o litość, a w swoim dziele historycznym zachował obiektywizm, nie przedstawiając siebie jako bohatera.
Druga część wiersza stanowi kontrast dla postawy Tucydydesa. Herbert krytycznie odnosi się do współczesnych generałów, którzy w obliczu porażki szukają kozłów ofiarnych i manipulują faktami dla zachowania dobrego wizerunku. Poeta ukazuje brak honoru i odpowiedzialności wśród współczesnych przywódców.
Quote: "generałowie ostatnich wojen / jeśli zdarzy się podobna afera / szyko układają długie komunikaty / i zeznania świadków / którzy też byli w kraju"
W trzeciej części Herbert snuje refleksję nad rolą sztuki. Poeta postuluje, że sztuka powinna stać po stronie wartości, być obiektywna i poruszać ważne tematy. Krytykuje współczesną twórczość jako powierzchowną i nietrwałą, porównując ją do przelotnego romansu.
Highlight: Herbert opowiada się za sztuką, która, podobnie jak dzieła klasyków, porusza istotne kwestie i ma trwałą wartość.
Wiersz "Dlaczego klasycy" jest nie tylko interpretacją wartości klasycznych, ale także krytyką współczesności. Herbert, poprzez konteksty historyczne i kulturowe, uzasadnia swój wybór klasyków jako wzorców etycznych i artystycznych. Utwór ten można zaliczyć do wierszy patriotycznych Herberta, gdyż wyraża troskę o wartości moralne i kulturowe narodu.
Vocabulary: Klasycy - twórcy starożytni, uznawani za wzorcowych i godnych naśladowania w literaturze i sztuce.
Podsumowując, "Dlaczego klasycy" to ważny tekst w dorobku Herberta, ukazujący jego poglądy na temat etyki, odpowiedzialności i roli sztuki. Wiersz ten, obok takich utworów jak "Przesłanie Pana Cogito", "U wrót doliny" czy "Apollo i Marsjasz", należy do najbardziej znanych wierszy poety, stanowiąc istotny element jego poetyckiego dziedzictwa.
