Przedmioty

Przedmioty

Więcej

Co to jest dramat w literaturze? Odkrywamy z Arystotelesem

Zobacz

Co to jest dramat w literaturze? Odkrywamy z Arystotelesem

Dramat to gatunek literacki wywodzący się z religijnych obrzędów ku czci greckiego boga Dionizosa. Jego podstawowe cechy zostały ukształtowane w starożytności i opisane przez Arystotelesa w "Poetyce". Co to jest dramat w literaturze? To utwór oparty na dialogu postaci, zawierający wskazówki inscenizacyjne (didaskalia) oraz podzielony na akty i sceny.

  • Akcja dramatu ma określoną strukturę: ekspozycja, rozwinięcie, punkt kulminacyjny, perypetia, rozwiązanie
  • Czas i przestrzeń w dramacie mogą być rzeczywiste lub umowne
  • Dialog i monolog są kluczowymi elementami dramatu
  • Bohaterowie mogą być monumentalni, zindywidualizowani lub zdezintegrowani
  • Główne kategorie estetyczne to tragizm, komizm i groteska
  • Istnieją różne odmiany dramatu, m.in. antyczny, szekspirowski, romantyczny, groteskowy

6.05.2022

4108

Dramat
Dramat-wywodzi się z religijnych obrzędów ku czci greckiego boga Dionizosa.
Podstawowe gatunki zostały ukształtowane już w starożytno

Zobacz

Odmiany dramatu na przestrzeni wieków

Na przestrzeni wieków ukształtowały się rozmaite odmiany dramatu, a każda kolejna epoka wniosła coś nowego do rozwoju tego rodzaju literackiego.

Highlight: Czym jest dramat w literaturze i jakie są przykłady? Dramat to rodzaj literacki, który ewoluował przez wieki, przybierając różne formy i odmiany.

  1. Dramat antyczny - źródło podstawowych gatunków dramatycznych: komedii i tragedii
  2. Dramat satyrowy - starogrecka odmiana wykorzystująca motywy mitologiczne w humorystycznym ujęciu
  3. Dramat liturgiczny - popularny w średniowieczu i renesansie, traktujący o tematach ewangelicznych
  4. Dramat szekspirowski - przełamujący konwencję klasycystyczną, inspiracja dla późniejszego dramatu romantycznego

Example: Dramat klasyczny przykłady to m.in. tragedie Sofoklesa, takie jak "Król Edyp" czy "Antygona".

  1. Dramat romantyczny - przeciwieństwo dramatu klasycystycznego, o swobodnej konstrukcji i łączący różne kategorie estetyczne
  2. Dramat mieszczański - powstały w XVIII wieku, rozwijający nowe formy inscenizacyjne

Definition: Dramat romantyczny to odmiana dramatu charakteryzująca się swobodną konstrukcją, łączeniem różnych kategorii estetycznych oraz często obecnością elementów fantastycznych i groteskowych.

W XX wieku wykształciły się nowe odmiany dramatu:

  1. Dramat groteskowy - operujący absurdem i groteską
  2. Dramat poetycki - charakteryzujący się poetyckością języka i tekstu oraz symbolicznymi znaczeniami
  3. Dramat epicki - często obrazujący procesy społeczne i mający na celu umoralnianie publiczności

Quote: Arystoteles Poetyka najważniejsze informacje: "Tragedia jest to naśladowcze przedstawienie akcji poważnej, skończonej i posiadającej (odpowiednią) wielkość, wyrażone w języku ozdobnym, odmiennym w różnych częściach dzieła, przedstawienie w formie dramatycznej, a nie narracyjnej, które przez wzbudzenie litości i trwogi doprowadza do oczyszczenia (kátharsis) tych uczuć." - Arystoteles, Poetyka

Dramat
Dramat-wywodzi się z religijnych obrzędów ku czci greckiego boga Dionizosa.
Podstawowe gatunki zostały ukształtowane już w starożytno

Zobacz

Podstawowe cechy dramatu

Co to jest dramat i jakie ma cechy? Dramat to rodzaj literacki, który wywodzi się z religijnych obrzędów ku czci greckiego boga Dionizosa. Jego podstawowe gatunki zostały ukształtowane już w starożytności i opisane przez Arystotelesa w jego "Poetyce".

Definicja: Dramat to utwór literacki, którego głównym wyróżnikiem jest akcja ukazana przez dialog postaci.

Tekst dramatu zawiera również wskazówki (didaskalia) dla reżysera, scenografa i aktorów, ułatwiające wystawienie sztuki na scenie. Dramat charakteryzuje się specyficzną budową, która obejmuje tekst główny i tekst poboczny, oraz podziałem na akty i sceny, co porządkuje treści.

Highlight: Kluczowym elementem dramatu jest akcja, która ma określoną strukturę:

  1. Ekspozycja - prezentacja głównych postaci, konfliktów i problemów utworu
  2. Rozwinięcie akcji - rozwój wydarzeń wynikający z zawiązania konfliktu
  3. Punkt kulminacyjny - najwyższy stopień napięcia
  4. Perypetia - nieoczekiwany zwrot akcji
  5. Rozwiązanie akcji - rozstrzygnięcie konfliktu

Czas i przestrzeń w dramacie mogą być przedstawione na różne sposoby:

  1. Czas fabuły obejmuje wszystkie zdarzenia dramatyczne w tekście utworu
  2. Czas akcji jest tożsamy z czasem fabuły
  3. Przestrzeń dramatyczna może być:
    • skonkretyzowana i rzeczywista
    • skonkretyzowana, rzeczywista i nadnaturalna
    • nieskonkretyzowana i umowna

Example: Przykładem przestrzeni nieskonkretyzowanej, umownej jest sceneria w dramacie Samuela Becketta "Czekając na Godota".

Dramat
Dramat-wywodzi się z religijnych obrzędów ku czci greckiego boga Dionizosa.
Podstawowe gatunki zostały ukształtowane już w starożytno

Zobacz

Dialog, monolog i bohaterowie w dramacie

Dialog w dramacie pełni kluczową rolę w rozwijaniu fabuły i dostarczaniu informacji o wcześniejszych wydarzeniach oraz bohaterach. Monolog z kolei służy do wyrażania myśli i uczuć postaci.

Highlight: Bohater w dramacie bezpośrednio wpływa na rozwój akcji i zwykle jest postacią wyrazistą.

Możemy wyróżnić trzy główne typy bohaterów dramatycznych:

  1. Bohater monumentalny - ukształtowany w dramacie klasycznym, wyrazisty i działający zgodnie z określonymi zasadami
  2. Bohater zindywidualizowany - charakterystyczny dla dramatu szekspirowskiego i romantycznego, kierujący się własnymi przekonaniami
  3. Bohater zdezintegrowany - typowy dla dramatu współczesnego, pozbawiony wyrazistej osobowości

Vocabulary: Didaskalia to tekst poboczny w dramacie, zawierający informacje o wyglądzie postaci, przestrzeni dramatycznej, rekwizytach oraz emocjach i zachowaniach bohaterów.

Jakie utwory należą do dramatu? Do dramatu zaliczamy utwory reprezentujące różne kategorie estetyczne:

  • Tragizm - wzbudzający poczucie daremności wysiłków i bezsiły wobec losu
  • Komizm - wywołujący wesołość i śmiech
  • Groteska - wykorzystująca formy przerysowane, karykaturalne i łamiąca zasadę decorum

Example: Przykładem dramatu łączącego różne kategorie estetyczne jest "Makbet" Williama Szekspira, który zawiera elementy dramatu szekspirowskiego i tragizmu.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

Knowunity zostało wyróżnione przez Apple i widnieje się na szczycie listy w sklepie z aplikacjami w kategorii edukacja w takich krajach jak Polska, Niemcy, Włochy, Francje, Szwajcaria i Wielka Brytania. Dołącz do Knowunity już dziś i pomóż milionom uczniów na całym świecie.

Ranked #1 Education App

Pobierz z

Google Play

Pobierz z

App Store

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

4.9+

Średnia ocena aplikacji

13 M

Uczniowie korzystają z Knowunity

#1

W rankingach aplikacji edukacyjnych w 12 krajach

950 K+

Uczniowie, którzy przesłali notatki

Nadal nie jesteś pewien? Zobacz, co mówią inni uczniowie...

Użytkownik iOS

Tak bardzo kocham tę aplikację [...] Polecam Knowunity każdemu!!! Moje oceny poprawiły się dzięki tej aplikacji :D

Filip, użytkownik iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze zaprojektowana. Do tej pory zawsze znajdowałam wszystko, czego szukałam :D

Zuzia, użytkownik iOS

Uwielbiam tę aplikację ❤️ właściwie używam jej za każdym razem, gdy się uczę.

Co to jest dramat w literaturze? Odkrywamy z Arystotelesem

Dramat to gatunek literacki wywodzący się z religijnych obrzędów ku czci greckiego boga Dionizosa. Jego podstawowe cechy zostały ukształtowane w starożytności i opisane przez Arystotelesa w "Poetyce". Co to jest dramat w literaturze? To utwór oparty na dialogu postaci, zawierający wskazówki inscenizacyjne (didaskalia) oraz podzielony na akty i sceny.

  • Akcja dramatu ma określoną strukturę: ekspozycja, rozwinięcie, punkt kulminacyjny, perypetia, rozwiązanie
  • Czas i przestrzeń w dramacie mogą być rzeczywiste lub umowne
  • Dialog i monolog są kluczowymi elementami dramatu
  • Bohaterowie mogą być monumentalni, zindywidualizowani lub zdezintegrowani
  • Główne kategorie estetyczne to tragizm, komizm i groteska
  • Istnieją różne odmiany dramatu, m.in. antyczny, szekspirowski, romantyczny, groteskowy

6.05.2022

4108

 

1/2

 

Język polski

217

Dramat
Dramat-wywodzi się z religijnych obrzędów ku czci greckiego boga Dionizosa.
Podstawowe gatunki zostały ukształtowane już w starożytno

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Odmiany dramatu na przestrzeni wieków

Na przestrzeni wieków ukształtowały się rozmaite odmiany dramatu, a każda kolejna epoka wniosła coś nowego do rozwoju tego rodzaju literackiego.

Highlight: Czym jest dramat w literaturze i jakie są przykłady? Dramat to rodzaj literacki, który ewoluował przez wieki, przybierając różne formy i odmiany.

  1. Dramat antyczny - źródło podstawowych gatunków dramatycznych: komedii i tragedii
  2. Dramat satyrowy - starogrecka odmiana wykorzystująca motywy mitologiczne w humorystycznym ujęciu
  3. Dramat liturgiczny - popularny w średniowieczu i renesansie, traktujący o tematach ewangelicznych
  4. Dramat szekspirowski - przełamujący konwencję klasycystyczną, inspiracja dla późniejszego dramatu romantycznego

Example: Dramat klasyczny przykłady to m.in. tragedie Sofoklesa, takie jak "Król Edyp" czy "Antygona".

  1. Dramat romantyczny - przeciwieństwo dramatu klasycystycznego, o swobodnej konstrukcji i łączący różne kategorie estetyczne
  2. Dramat mieszczański - powstały w XVIII wieku, rozwijający nowe formy inscenizacyjne

Definition: Dramat romantyczny to odmiana dramatu charakteryzująca się swobodną konstrukcją, łączeniem różnych kategorii estetycznych oraz często obecnością elementów fantastycznych i groteskowych.

W XX wieku wykształciły się nowe odmiany dramatu:

  1. Dramat groteskowy - operujący absurdem i groteską
  2. Dramat poetycki - charakteryzujący się poetyckością języka i tekstu oraz symbolicznymi znaczeniami
  3. Dramat epicki - często obrazujący procesy społeczne i mający na celu umoralnianie publiczności

Quote: Arystoteles Poetyka najważniejsze informacje: "Tragedia jest to naśladowcze przedstawienie akcji poważnej, skończonej i posiadającej (odpowiednią) wielkość, wyrażone w języku ozdobnym, odmiennym w różnych częściach dzieła, przedstawienie w formie dramatycznej, a nie narracyjnej, które przez wzbudzenie litości i trwogi doprowadza do oczyszczenia (kátharsis) tych uczuć." - Arystoteles, Poetyka

Dramat
Dramat-wywodzi się z religijnych obrzędów ku czci greckiego boga Dionizosa.
Podstawowe gatunki zostały ukształtowane już w starożytno

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Podstawowe cechy dramatu

Co to jest dramat i jakie ma cechy? Dramat to rodzaj literacki, który wywodzi się z religijnych obrzędów ku czci greckiego boga Dionizosa. Jego podstawowe gatunki zostały ukształtowane już w starożytności i opisane przez Arystotelesa w jego "Poetyce".

Definicja: Dramat to utwór literacki, którego głównym wyróżnikiem jest akcja ukazana przez dialog postaci.

Tekst dramatu zawiera również wskazówki (didaskalia) dla reżysera, scenografa i aktorów, ułatwiające wystawienie sztuki na scenie. Dramat charakteryzuje się specyficzną budową, która obejmuje tekst główny i tekst poboczny, oraz podziałem na akty i sceny, co porządkuje treści.

Highlight: Kluczowym elementem dramatu jest akcja, która ma określoną strukturę:

  1. Ekspozycja - prezentacja głównych postaci, konfliktów i problemów utworu
  2. Rozwinięcie akcji - rozwój wydarzeń wynikający z zawiązania konfliktu
  3. Punkt kulminacyjny - najwyższy stopień napięcia
  4. Perypetia - nieoczekiwany zwrot akcji
  5. Rozwiązanie akcji - rozstrzygnięcie konfliktu

Czas i przestrzeń w dramacie mogą być przedstawione na różne sposoby:

  1. Czas fabuły obejmuje wszystkie zdarzenia dramatyczne w tekście utworu
  2. Czas akcji jest tożsamy z czasem fabuły
  3. Przestrzeń dramatyczna może być:
    • skonkretyzowana i rzeczywista
    • skonkretyzowana, rzeczywista i nadnaturalna
    • nieskonkretyzowana i umowna

Example: Przykładem przestrzeni nieskonkretyzowanej, umownej jest sceneria w dramacie Samuela Becketta "Czekając na Godota".

Dramat
Dramat-wywodzi się z religijnych obrzędów ku czci greckiego boga Dionizosa.
Podstawowe gatunki zostały ukształtowane już w starożytno

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Dialog, monolog i bohaterowie w dramacie

Dialog w dramacie pełni kluczową rolę w rozwijaniu fabuły i dostarczaniu informacji o wcześniejszych wydarzeniach oraz bohaterach. Monolog z kolei służy do wyrażania myśli i uczuć postaci.

Highlight: Bohater w dramacie bezpośrednio wpływa na rozwój akcji i zwykle jest postacią wyrazistą.

Możemy wyróżnić trzy główne typy bohaterów dramatycznych:

  1. Bohater monumentalny - ukształtowany w dramacie klasycznym, wyrazisty i działający zgodnie z określonymi zasadami
  2. Bohater zindywidualizowany - charakterystyczny dla dramatu szekspirowskiego i romantycznego, kierujący się własnymi przekonaniami
  3. Bohater zdezintegrowany - typowy dla dramatu współczesnego, pozbawiony wyrazistej osobowości

Vocabulary: Didaskalia to tekst poboczny w dramacie, zawierający informacje o wyglądzie postaci, przestrzeni dramatycznej, rekwizytach oraz emocjach i zachowaniach bohaterów.

Jakie utwory należą do dramatu? Do dramatu zaliczamy utwory reprezentujące różne kategorie estetyczne:

  • Tragizm - wzbudzający poczucie daremności wysiłków i bezsiły wobec losu
  • Komizm - wywołujący wesołość i śmiech
  • Groteska - wykorzystująca formy przerysowane, karykaturalne i łamiąca zasadę decorum

Example: Przykładem dramatu łączącego różne kategorie estetyczne jest "Makbet" Williama Szekspira, który zawiera elementy dramatu szekspirowskiego i tragizmu.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

Knowunity zostało wyróżnione przez Apple i widnieje się na szczycie listy w sklepie z aplikacjami w kategorii edukacja w takich krajach jak Polska, Niemcy, Włochy, Francje, Szwajcaria i Wielka Brytania. Dołącz do Knowunity już dziś i pomóż milionom uczniów na całym świecie.

Ranked #1 Education App

Pobierz z

Google Play

Pobierz z

App Store

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

4.9+

Średnia ocena aplikacji

13 M

Uczniowie korzystają z Knowunity

#1

W rankingach aplikacji edukacyjnych w 12 krajach

950 K+

Uczniowie, którzy przesłali notatki

Nadal nie jesteś pewien? Zobacz, co mówią inni uczniowie...

Użytkownik iOS

Tak bardzo kocham tę aplikację [...] Polecam Knowunity każdemu!!! Moje oceny poprawiły się dzięki tej aplikacji :D

Filip, użytkownik iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze zaprojektowana. Do tej pory zawsze znajdowałam wszystko, czego szukałam :D

Zuzia, użytkownik iOS

Uwielbiam tę aplikację ❤️ właściwie używam jej za każdym razem, gdy się uczę.