Liryka
Liryka to jeden z trzech głównych rodzajów literackich, obok epiki i dramatu. Charakteryzuje się skupieniem na wyrażaniu uczuć i przeżyć podmiotu lirycznego.
Główne cechy utworów lirycznych:
- Bogactwo środków stylistycznych
- Częste występowanie rymów
- Podział na wersy i strofy
- Obecność podmiotu lirycznego wyrażającego swoje doznania w formie monologu
Highlight: Liryka epika dramat - jak odróżnić: Lirykę wyróżnia koncentracja na przeżyciach wewnętrznych, podczas gdy epika skupia się na opowiadaniu wydarzeń, a dramat na dialogach i akcji scenicznej.
Example: Przykłady lektur lirycznych:
- Fraszki, Pieśni i Treny Jana Kochanowskiego
- Sonety Krymskie i "Śmierć Pułkownika" Adama Mickiewicza
Epika
Epika to rodzaj literacki obejmujący utwory, w których narrator opowiada o wydarzeniach.
Główne cechy utworów epickich:
- Obecność narratora opowiadającego o wydarzeniach
- Rozbudowany świat przedstawiony
- Występowanie dialogów i monologów bohaterów
- Fabuła jako główny element struktury
- Najczęściej pisane prozą, rzadziej wierszem
Highlight: 4 cechy epiki: narrator, świat przedstawiony, fabuła, bohaterowie.
Example: Przykłady lektur epickich:
- "Pan Tadeusz" Adama Mickiewicza
- "Quo vadis" Henryka Sienkiewicza
- "Syzyfowe prace" Stefana Żeromskiego
- "Kamienie na szaniec" Aleksandra Kamińskiego