Filozofia przyrody

Alternatywny zapis:

ale również względność rzeczy. Dla Heraklita charakterystyczna jest więc postawa relatywizmu. Świat składa się z przeciwieństw, które nieustannie zmieniają się miejscami: życie - śmierć czy młodość - starość. Heraklit wprowadził do filozofii pojęcie rozumu jako zasady kosmicznej. Uważał bowiem, że świat, podobnie jak człowiek, został skonstruowany według zasad logiki i że rozum rządzi obiema tymi bytami. Pitagoras (VI w. p. n. . e.) Pitagoras pochodził z wyspy Samos (teren Jonii), w wieku dojrzałym zaś osiedlił się w Krotonie, gdzie założył słynny związek pitagorejski. Nie pozostawił on po sobie żadnych pism, dlatego obecnie niemożliwe jest oddzielenie poglądów Pitagorasa od dzieł jego uczniów. Filozofia pitagorejska jest ściśle związana z nauką. Wszechświat pojmuje się tu jako porządek podlegający regułom matematycznym. Podstawową zasadę kosmosu stanowi u Pitagorasa liczba. Liczbom przypisuje się określoną symbolikę, a ponadto są one przyczyną harmonii wszechświata. Mamy tu do czynienia ze szczególnym połączeniem geometrii i akustyki. Pitagoras wyobrażał sobie bowiem wszechświat jako zbiór instrumentów, których ruch powoduje wyemitowanie dźwięku i powstanie ,,harmonii sfer", czyli uporządkowanej pieśni. Oprócz fundamentalnego twierdzenia o sumie kątów trójkąta, w filozofii tej po raz pierwszy pojawiają się podstawy astronomii. Pitagorejczycy odkryli między innymi, że ziemia ma kulisty kształt, ruch planet ma charakter regularny, a jego szybkość jest odwrotnością odległości. Jak zaznacza Tatarkiewicz, mamy tu do czynienia z zupełnie nową wizją przyrody. W filozofii tej po raz pierwszy pojawia się pojęcie ,,kosmosu" odnoszące się do wszechświata z powodu jego harmonijnej natury.