"Giaur" - Dzieło Byrona i bohater bajroniczny
George Gordon Byron był angielskim poetą z XIX wieku, słynącym z buntowniczej natury i licznych podbojów miłosnych. W swoich utworach często przedstawiał bohaterów będących samotnikami i indywidualistami, co dało początek koncepcji "bohatera bajronicznego".
Bohater bajroniczny to postać tajemnicza, zbuntowana i skłócona ze światem. To indywidualista niosący brzemię popełnionej zbrodni, której nie może wyznać, co powoduje jego wewnętrzne rozdarcie. Mimo to, nieustannie walczy o swoje przekonania i wartości, jak miłość czy wolność.
"Giaur" to powieść poetycka - gatunek charakterystyczny dla romantyzmu, łączący cechy powieści i poematu. Sama nazwa "giaur" nie jest imieniem, lecz muzułmańskim określeniem "niewiernego", czyli człowieka innej wiary. Stanowi też metaforę osoby odrzuconej i niezrozumianej przez społeczeństwo.
Warto wiedzieć! Konstrukcja utworu jest celowo fragmentaryczna i pełna niedomówień, co tworzy tajemniczy nastrój charakterystyczny dla romantyzmu i zmusza czytelnika do aktywnego dopowiadania sobie brakujących elementów fabuły.
Fabuła utworu opowiada o miłości Wenecjanina do Leili, niewolnicy zmuszanej do małżeństwa z Hassanem. Gdy Leila zostaje utopiona z rozkazu męża (zgodnie z muzułmańskim prawem za niewierność), Giaur mści się, zabijając Hassana. Po dokonaniu zemsty bohater zamyka się w klasztorze, gdzie przeżywa swoje cierpienie w samotności, aż do śmierci.