Inwokacja w "Panu Tadeuszu"
Inwokacja to rozbudowana apostrofa (uroczysty zwrot) do bóstwa lub idei, która występuje na początku utworu. W "Panu Tadeuszu" inwokacja zawiera prośbę o natchnienie i jest skierowana do kilku adresatów.
Pierwszym adresatem jest Ojczyzna: "Litwo! Ojczyzno moja! Ty jesteś jak zdrowie. Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie, kto cię stracił." Mickiewicz porównuje ojczyznę do zdrowia - doceniamy je dopiero, gdy je tracimy. To bardzo osobiste wyznanie emigranta tęskniącego za krajem.
Drugim adresatem jest Matka Boska, która pojawia się w kilku odsłonach: jako opiekunka zamku nowogródzkiego, jako Ta, która ochrania Jasną Górę oraz jako Ta, która przywróciła poecie zdrowie w dzieciństwie. Poeta zwraca się do niej z prośbą: "Tak nas powrócisz cudem na Ojczyzny łono".
Ciekawostka: Inwokacja w "Panu Tadeuszu" pełni funkcję modlitwy, w której poeta nie tylko wyraża tęsknotę za ojczyzną, ale również prosi o powrót do niej, co odzwierciedla uczucia wielu polskich emigrantów.
W dalszej części inwokacji poeta opisuje wyidealizowany świat przyrody litewskiej: "Te pola malowane zbożem rozmaitem, wyzłacane pszenicą, posrebrzane żytem". Używa barwnych określeń i środków stylistycznych (epitety, metafory, porównania), by stworzyć obraz rajskiej krainy z "bursztynowym świerczem" i dzięcieliną o "panieńskim rumieńcu".
Inwokacja kończy się opisem spokojnego krajobrazu wiejskiego z miedzami, gdzie "ciche grusze siedzą" - to obraz spokojnej, harmonijnej natury, za którą tęskni poeta przebywający na emigracji.