Pozytywizm - ramy czasowe i kluczowe pojęcia
Pozytywizm to epoka, która w Polsce trwała od 1864 roku do lat 80/90 XIX wieku, natomiast w Europie rozpoczęła się wcześniej, bo już w latach 40 XIX wieku i trwała do lat 70 XIX wieku. Okres ten charakteryzował się kilkoma kluczowymi pojęciami, które kształtowały myśl i literaturę tego czasu.
Vocabulary: Utylitaryzm to filozofia głosząca, że to, co jest pożyteczne, jest dobre, a miarą słuszności postępowania jest użyteczność jego skutków.
Racjonalizm i empiryzm to dwa fundamentalne podejścia do poznania świata w epoce pozytywizmu. Racjonalizm opierał się na poznaniu za pomocą rozumu, podczas gdy empiryzm kładł nacisk na doświadczenie.
Definition: Scjentyzm to pogląd filozoficzny, który zakłada, że poznanie świata jest możliwe przede wszystkim za pomocą nauk przyrodniczych.
Ważnymi hasłami epoki były również emancypacja kobiet, dążąca do zwiększenia udziału kobiet w życiu publicznym i zapewnienia im dostępu do edukacji, oraz asymilacja Żydów, czyli proces wyzwalania się Żydów w Europie spod dyskryminujących regulacji prawnych.
Highlight: Praca organiczna i praca u podstaw to kluczowe koncepcje pozytywizmu polskiego, skupiające się na działaniach na rzecz wspólnego dobra wszystkich warstw społecznych oraz podnoszeniu poziomu życia, szczególnie chłopów.
Determinizm i ewolucjonizm to kolejne ważne pojęcia epoki, podkreślające wiarę w przyczynowość zdarzeń oraz przekonanie o ciągłym postępie i rozwoju świata.