Filozofia i kultura renesansu
Filozofia renesansu obejmowała różnorodne nurty myślowe, które kształtowały światopogląd epoki:
- Sceptycyzm (Michel de Montaigne)
- Egalitaryzm (Thomas More)
- Neoplatonizm renesansowy (Giovanni Pico della Mirandola)
- Irenizm (Erazm z Rotterdamu)
Definicja: Antropocentryzm to pogląd stawiający człowieka w centrum zainteresowań i uznający go za najważniejszą istotę we wszechświecie
Kluczowe cytaty odzwierciedlające ducha epoki:
Cytat: "Człowiek jest miarą wszechrzeczy" - Protagoras z Abdery
Cytat: "Człowiek jest kowalem własnego losu" - Giovanni Pico della Mirandola
Renesans przyniósł również liczne odkrycia i wynalazki:
- Odkrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba
- Opłynięcie Ziemi przez Ferdynanda Magellana
- Teoria heliocentryczna Mikołaja Kopernika
- Wynalezienie ruchomej czcionki przez Jana Gutenberga
W literaturze pojawiły się nowe gatunki:
- Sonet (Francesco Petrarka)
- Nowela (Giovanni Boccaccio)
- Esej (Michel de Montaigne)
- Publicystyka (Andrzej Frycz Modrzewski, Piotr Skarga)
Przykład: Jan Kochanowski tworzył w różnych gatunkach literackich, takich jak pieśni, treny, fraszki i tragedie (np. "Odprawa posłów greckich")
Najważniejsze pojęcia renesansu obejmowały:
- Humanizm i hasło "ad fontes" (do źródeł)
- Poeta doctus (poeta uczony)
- Dworzanin i ziemianin jako wzorce osobowe
- Rozwój języków narodowych w literaturze
Sztuka renesansu charakteryzowała się:
- Proporcjonalnością i symetrią w architekturze
- Dynamizmem postaci w rzeźbie
- Perspektywą i harmonią w malarstwie
Highlight: Reformacja przyniosła rozwój nowych wyznań chrześcijańskich, takich jak luteranizm i kalwinizm, co miało ogromny wpływ na kulturę i społeczeństwo renesansu
