Przedmioty

Przedmioty

Więcej

Szukaj

Knowunity Pro

AI Knowunity

Ramy Czasowe i Filozofia Renesansu w Polsce: Jan Kochanowski i Inni

Otwórz

450

1

user profile picture

Jakub Kwiatkowski

27.11.2022

Język polski

Renesans

Przedmioty

/

Język polski

/

Młoda polska

/

"ludzie bezdomni" stefan żeromski

/

Charakterystyka bohaterów

Ramy Czasowe i Filozofia Renesansu w Polsce: Jan Kochanowski i Inni

Renesans w Polsce i Europie - epoka odrodzenia kultury antycznej, która rozpoczęła się we Włoszech w XIV wieku i dotarła do Polski w XV wieku.

  • Ramy czasowe renesansu w Polsce obejmują okres od XV do XVI wieku, zakończony soborem trydenckim
  • Głównym przedstawicielem literatury polskiego renesansu był Jan Kochanowski, twórca pieśni, trenów i fraszek
  • Filozofia epoki łączyła myśl antyczną z chrześcijaństwem, reprezentowana przez takich filozofów renesansu jak Erazm z Rotterdamu i Niccolò Machiavelli
  • Charakterystyczne dla epoki było odrodzenie kultury starożytnego Rzymu, rozwój mecenatu sztuki oraz reformacja
  • Twórczość Jana Kochanowskiego obejmowała różnorodne gatunki literackie i łączyła tradycję antyczną z rodzimą kulturą
...

27.11.2022

14886

. F RENESANS 17 RAMY CZASOWE: XIV w. (Włochy), (odkrycie Ameryki przez K. Kolumba), XV w. - Polska - XVI w. (sobór trydencki), SENS NAZWY: R

Zobacz

Filozofia renesansu

Filozofia renesansu łączyła w sobie dorobek myślicieli antycznych z pierwiastkiem chrześcijaństwa. Kluczowe koncepcje filozoficzne tego okresu to:

  1. Irenizm - propagowany przez Erazma z Rotterdamu, postulujący pokój między wyznaniami chrześcijańskimi i tolerancję religijną.

  2. Makiawelizm - koncepcja Niccolò Machiavellego, zakładająca, że cel uświęca środki.

  3. Egalitaryzm - idea całkowitej równości między ludźmi, propagowana przez Tomasza Morusa.

  4. Antropocentryzm - stawiający człowieka w centrum zainteresowania i podkreślający jego nieograniczone możliwości.

Definition: Antropocentryzm to pogląd filozoficzny, według którego człowiek jest miarą wszystkich rzeczy i centrum zainteresowania.

  1. Humanizm - podkreślający wartość jednostki ludzkiej i jej niezależność.

Quote: "Jestem człowiekiem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce" - Terencjusz, cytat oddający ducha humanizmu renesansowego.

. F RENESANS 17 RAMY CZASOWE: XIV w. (Włochy), (odkrycie Ameryki przez K. Kolumba), XV w. - Polska - XVI w. (sobór trydencki), SENS NAZWY: R

Zobacz

Reformacja i klasycyzm renesansowy

Reformacja, zapoczątkowana w 1517 roku przez Marcina Lutra, była ruchem odnowy życia religijnego, który doprowadził do radykalnych zmian w Kościele katolickim. Jej główne założenia to:

  1. Uznanie Pisma Świętego za jedyne źródło objawienia.
  2. Odrzucenie pośrednictwa kapłanów w drodze do zbawienia.
  3. Kwestionowanie kultu maryjnego i świętych oraz celibatu.
  4. Rozwój piśmiennictwa i języków narodowych.

Klasycyzm renesansowy charakteryzował się:

  1. Czerpaniem inspiracji z antyku i powrotem do źródeł.
  2. Prostotą wyrazu i harmonią formy.
  3. Wykorzystaniem motywów mitologicznych.
  4. Naśladowaniem natury w sztuce.

Vocabulary: Mecenat - patronat nad sztuką, literaturą i nauką sprawowany przez państwo, instytucje lub zamożne osoby prywatne.

. F RENESANS 17 RAMY CZASOWE: XIV w. (Włochy), (odkrycie Ameryki przez K. Kolumba), XV w. - Polska - XVI w. (sobór trydencki), SENS NAZWY: R

Zobacz

Cechy literatury renesansowej

Literatura renesansowa charakteryzowała się następującymi cechami:

  1. Świeckość - zachęcała do korzystania z życia i opiewała jego uroki.
  2. Refleksyjność - zawierała rozważania o życiu, cierpieniu i twórczości.
  3. Dydaktyzm - miała pouczać i przekazywać wartości moralne.
  4. Łączenie inspiracji antycznych z myślą chrześcijańską.
  5. Koncentracja na człowieku - wyrażała idee antropocentryzmu i humanizmu.
  6. Zgodność z zasadami sztuki poetyckiej - czerpała z "Poetyki" Arystotelesa.
  7. Tworzenie w językach narodowych - rozwój literatury w językach ojczystych.

Quote: "Iż Polacy nie gęsi, iże swój język mają" - Mikołaj Rej, podkreślając znaczenie tworzenia w języku polskim.

. F RENESANS 17 RAMY CZASOWE: XIV w. (Włochy), (odkrycie Ameryki przez K. Kolumba), XV w. - Polska - XVI w. (sobór trydencki), SENS NAZWY: R

Zobacz

Gatunki literackie renesansu

W okresie renesansu rozwinęły się różnorodne gatunki literackie, każdy o specyficznych cechach:

  1. Pieśń - utwór wierszowany, stroficzny, silnie zrytmizowany, o różnorodnej tematyce.

  2. Hymn - podniosły utwór o charakterze uroczystym, podejmujący tematy religijne lub patriotyczne.

  3. Sonet - utwór czternastowersowy o stałej budowie, składający się z dwóch strof czterowersowych i dwóch trójwersowych.

  4. Tren - utwór żałobny wyrażający żal po czyjejś śmierci i rozpamiętujący zasługi zmarłego.

  5. Fraszka - krótki, żartobliwy utwór zakończony pointą.

  6. Sielanka - gatunek tematycznie związany z życiem pasterzy, o charakterze realistycznym.

  7. Kazanie - gatunek prozatorski o charakterze religijnym i moralizatorskim.

Example: Jan Kochanowski tworzył w wielu z tych gatunków, np. "Pieśń IX", "Treny", czy fraszki "Na lipę" i "O żywocie ludzkim".

. F RENESANS 17 RAMY CZASOWE: XIV w. (Włochy), (odkrycie Ameryki przez K. Kolumba), XV w. - Polska - XVI w. (sobór trydencki), SENS NAZWY: R

Zobacz

Strona 5: Teatr elżbietański i związki z antykiem

Teatr elżbietański wprowadził nowatorskie rozwiązania sceniczne, zrywając z klasycznymi zasadami trzech jedności.

Highlight: Teatr elżbietański charakteryzował się wielowątkowością i obecnością scen batalistycznych

Example: "Człowiek witruwiański" i "Mona Lisa" jako przykłady renesansowego ideału piękna

Definition: Decorum - zasada dostosowania formy do treści

Podobne notatki

Know opracowanie "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego thumbnail

17

1346

4/5

opracowanie "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego

bohaterowie, obraz społeczeństwa, znaczenie aktów, widma, symbole

Know Składniowe środki stylistyczne thumbnail

206

3081

1/2

Składniowe środki stylistyczne

przedstawione w tabeli, z "Teraz Matura" - Vademecum

Know „Przedwiośnie” Stefan Żeromski thumbnail

568

15032

1/2

„Przedwiośnie” Stefan Żeromski

Notatka zawiera najwazniejsze informacje dotyczące lektury „Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego.

Know Zbrodnia i Kara opracowanie thumbnail

837

16726

3

Zbrodnia i Kara opracowanie

Najważniejsze aspekty w lekturze ,, Zbrodnia i Kara”

Know motyw bohaterów zapomnianych przez naród thumbnail

175

4966

4/5

motyw bohaterów zapomnianych przez naród

pytanie jawne, gloria victis

Know Nadniemeńska epopeja oraz "Nad Niemnem" a "Pan Tadeusz" thumbnail

18

398

3

Nadniemeńska epopeja oraz "Nad Niemnem" a "Pan Tadeusz"

Powieść będąca obecnie najbardziej reprezentatywnym przykładem literatury... "Zrozumieć tekst zrozumieć człowieka" - materiały realizowane z tych książek.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

Knowunity zostało wyróżnione przez Apple i widnieje się na szczycie listy w sklepie z aplikacjami w kategorii edukacja w takich krajach jak Polska, Niemcy, Włochy, Francje, Szwajcaria i Wielka Brytania. Dołącz do Knowunity już dziś i pomóż milionom uczniów na całym świecie.

Ranked #1 Education App

Pobierz z

Google Play

Pobierz z

App Store

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

4.9+

Średnia ocena aplikacji

17 M

Uczniowie korzystają z Knowunity

#1

W rankingach aplikacji edukacyjnych w 17 krajach

950 K+

Uczniowie, którzy przesłali notatki

Nadal nie jesteś pewien? Zobacz, co mówią inni uczniowie...

Użytkownik iOS

Tak bardzo kocham tę aplikację [...] Polecam Knowunity każdemu!!! Moje oceny poprawiły się dzięki tej aplikacji :D

Filip, użytkownik iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze zaprojektowana. Do tej pory zawsze znajdowałam wszystko, czego szukałam :D

Zuzia, użytkownik iOS

Uwielbiam tę aplikację ❤️ właściwie używam jej za każdym razem, gdy się uczę.

Przedmioty

/

Język polski

/

Młoda polska

/

"ludzie bezdomni" stefan żeromski

/

Charakterystyka bohaterów

Ramy Czasowe i Filozofia Renesansu w Polsce: Jan Kochanowski i Inni

user profile picture

Jakub Kwiatkowski

@jakubkwiatkowski_dxfg

·

165 Obserwujących

Obserwuj

Renesans w Polsce i Europie - epoka odrodzenia kultury antycznej, która rozpoczęła się we Włoszech w XIV wieku i dotarła do Polski w XV wieku.

  • Ramy czasowe renesansu w Polsce obejmują okres od XV do XVI wieku, zakończony soborem trydenckim
  • Głównym przedstawicielem literatury polskiego renesansu był Jan Kochanowski, twórca pieśni, trenów i fraszek
  • Filozofia epoki łączyła myśl antyczną z chrześcijaństwem, reprezentowana przez takich filozofów renesansu jak Erazm z Rotterdamu i Niccolò Machiavelli
  • Charakterystyczne dla epoki było odrodzenie kultury starożytnego Rzymu, rozwój mecenatu sztuki oraz reformacja
  • Twórczość Jana Kochanowskiego obejmowała różnorodne gatunki literackie i łączyła tradycję antyczną z rodzimą kulturą
...

27.11.2022

14886

 

1/2

 

Język polski

450

. F RENESANS 17 RAMY CZASOWE: XIV w. (Włochy), (odkrycie Ameryki przez K. Kolumba), XV w. - Polska - XVI w. (sobór trydencki), SENS NAZWY: R

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Filozofia renesansu

Filozofia renesansu łączyła w sobie dorobek myślicieli antycznych z pierwiastkiem chrześcijaństwa. Kluczowe koncepcje filozoficzne tego okresu to:

  1. Irenizm - propagowany przez Erazma z Rotterdamu, postulujący pokój między wyznaniami chrześcijańskimi i tolerancję religijną.

  2. Makiawelizm - koncepcja Niccolò Machiavellego, zakładająca, że cel uświęca środki.

  3. Egalitaryzm - idea całkowitej równości między ludźmi, propagowana przez Tomasza Morusa.

  4. Antropocentryzm - stawiający człowieka w centrum zainteresowania i podkreślający jego nieograniczone możliwości.

Definition: Antropocentryzm to pogląd filozoficzny, według którego człowiek jest miarą wszystkich rzeczy i centrum zainteresowania.

  1. Humanizm - podkreślający wartość jednostki ludzkiej i jej niezależność.

Quote: "Jestem człowiekiem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce" - Terencjusz, cytat oddający ducha humanizmu renesansowego.

. F RENESANS 17 RAMY CZASOWE: XIV w. (Włochy), (odkrycie Ameryki przez K. Kolumba), XV w. - Polska - XVI w. (sobór trydencki), SENS NAZWY: R

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Reformacja i klasycyzm renesansowy

Reformacja, zapoczątkowana w 1517 roku przez Marcina Lutra, była ruchem odnowy życia religijnego, który doprowadził do radykalnych zmian w Kościele katolickim. Jej główne założenia to:

  1. Uznanie Pisma Świętego za jedyne źródło objawienia.
  2. Odrzucenie pośrednictwa kapłanów w drodze do zbawienia.
  3. Kwestionowanie kultu maryjnego i świętych oraz celibatu.
  4. Rozwój piśmiennictwa i języków narodowych.

Klasycyzm renesansowy charakteryzował się:

  1. Czerpaniem inspiracji z antyku i powrotem do źródeł.
  2. Prostotą wyrazu i harmonią formy.
  3. Wykorzystaniem motywów mitologicznych.
  4. Naśladowaniem natury w sztuce.

Vocabulary: Mecenat - patronat nad sztuką, literaturą i nauką sprawowany przez państwo, instytucje lub zamożne osoby prywatne.

. F RENESANS 17 RAMY CZASOWE: XIV w. (Włochy), (odkrycie Ameryki przez K. Kolumba), XV w. - Polska - XVI w. (sobór trydencki), SENS NAZWY: R

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Cechy literatury renesansowej

Literatura renesansowa charakteryzowała się następującymi cechami:

  1. Świeckość - zachęcała do korzystania z życia i opiewała jego uroki.
  2. Refleksyjność - zawierała rozważania o życiu, cierpieniu i twórczości.
  3. Dydaktyzm - miała pouczać i przekazywać wartości moralne.
  4. Łączenie inspiracji antycznych z myślą chrześcijańską.
  5. Koncentracja na człowieku - wyrażała idee antropocentryzmu i humanizmu.
  6. Zgodność z zasadami sztuki poetyckiej - czerpała z "Poetyki" Arystotelesa.
  7. Tworzenie w językach narodowych - rozwój literatury w językach ojczystych.

Quote: "Iż Polacy nie gęsi, iże swój język mają" - Mikołaj Rej, podkreślając znaczenie tworzenia w języku polskim.

. F RENESANS 17 RAMY CZASOWE: XIV w. (Włochy), (odkrycie Ameryki przez K. Kolumba), XV w. - Polska - XVI w. (sobór trydencki), SENS NAZWY: R

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Gatunki literackie renesansu

W okresie renesansu rozwinęły się różnorodne gatunki literackie, każdy o specyficznych cechach:

  1. Pieśń - utwór wierszowany, stroficzny, silnie zrytmizowany, o różnorodnej tematyce.

  2. Hymn - podniosły utwór o charakterze uroczystym, podejmujący tematy religijne lub patriotyczne.

  3. Sonet - utwór czternastowersowy o stałej budowie, składający się z dwóch strof czterowersowych i dwóch trójwersowych.

  4. Tren - utwór żałobny wyrażający żal po czyjejś śmierci i rozpamiętujący zasługi zmarłego.

  5. Fraszka - krótki, żartobliwy utwór zakończony pointą.

  6. Sielanka - gatunek tematycznie związany z życiem pasterzy, o charakterze realistycznym.

  7. Kazanie - gatunek prozatorski o charakterze religijnym i moralizatorskim.

Example: Jan Kochanowski tworzył w wielu z tych gatunków, np. "Pieśń IX", "Treny", czy fraszki "Na lipę" i "O żywocie ludzkim".

. F RENESANS 17 RAMY CZASOWE: XIV w. (Włochy), (odkrycie Ameryki przez K. Kolumba), XV w. - Polska - XVI w. (sobór trydencki), SENS NAZWY: R

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Strona 5: Teatr elżbietański i związki z antykiem

Teatr elżbietański wprowadził nowatorskie rozwiązania sceniczne, zrywając z klasycznymi zasadami trzech jedności.

Highlight: Teatr elżbietański charakteryzował się wielowątkowością i obecnością scen batalistycznych

Example: "Człowiek witruwiański" i "Mona Lisa" jako przykłady renesansowego ideału piękna

Definition: Decorum - zasada dostosowania formy do treści

. F RENESANS 17 RAMY CZASOWE: XIV w. (Włochy), (odkrycie Ameryki przez K. Kolumba), XV w. - Polska - XVI w. (sobór trydencki), SENS NAZWY: R

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Ramy czasowe i sens renesansu

Renesans w Polsce rozpoczął się w XV wieku, podczas gdy w Europie, a szczególnie we Włoszech, jego początki sięgają XIV wieku. Okres ten trwał do końca XVI wieku, a jego symbolicznym zakończeniem był sobór trydencki. Nazwa "renesans" oznacza odrodzenie lub ponowne narodziny, co odnosi się do powrotu do wartości i kultury antycznej.

Highlight: Ramy czasowe renesansu w Polsce to XV-XVI wiek, co stanowi pewne opóźnienie w stosunku do renesansu europejskiego.

W literaturze polskiego renesansu kluczowe miejsce zajmują dzieła Jana Kochanowskiego, w tym jego pieśni, treny i fraszki. Wśród innych ważnych autorów tego okresu znajdują się Piotr Skarga i Mikołaj Sęp Szarzyński.

Example: Przykładowe dzieła Jana Kochanowskiego z okresu renesansu to "Pieśń IX", "Tren IX" czy fraszka "Na lipę".

Podobne notatki

Język polski - opracowanie "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego

bohaterowie, obraz społeczeństwa, znaczenie aktów, widma, symbole

17

1346

0

Know opracowanie "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego thumbnail

Język polski - Składniowe środki stylistyczne

przedstawione w tabeli, z "Teraz Matura" - Vademecum

206

3081

1

Know Składniowe środki stylistyczne thumbnail

Język polski - „Przedwiośnie” Stefan Żeromski

Notatka zawiera najwazniejsze informacje dotyczące lektury „Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego.

568

15032

1

Know „Przedwiośnie” Stefan Żeromski thumbnail

Język polski - Zbrodnia i Kara opracowanie

Najważniejsze aspekty w lekturze ,, Zbrodnia i Kara”

837

16726

1

Know Zbrodnia i Kara opracowanie thumbnail

Język polski - motyw bohaterów zapomnianych przez naród

pytanie jawne, gloria victis

175

4966

0

Know motyw bohaterów zapomnianych przez naród thumbnail

Język polski - Nadniemeńska epopeja oraz "Nad Niemnem" a "Pan Tadeusz"

Powieść będąca obecnie najbardziej reprezentatywnym przykładem literatury... "Zrozumieć tekst zrozumieć człowieka" - materiały realizowane z tych książek.

18

398

0

Know Nadniemeńska epopeja oraz "Nad Niemnem" a "Pan Tadeusz" thumbnail

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

Knowunity zostało wyróżnione przez Apple i widnieje się na szczycie listy w sklepie z aplikacjami w kategorii edukacja w takich krajach jak Polska, Niemcy, Włochy, Francje, Szwajcaria i Wielka Brytania. Dołącz do Knowunity już dziś i pomóż milionom uczniów na całym świecie.

Ranked #1 Education App

Pobierz z

Google Play

Pobierz z

App Store

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

4.9+

Średnia ocena aplikacji

17 M

Uczniowie korzystają z Knowunity

#1

W rankingach aplikacji edukacyjnych w 17 krajach

950 K+

Uczniowie, którzy przesłali notatki

Nadal nie jesteś pewien? Zobacz, co mówią inni uczniowie...

Użytkownik iOS

Tak bardzo kocham tę aplikację [...] Polecam Knowunity każdemu!!! Moje oceny poprawiły się dzięki tej aplikacji :D

Filip, użytkownik iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze zaprojektowana. Do tej pory zawsze znajdowałam wszystko, czego szukałam :D

Zuzia, użytkownik iOS

Uwielbiam tę aplikację ❤️ właściwie używam jej za każdym razem, gdy się uczę.