Rodzaje Literackie i ich Gatunki
W literaturze wyróżniamy trzy główne rodzaje literackie: epikę, lirykę i dramat. Każdy ma swoje charakterystyczne cechy i gatunki.
Liryka to rodzaj, w którym występuje podmiot liryczny (osoba mówiąca w wierszu). Utwory liryczne mają często budowę stroficzną i mogą zawierać rymy. Najpopularniejsze gatunki liryczne to: fraszka (krótki, żartobliwy utwór), hymn (uroczysta pieśń pochwalna), pieśń (utwór stroficzny z refrenem) oraz tren (poezja żałobna pisana po śmierci ważnej osoby).
Epika charakteryzuje się obecnością narratora (pierwszo- lub trzecioosobowego) oraz świata przedstawionego (czas, miejsce, bohaterowie, akcja). Do gatunków epickich należą m.in.: bajka (krótki utwór z morałem), baśń (walka dobra ze złem, elementy fantastyczne), powieść, opowiadanie, nowela (prosta fabuła), epos, legenda, opis i przypowieść.
Dramat składa się z tekstu głównego (dialogi, monologi) oraz tekstu pobocznego (didaskalia - wskazówki dla aktorów). Dzieli się na akty i sceny. Gatunki dramatyczne to: dramat właściwy, komedia i tragedia.
💡 Warto wiedzieć! Istnieją też gatunki mieszane, które łączą cechy różnych rodzajów literackich. Ballada zawiera elementy liryki (emocje), epiki (narracyjność) i dramatu (dialogi, akcja). Satyra natomiast ośmiesza zjawiska społeczne i wady ludzkie, czerpiąc z liryki, epiki i dramatu.