Geneza
"Zagłada domu Usherów" została po raz pierwszy opublikowana w 1839 roku w czasopiśmie "Burton's Gentleman's Magazine". Później została ona włączona do zbioru opowiadań pt. "Opowieści groteskowo-arabeskowe" (1840).
Inspiracje autora
Powszechnie uważa się, że Poe mógł być zainspirowany autentycznymi, makabrycznymi wydarzeniami w domu Usherów w Bostonie.
Symbolika i motywy
Motyw niszczejącego i rozpadającego się zamku jest powszechnie znanym tematem w literaturze. Ten obraz w dużej mierze przyczynił się do narodzin powieści gotyckiej. Emocje i uczucia bohaterów, oparte na obawie, strachu, poczuciu winy, oraz na chorobie psychicznej Roderyka doskonale współgrają z ponurą przestrzenią w noweli Edgara Allana Poego.
Kluczowe elementy utworu
Domostwo stanowi kluczowy środek ciężkości znaczenia utworu. Jest to pierwszy element, który narrator przedstawia i opisuje czytelnikowi. Budynek jest ukazany z perspektywy ludzkiej - okna wydają się oczami, szczeliny w murze symbolizują upadek rodziny, a jego rozpad na dwie części oznacza śmierć rodzeństwa Usherów. Ponadto piosenka śpiewana przez Roderyka "Nawiedzony pałac" bezpośrednio nawiązuje do kondycji jego własnego domu i przepowiada co się wydarzy.
Motywy i tematy
W noweli można wyróżnić kilka wyrazistych motywów i tematów, takich jak motyw śmierci i zmartwychwstania (w tym przypadku Madeline Usher), motyw choroby psychicznej, motyw pogrzebania żywcem, oraz motywy charakterystyczne dla literatury gotyckiej, takie jak ponura i makabryczna kreacja przestrzeni zamku i jego otoczenia, a także symbolika nocy jako pory dnia niepewności i ograniczenia zmysłów poznawczych.
Warto zauważyć, że "Zagłada domu Usherów" jest jednym z kluczowych dzieł literatury gotyckiej, które silnie oddziałuje na czytelników przez swoją bogatą symbolikę, głębokie motywy oraz niezwykłą atmosferę grozy.
