Akt II - Wizje i symbole narodowe

Akt II "Wesela" Wyspiańskiego przenosi akcję w sferę oniryczną, wprowadzając postacie fantastyczne, które reprezentują myśli, uczucia i lęki bohaterów. Ta część dramatu jest kluczowa dla zrozumienia symboliki "Wesela" i jego głębszego przesłania.

Highlight: Akt II jest utrzymany w poetyce snu, a Chochoł pełni rolę pośrednika między światem realistycznym a fantastycznym.

Wyspiański wprowadza szereg postaci symbolicznych, które wchodzą w interakcje z bohaterami realistycznymi:

1. Widmo - symbolizuje tęsknotę za niespełnioną miłością i nostalgię za innym życiem.
2. Stańczyk - krytykuje bierność dziennikarstwa i polityczny sceptycyzm.
3. Rycerz - uosabia tęsknotę za romantycznym wizerunkiem artysty-wieszcza.
4. Hetman - symbolizuje zdradę narodową i klasową.
5. Upiór (Jakub Szela) - przypomina o sile drzemiącej w chłopach i ich potencjalnej zemście na panach.
6. Wernyhora - przepowiada przyszłość Polski i wyznacza Gospodarza na przywódcę powstania.

Definition: Wernyhora - legendarny wieszcz ukraiński, którego przepowiednie dotyczące losów Polski były popularne w XIX wieku.

W Akcie II pojawiają się kluczowe symbole "Wesela", które mają głębokie znaczenie dla interpretacji dramatu:

• Złoty róg - symbol wezwania do powstania i zjednoczenia narodowego.
• Złota podkowa - symbol szczęścia jednostkowego, często zaprzepaszczanego przez egoizm.
• Czapka z pawimi piórami - symbol próżności i megalomanii.
• Kaduceusz - ironiczny symbol pokoju w kontekście narodowych konfliktów.
• Dzwon Zygmunta - symbol dawnej świetności narodu.

Quote: "Miałeś, chamie, złoty róg, ostał ci się ino sznur" - słynne słowa Chochoła, symbolizujące zaprzepaszczenie szansy na narodowe odrodzenie.

Akt I - Realistyczny obraz wesela

Akt I "Wesela" Wyspiańskiego przedstawia realistyczny obraz zabawy weselnej, ukazując interakcje między przedstawicielami różnych warstw społecznych. To swoista szopka literacka, w której autor prezentuje statyczny obraz społeczeństwa polskiego końca XIX wieku.

Highlight: Akt I jest kluczowy dla zrozumienia problematyki "Wesela", gdyż wprowadza głównych bohaterów i zarysowuje konflikty społeczne.

W tej części dramatu Wyspiański przedstawia bohaterów "Wesela", którzy są inspirowani rzeczywistymi postaciami:

• Pan Młody (Lucjan Rydel) i Panna Młoda (Jadwiga Mikołajczykówna)
• Gospodarz (Włodzimierz Tetmajer) i Gospodyni (Anna Mikołajczykówna)
• Poeta (Kazimierz Przerwa-Tetmajer)
• Dziennikarz (Rudolf Starzewski)

Example: Postać Pana Młodego, wzorowana na Lucjanie Rydlu, symbolizuje zjawisko chłopomanii - mody na zawieranie małżeństw między inteligencją a chłopstwem.

Autor ukazuje wyraźne różnice między chłopami a inteligencją:

1. Chłopi są przedstawieni jako:

   • Ciekawi świata i zainteresowani polityką
   • Prostolinijni i nieco naiwni
   • Przywiązani do tradycji i religii
   • Gotowi do czynu i szybko mobilizujący się do działania

2. Inteligencja charakteryzuje się:

   • Poczuciem wyższości wobec chłopów
   • Nieznajomością wiejskich obyczajów
   • Patrzeniem przez pryzmat stereotypów
   • Fascynacją wsią (chłopomania)
   • Obawą przed chłopami (echo rabacji galicyjskiej)

Vocabulary: Chłopomania - zjawisko społeczne polegające na fascynacji kulturą chłopską wśród inteligencji, często prowadzące do zawierania małżeństw między przedstawicielami tych grup.