WESELE- powtórzenie do sprawdzianu, informacje

Alternatywny zapis:

prymitywni. Mówią gwarą. Mają ukształtowaną tożsamość narodową. Potrzebują jednak przywództwa. Przywiązani są do tradycji i starych obyczajów. Panna Młoda, mimo iż cisną ją buty nie chce ich zdjąć, bo „trza być w butach na weselu". Tańczy do utraty tchu, bo tak trzeba. Z drugiej strony wykazuje praktyczny zmysł. Nie chce, by przy domu sadzić brzozy. Drzewa te za szybko rosną. Zasłoniły by w niedługim czasie widok z okna. Najbardziej dokładnie przedstawiony został Czepiec. Jest on świadomy wartości swej warstwy. Odwołuje się do Bartosza Głowackiego. Interesuje się wydarzeniami na świecie. Ma porywczy charakter. Często doprowadza do bójek. Ma długi w karczmie u Żyda. Nie stroni od alkoholu. Szczerze przejmują go narodowe sprawy. Mimo chęci nie może stanąć na czele powstania. str. 1 Ocena społeczeństwa W utworze Wyspiański skupia się na dwóch wiodących warstwach - chłopstwie i inteligencji. Obie przedstawia w złym świetle. Inteligencja jest bierna, nie stać jej na czyny. Brak jej woli i siły przywódczej. Woli żyć złudnymi wspomnieniami z przeszłości. Ich miłość do wsi jest płytka. Chłopi są świadomi swej siły. Sami jednak nie są w stanie zorganizować powstania. Wielu z nich ma wady, takie jak skłonność do bijatyki czy porywczość. Wolą skupiać się na korzyściach materialnych, niż dobru narodu. Duchowni zostali poddani krytyce w postaci księdza. Skupia się on przede wszystkim na karierze i prywatnych interesach z Żydem. Każda z warstw żyje dla siebie. Wzajemnie się nie rozumieją. Często brak im szacunku. Są nieufni. We wzajemnej ocenie odwołują się do schematów i mitów narodowych. Wspólnie z pewnością mogliby więcej. Ich zbliżenie, co pokazuje bronowickie wesele, jest pozorne. Wyspiański przedstawił pesymistyczny obraz polskiego patriotyzmu. Za równo chłopi, jak i inteligencja dużo mówią o walce o niepodległość. Ostatnia scena dramatu świadczy o tym, że nie są zdolni do czynów. Poddają się chocholemu tańcowi. To symbol uśpienia i bierności narodu. Ważniejsze jest dla nich spełnienie prywatnych ambicji, niż sprawy narodowe. Naród polski w oczach dramaturga nie dorósł do walki o wolność. Czeka na cud. Nie wykorzystuje szansy na zrzucenie niewoli. Najpierw musi wyleczyć się z narodowych wad i przestać popełniać błędy. Symbolika przedmiotów - Chata, w której rozgrywa się akcja symbolizuje całą Polskę, osoby w niej przebywające to bardzo szeroki przekrój polskiego społeczeństwa. Czapka z pawim piórem jest symbolem próżności, przywiązania do dóbr materialnych, przywiązywania zbyt dużej uwagi do ubioru, egoizmu, ciągoty chłopów do bogactwa. Postacią, która uosabia te cechy jest Jasiek. Schylając się po czapkę nawet nie zauważył jak zsunął mu się z szyi złoty róg. Złoty róg symbolizuje szansę odzyskania niepodległości, jego dźwięk miał wyzwolić ducha narodu. - Złota podkowa zgubiona przez konia Wernyhory symbolizuje wielkie szczęście jej znalazcy. - Sznur jest najwymowniejszym symbolem niewoli, która pozostała Polsce po zaprzepaszczeniu największej szansy na odzyskanie niepodległości, jaką niósł ze sobą złoty róg. - Dzwon Zygmunta w słowach Stańczyka symbolizował wielką tradycję historyczną Polski. Dzwon str. 2 jest sercem narodu i dopóki on bije, naród żyje. - Kaduceusz, który Stańczyk wręcza Dziennikarzowi jest symbolem przywództwa politycznego. Przede wszystkim wiąże się z usypianiem i dezorientowaniem narodu. Zniechęcaniem go do walki narodowo-wyzwoleńczej i lojalności wobec zaborców. - Przykryty słomą krzak róży symbolizuje naród żyjący w niewoli, naród, w którym tli się życie i nadzieja. Symboliczne zakończenie ,,Wesela" W zakończeniu ,,Wesele" pojawia się postać Chochoła. Przybywa, gdy zasłuchany tłum czeka na sygnał do rozpoczęcia powstania. Wszyscy pozostają w stanie uśpienia. Jasiek zgubił złoty róg. Jego dźwięk miał rozpocząć narodowy zryw. Chochoł nakazuje Jaśkowi odebrać broń zebranym powstańcom i schować ją. Zaczyna grać na skrzypcach powolne dźwięki. Objęte postaci zaczynają tańczyć w kręgu. Błędne koło taneczne oznacza brak aktywności obywatelskiej i bezczynność. Oznacza zanik ducha narodowego. Tańczący są nieprzytomni. Nie reagują na wołania Jaśka. Nie chwytają za broń. Nie myślą om powstaniu. Biernie poddają się dźwiękom. Pokazuje to w przenośni zniewolony naród. Jest on niezdolny do żadnych czynów. Scena ta symbolicznie charakteryzuje Polaków. Nie są zdolni do działania. Biernie poddają się dochodzącym z zewnątrz sygnałom. Są uśpieni. Do tańca przygrywa Chochoł. To ożywiony pęk słomy, którym na zimę okrywa się wrażliwe na mróz rośliny. Na wiosnę zdejmuje się z roślin chochoły. Roślinność odradza się. Scenę tę możemy odczytać jako krótką charakterystykę Polaków na przełomie wieków. Są pogrążeni w transie, uśpieni. Reagują tylko na dźwięki muzyki. Ich przebudzenie może zapowiadać zniknięcie Chochoła na wiosnę. O tym jednak autor wprost nie pisze. Rola zjaw w ,,Weselu" Bohaterowie dramatu spotykają ucieleśnienia swoich marzeń, rozterek i pragnień. Na weselu pojawiają się zaproszone przez Chochoła zjawy. - Chochoł jest postacią, która ma bardzo bogatą symbolikę. Można ją odczytywać na wiele sposobów. Jest symbolem wegetacji, marazmu i uśpienia narodu. Zarazem symbolizuje nadzieję na rychłe przebudzenie. Pod nim śpi przecież róża, czyli oznaka piękna życia. To zarazem symbol idei odłożonej na przyszłość. - Widmo to postać nieżyjącego malarza - Ludwika de Laveaux. Symbolizuje romantyczną miłość, która zostaje odrzucona. Dla Marysi, której się ukazuje jest symbolem niespełnionych marzeń o lepszym życiu. - Stańczyk symbolizuje mądrość polityczną i zatroskanie o losy Polski. Odwołuje się do zatroskanej miny błazna na obrazie Jana Matejki Stańczyk). Jest też uznawany za symbol konserwatyzmu. str. 3 - Rycerz - Zawisza Czarny - symbolizuje wszelkie rycerskie ideały. Jest także symbolem waleczności, męstwa i świetności Polski okresu Jagiellonów. Symbolizuje przywódcę, który jest gotów poprowadzić swój kraj do zwycięstwa. - Hetman - Ksawery Branicki - symbol hańby i zdrady narodowej, jakiej dopuścił się za życia podczas konfederacji targowickiej. Sprzedał Polskę carycy Katarzynie. Symbolizuje też pychę magnacką. - Upiór - Jakub Szela to symbol wielkiej, krwawej zemsty chłopów, wielkiej siły jaką stanowi chłop. To także uosobienie naiwności i łatwowierności chłopstwa. Ucieleśnia on również niemożność porozumienia pomiędzy tymi dwoma stanami. - Wernyhora to symbol porozumienia ponad podziałami. Porozumienia polsko-ukraińskiego w sprawie odbudowy wielkiej Rzeczypospolitej. Daje nadzieję na odzyskanie niepodległości. Inicjuje wszelkie działania mające do tego doprowadzić. Jego przeciwieństwem jest w tym sensie Chochoł. Niweczy wszelkie działania Wernyhory. Sceny symboliczne - Chocholi taniec symbolizuje stan, w jakim znajdowała się wówczas Polska, a więc uśpienie, marazm, niewolę, beznadzieję. Błędne koło taneczne oznacza bierność narodu, brak inicjatywy niepodległościowej, poddanie się. - Zasłuchanie, czyli moment, gdy wszyscy nasłuchiwali w milczeniu i bezruchu przybycia Wernyhory, symbolizuje bezczynne czekanie na cud. - Widok chłopów stojących z postawionymi kosami to symbol dzielności chłopów. Nawiązuje do ich mężnej walki w bitwie pod Racławicami, gdzie walczyli właśnie takim orężem. Mity narodowe w ,,Weselu" Wyspiańskiego Mity narodowe ukazane w ,,Weselu" dotyczą społeczeństwa polskiego. Charakteryzując warstwę chłopów i inteligencji Wyspiański posłużył się kilkoma stereotypami i mitami. Były one czytelne i aktualne w czasach poety. Część z nich artysta obalił. Mity w dramacie nawiązują do ważnych wydarzeń historycznych. Zapatrzeni w sławną przeszłość czują się więcej warci, niż tak naprawdę są. Wyspiański doniosłe symbole narodowe zestawił z ówczesną rzeczywistością. Z konkretnymi słowami bohaterów dramatu, ich działaniami, świadomością polityczną i pamięcią historyczną. Okazują się one puste. Jeden z mitów dotyczy narodowego solidaryzmu. Po powstaniu kościuszkowskim wierzono, że odzyskać niepodległość Polska może dzięki porozumieniu wszystkich warstw. Wówczas chodziło o szlachtę i chłopów. Wyspiański pokazuje nieudolne zbliżenie się mieszkańców wsi i miasta. Jest ono jedynie powierzchowne. Nie wynika z głębszych przekonań. Obie warstwy są wobec siebie nieufne. Mieszczanie traktują bronowiczan z wyższością. W ustach zarówno przedstawicieli jednych, jak i drugich, pojawiają się gorzkie słowa. Istotną kwestią stojącą na drodze do pojednania jest wspomnienie rabacji galicyjskiej z 1846 roku. Mord chłopów na panach z jednej strony miał zostać przebaczony i zapomniany. Z drugiej okazuje się, że dawne urazy wciąż są żywe. Przeszłość może powrócić. Inteligencja jak i chłopstwo są przekonani, że ich porozumienie jest niemożliwe. str. 4 Dramaturg przeczy także mitowi chłopa - Piasta. Przedstawicieli wsi, niczym legendarnego władcę Polaków, miały cechować mądrość, pracowitość i patriotyzm. Dalekie jest to od takich ukazanych cech, jak porywczość i skłonność do bójek. Chłopi są materialistami. Liczą każdy grosz. Jasiek schylając się po czapkę z piórem gubi złoty róg. Traci narodową szansę na odzyskanie niepodległości. Podobnie nieaktualny jest mit chłopa - kosyniera. Mieszkańcy Bronowic są chętni do walki. Tak naprawdę nie wiedzą z kim i o co mają się bić. Ich świadomość polityczna jest niedostateczna. Brakuje im przywódców. Na czele powstania powinna stanąć inteligencja. Jej przywódcza rola wpisana jest w polską historię. Jednak pokazani w utworze krakowscy mieszczanie nie są gotowi do czynów. Ich zapał kończy się na słowach. Dziennikarz jako konserwatysta przeciwny jest narodowym wybuchom. Woli wspominać chwalebną przeszłość. Wycisza niepodległościowe nastroje. Gospodarz wybrany na przywódcę powstania zasypia pijany i o swoim zadaniu zapomina. Wyspiański podważył także rolę poezji w budzeniu patriotycznych nastrojów. Poeta nie potrafi odnaleźć się jako duchowy przywódca narodu. Marzy o wielkich słowach, które zagrzeją naród do walki. Pozbawiony jest jednak mocy. Jego słowa bliżej są śmierci. Żyje w swoim świecie poezji. Nie ma on wiele wspólnego z rzeczywistością. ,,Wesele" pokazuje powierzchowność i nieaktualność polskich mitów i powszechnych przekonań. Nie można pozostawać jedynie zakładnikiem przeszłości i czasów dawnej chwały. Nie można też poprzestawać na małym. Słowa do zmiany położenia polskiego narodu nie wystarczą. Potrzeba czynów. Jeśli Polacy nie pozbędą się uprzedzeń i wad nie będą w stanie wskrzesić kraju. ,,Teatr mój widzę ogromny”, czyli koncepcja teatru ogromnego Teatr ogromny to wizja sztuki według Wyspiańskiego. Polega to na synkretyzmie, eklektyzmie, łączeniu w jedną całość wielu gatunków sztuki. Wyspiański słynął z tego, iż był tzw. człowiekiem renesansu. Miał wszechstronne uzdolnienia. Projektował kostiumy i scenografię do swoich sztuk. Tworzył też słowa piosenek. Nieodłączną częścią Wesela jest muzyka i elementy malarstwa impresjonistycznego. Wyspiański fascynował się nim. Do elementów muzycznych należy zaliczyć obecną przez całe dwa pierwsze muzykę weselną. Tańczą do niej pary. Poza tym piosenkę wykonuje Jasiek. Liczni bohaterowie nucą sobie wiejskie przyśpiewki. Głównym motywem muzycznym w dramacie jest piosenka, którą do akompaniamentu skrzypiec śpiewa chochoł (,,Miałeś, chamie złoty róg..."). Słowa do tej piosenki napisał Wyspiański. Posłużył się starą ludową melodią. Poza muzyką pojawiają się inne ważne elementy dźwiękowe. Najważniejszym jest tętent konia. Jest oczekiwanym sygnałem do rozpoczęcia powstania. Poza tym słychać w dramacie pianie koguta, zawodzenie wiatru, szelest słomy Chochoła. Impresjonizm w Weselu się już w pierwszych didaskaliach, gdzie autor opisuje wygląd izby. Mamy tam grę światłem, pastelowe barwy, zatarcie szczegółów. To typowe cechy impresjonizmu w malarstwie. Innym momentem, gdzie można zaobserwować elementy impresjonizmu, znajduje się w końcowej scenie dramatu. Chodzi tu o opis nieba nad Krakowem: „Ze zorzy się zrobiła krew: taki sznur krwi wydłużony ponad Kraków krwawy pas, jakby wieża Zygmuntowska miała we dwie strony pas". W dramacie pojawia się wiele odniesień do prawdziwych obrazów wybitnych malarzy, nie tylko impresjonistów. Wielokrotnie powraca twórczość Jana Matejki. W samej świetlicy znajdują się dwie fotografie dzieł str. 5 Matejki: Wernyhory i Bitwy pod Racławicami. Opis dzwonu Zygmunta, którego dokonuje Stańczyk jest opisem obrazu, jaki przedstawiał wielki mistrz na płótnie: Zawieszenie dzwonu Zygmunta. Na tym samym obrazie widać postać Stańczyka.Inspiracją do powołania tej postaci do życia był inny obraz Matejki - Stańczyk. Dzieło jest portretem błazna. Postać Wernyhory jest także wyjęta" z obrazu Jana Matejki. Gdy Poeta mówi w pierwszym akcie o rycerzu, o którym chciałby napisać wielkie dzieło, mówi, że widzi go stojącego przy studni. Jest to nawiązanie do obrazu innego wybitnego polskiego malarza, ucznia Jana Matejki, Jacka Malczewskiego. Obraz nosi tytuł Rycerz u studni. Poeta mówi też: „Rośnie wtedy wszystko u mnie, jak na próchnie, jak na trumnie; pełno wszelakiego ziela, które słońce żar aż spopiela - przy tym ta ogromna skata: jak w cmentarzu Ruisdala". Jest to oczywiste odwołanie się do obrazu Cmentarz żydowski holenderskiego malarza Jakuba von Ruisdaela. Poeta przywołuje kolejnego malarza, gdy mówi Racheli: ,,Ujrzę panią rad, błądzącą przez mroczny sad, niby zakochaną i błędną, pół dziewicą, pół aniołem, pochyloną nad chochotem, jakby z obrazu Bern-Dżonsa - gdy ja będę w cieple stać". Jest to odwołanie do twórczości Edwarda Burne-Johnes`a, wybitnego malarza angielskiego, który specjalizował się w malowaniu wyidealizowanych dziewcząt o wiotkich kształtach. Kolejnym malarzem przywołanym w Weselu jest Jan Stanisławski. Pan Młody mówi o cechach twórczości malarza: "(...) żebym miał kąt z bożej łaski, maleńki, jak te obrazki, co je maluje Stanisławski z jabłoniami i bodiakiem we złotawem słońcu takiem...". Stanisławski specjalizował się w małej formie. Malował niewielkie pejzażyki posługując się wielością barw. SPOTKANIE PANA MŁODEGO Z HETMANEM Pan młody wyrzuca Hetmanowi, że ten przyczynił się do niewoli Polski "i sam król był tobie kmotr: przewodziłeś, przewodziłeś, a my dzisiaj w psiej niewoli". Z kolei Hetman stawia Panu Młodemu następujące zarzuty: czepił się chamskiej dziewki dla kaprysu, a nie by zbliżyć się do chłopów "Czepiłeś się chamskiej dziewki!" ● ● nie pamięta o obowiązku walki o wolność nie ma w ręku szabli. Wszystko to prowadzi Hetmana do wniosku, że istnieje wiele podobieństw między nim a Panem Młodym. str. 6 WNIOSKI Hetman dostrzega wiele podobieństw między sobą i Panem Młodym. Jeśli autor Wesela pisze o tym, że młodopolska inteligencja bardziej przypomina targowiczan, aniżeli zwolenników Konstytucji 3 Maja to bardzo poważny i słuszny zarzut, którym Wyspiański współczesnym sobie, że ludomania nie wystarczy, by zjednoczyć polskie społeczeństwo. Hetman ukazuje wiele mankamentów, kompleksów, których inteligencja powinna się już dawno wyzbyć. Hetman stanowi personifikację stanowych wyrzutów sumienia Pana Młodego, który zdaje sobie sprawę z tego, że żeniąc się z chłopką, hańbi w ten sposób stan szlachecki i sprzeniewierza się swoim przodkom. 1.Jaką rolę odgrywa w dramacie Rachela? Odczytaj sens słów wypowiedzianych w scenie 36 wersy 1290-1293 aktu I. „Chcę poetyczności dla was i chcę ją rozdmuchać zaproście tu na Wesele wszystkie dziwy, kwiaty, krzewy, pioruny, brzęczenia, śpiewy?" Rachel jest inicjatorką przyszłych wydarzeń. Między innymi za jej namową Pan Młody i Panna Młoda zapraszają na wesele chochoła wraz z ,,towarzyszami" (osobami dramatu, których przybycie zapowiada Chochoł np. Wernyhora, Widmo, Hetman ...). Poeta jest oczarowany jej obyciem w literaturze oraz poetycką duszą. Rachela, jako jedyna z postaci postrzega wesele, jako przedmiot poezji i temat literacki. Za sprawą swojej tajemniczości i artystycznej duszy staję się inicjatorką przyjścia chochoła i jego czarów. Można ją porównywać do Stanisława Wokulskiego z ,,Lalki" B. Prusa, gdyż zarówno jak on, była samoukiem. Rachel w rzeczywistości nazywała się Pepa Singer i nie była tak rozpoetyzowaną jak przedstawił ją Wyspiański, dopiero po premierze "Wesela" zaczęła dopasowywać się do artystycznego wizerunku. 2.Sceneria w jakiej pojawia się Chochoł silnie oddziałuje na wyobraźnie, co ją tworzy? Scenerię, w której pojawia się Chochoł tworzy nocna pora, a dokładniej północ kojarzona od zawsze z godziną duchów, co stwarza specyficzny nastrój pełen mroku i tajemniczości, wzmagany przez ciemność panującą za oknem i półmrok w izbie, gdzie pali się tylko mała lampka. Ożywiony Chochoł, podczas poruszania się wydaje dźwięk szeleszczącej słomy, co również wpływa na nastrój i budowę scenerii. Ostatnim elementem wpływającym na scenerię i nastrojowość, w której pojawia się Chochoł są jego tajemnicze słowa: "Co się w duszy komu gra, co kto widzi w swoich snach." Słowa te odnoszą się do osób dramatu, będących odzwierciedleniem lęków, marzeń i pragnień osób, które nawiedzą. Przyjście osób dramatu w tej scenie zapowiada Chochoł. 3.Przybywające na wesele zjawy, wyrażały ważne w tamtych czasach idee, jakie? Widmo-Marysia Widmo to postać malarza Stanisława de Laveaux'a, wywodzącego się z francuskiej inteligencji, jest zmarłym narzeczonym chłopki Marysi(siostry Panny Młodej). Uosabia modną wówczas postawę chłopomanii(ludomanii), czyli fascynacji ludnością wiejską. str. 7 Stańczyk - Dziennikarz Rycerz - Poeta Wernyhora - Gospodarz Stańczyk - związany z dworem Zygmunta Augusta Rycerz - Zawisza Czarny związany z bitwą pod Grunwaldem w 1410 r. Wernyhora - postać na wpół legendarna, działająca w I poł. XIX wieku Te trzy osoby dramatu prezentują XV i XIX wieczne idee walki o wolność, patriotyzmu oraz troski o byt polityczny ojczyzny. Stańczyk jest uosobieniem troski i dalekowzroczności politycznej, Rycerz stanowi uosobienie siły, męstwa i chwały rycerstwa polskiego, z kolei Wernyhora sojusz polsko - ukraiński (w kontekście utworu: szlachecko- chłopski) Hetman - Pan Młody Upiór - Dziad Hetman przywołuje dni hańby narodowej i zdrady związanej z konfederacją Targowicką (1792 r.), która była wymierzona bezpośrednio w konstytucję 3-go Maja i doprowadziła do trzeciego rozbioru polski. Upiór to postać Jakuba Szeli, który stanął na czele powstania Krakowskiego, które doprowadziło do mordowania szlachty polskiej (właścicieli ziemskich, urzędników dworskich, księży) przez chłopów(podpuszczani przez władze austriackie) w historii nazwano to wydarzenie Rzeźnią Galicyjską, bądź Rabacją. Obie te postacie (Hetman i Upiór) są symbolami zdrady i zbrodni. 4. Które sceny aktu III uznałbyś za najbardziej znaczące i dlaczego? Najbardziej znaczące są dwie sceny tego aktu, mianowicie scena 34, w której Jasiek orientuje się, że stracił złoty róg i scena 37 kończąca cały utwór, w której to wszyscy weselnicy za wyjątkiem Jaśka uczestniczą w Chocholim tańcu. Są to dwie kluczowe sceny, gdyż w pierwszej z nich Jasiek uświadamia sobie, że zaprzepaścił szanse na wskrzeszenie ducha walki na rzecz "czapki z pawich piór", symbolizującej materialność chłopów. Z kolei druga przedstawiona scena symbolizuje, że naród polski nie jest jeszcze gotowy do walki narodowowyzwoleńczej. 5.Którzy bohaterowie i widma zestawione są na zasadzie opozycji, którzy - podobieństwa? Widmo - Marysia (Podobieństwo) Stańczyk - Dziennikarz (Opozycja): Stańczyk zarzuca dziennikarzowi usypiania narodu, ponieważ nie pisze artykułów dotyczących przeszłości narodowej, nie wyszukuje momentów z historii godnych rozgłaszania pełny sławy i chwały, nie piszę nic o przyszłości, jego artykuły są puste i jałowe, nie krzepią narodu(nie podnoszą na duchu) i nie odwołują się do dumy narodowej, przeszłości, tradycji i uczuć. Dziennikarz to człowiek słaby, złamany na duchu. Jako przedstawiciel inteligencji pełniący rolę dziennikarza, powinien oświecać społeczeństwo i pobudzać do działania, chociażby po przez przywoływanie chluby narodowej, czego nie robi dziennikarz. Poeta - Rycerz (Opozycja): zestawienie na tej samej opozycji, co Stańczyk-Dziennikarz Pan Młody- Hetman (Podobieństwo): Obaj dopuścili się zdrady. Hetman zdradził ojczyznę, a Pan Młody swój stan społeczny, popełnił mezalians (ożenił się z przedstawicielką niższej warstwy społecznej) Dziad - Upiór (Podobieństwo): Obaj nie wierzą w pojednania szlachty i chłopów, ponieważ pamiętają Rzeź Galicyjską, jej skutki i konsekwencje. Ich stosunek do szlachty jest niechętny, wręcz wrogi. Gospodarz-Wernyhora (Podobieństwo): Obydwaj wierzą w solidarność szlachty i chłopów, w połączenie ich sił w walce o wolność.. 6. Jak umotywujesz pokazanie się widma Marysi? Marysia uświadamia sobie, że straciła szanse na awans społeczny. str. 8 7.Dlaczego, Dziennikarz w rozmowie ze Stańczykiem, wydaje się rozdarty wewnętrznie, głęboko nieszczęśliwy? Stańczyk wręcza dziennikarzowi Kaduceusz, będący symbolem władzy i przewodzenia. Wręczenie Kaduceusza jest ironiczne, dziennikarz jest świadom tego, że powinien pełnić rolę przywódcy ideowego, ukierunkowywać myśl społeczeństwa i mobilizować tą myśl do odpowiedniego działania i czynu, a tymczasem nie robi nic, by pobudzić społeczeństwo. Nie piszę artykułów, które wpływałyby na postawę społeczeństwa zmieniając rzeczywistość, zdaje sobie sprawę, że źle wypełnia swoje obowiązki. Dziennikarz swoimi artykułami szerzy defetyzm, zabijając nadzieje i wiarę na zmianę rzeczywistości. W rozmowie ze Stańczykiem usprawiedliwia się tym, że jest już stary i zmęczonym. 8. Opozycja: Poeta - Rycerz, opiera się na zestawieniu słabości i mocy. Jak ją należy rozumieć w scenie 9 aktu II ? Poeta szerzy dekadentyzm za pomocą swojej poezji, a powinien tworzyć tzw. poezję tyrtejską wzywającą do walki. W rozmowie z Rycerzem ujawnia się w nim paraliż woli życia i kompleks niemocy. 9. Jak rozumiesz słowa Hetmana: "Jesteś szlachcic to się z nami pocałuj, jesteś wolny", skierowane do Pana Młodego? Pan Młody żeniąc się z chłopką rozważa czy, aby na pewno podjął słuszną decyzję, czy nie zdradził swojego stanu społecznego, a tym samym nie sprzeniewierzył się pamięci swoich dziadów, którzy nie dopuszczali popełnienia mezaliansu. 10.Czy, tłumaczysz ukazanie się Upiora, Dziadowi? Obaj nie wierzą w pojednania szlachty i chłopów, ponieważ pamiętają Rzeź Galicyjską, jej skutki i konsekwencje. Ich stosunek do szlachty jest niechętny, wręcz wrogi. 11. Najważniejszą zjawą utworu jest Wernyhora, co na to wskazuje? Wskazuje na to, chociażby fakt, że Wernyhora jako jedyny pokazuje się też innym gościom wesela(Kubie, Staszkowi). Poza tym, zostawia po sobie namacany ślad w postaci złotej podkowy (która był podkuty koń Wernyhory i którą zgubił odjeżdżając ) oraz złotego rogu. Występuje on w dwóch planach (na dwóch przestrzeniach) fantastycznym i realistycznym. 12. Z jaką misją przybył Wernyhora do Bronowic, dlaczego właśnie teraz? Co zapowiada wspomniany Archanioł? Wernyhora przybywa do Bronowic z misją wskrzeszenia ducha walki przy tym wykorzystuje obecną chwilę, gdyż w tym czasie odbywa się wesele, na którym są przedstawiciele dwóch różnych klas społecznych: mieszczanie wywodzący się z szlachty i chłopi, a niepodległość miała być ich wspólnym dziełem. Wśród nich znajduje idealnego kandydata do zjednania i poprowadzenia tych dwóch klas społecznych, jest nim Gospodarz, gdyż jest on inteligentem mieszkającym już 10 lat na wsi, gdzie docenia pracę chłopów i całą ich osobę. Wernyhora rozkazuje gospodarzowi "rozesłać wici", czyli powiadomić chłopów, że mają się zebrać przed Kościołem. Po zebraniu się wszystkich ma czekać na przybycie Wernyhory z Archaniołem (Godło Rusi Kijowskiej, czyli obecnej Ukrainy) i zadąć w róg po przez, który ożywi w społeczeństwie wolę walki i działania. Prócz tego ma wysłać do Warszawy posłańców, by Ci zwołali obrady sejmu: "Leć kto pierwszy do Warszawy z chorągwią i hufcem sprawy, z ryngrafem Bogarodzicy; kto zwoła sejmowe stany, kto na sejmie się pojawi Sam w stolicy - ten nas zbawi!" Według biblii Archanioł Michał jest pogromcą Lucyfera, a w romantyzmie skąd należy odczytać jego symbolikę str. 9 jako, że epoka Młodej Polski to inaczej epoka Neoromantyzmu, czyli epoka nawiązująca do tradycji romantyzmu. Symbol Archanioła w romantyzmie odczytuje się jako symbol walki o wolność. Wernyhora zapowiada swoje przyjście z Archaniołem, ponieważ jest wróżbitą ukraińskim, z kolei Archanioł Michał jest patronem Ukrainy. 13. Zwróć uwagę na polski strój Wernyhory, jego ukraińskie pozdrowienia, powołanie się na przymierze i zapowiedź powrotu z Archaniołem. Czy te elementy dadzą się połączyć w wspólną znaczeniową całość. Wernyhora przybywając w polskim stroju podkreśla swoje podwójne obywatelstwo polsko-ukraińskie. Przymierze, o którym jest mowa mówi to przymierze trzech narodów: Polski, Litwy, Rusi Kijowskiej(Ukrainy). Symbolem przypieczętowującym to przymierze stanowi Bogurodzica. Przymierze trzech narodów Polski (Matka Boska Częstochowska), Litwy( Matka Boska Ostrobramska), Ukrainy (Archanioł Michał) to wspólna walka, której patronować będzie jak pod Grunwaldem Bogurodzica 14. Czy pojawienie się Wernyhory da się jednoznacznie zinterpretować? (pytanie zostało pominięte na lekcji o _ 0) 15. W akcie I Gospodarz na tle innych inteligentów wypada najkorzystniej, na jaką opinie zasłużył po spotkaniu z Wernyhorą? Po spotkaniu z Wernyhorą gospodarz nie zachował swojej dobrej twarzy, gdyż okazał się człowiekiem nieodpowiedzialnym i lekkomyślnym. Jego zapał został zgaszony przez Gospodyni, tym samym wykazuje się uległością. O jego lekkomyślności świadczy powierzenie złotego rogu osobie nieodpowiedniej dla tego zadania, mianowicie Jaśkowi, choć lepszym okazałby się tu np. Czepiec, który był zainteresowany sprawami poitycznymi i zaangażowany w niej. Ostatecznie okazał się człowiekiem słabym, niedojrzałym do powierzonego mu zadania, uległym, wygrała w nim niechęć do czynu i działania, jest marzycielem. 16. Nazwij symbole rzeczowe występujące w dramacie i odczytaj ukryty w nich sens. Złota podkowa - Symbol szczęścia w walce o wyzwolenie narodowe, schowana do skrzyni przez Gospodyni symbolizuje szczęście, które nie nastąpi teraz, które zostało odłożone na później. Czapka z pawimi piórami - symbol materializmu chłopów. Przełożenia spraw osobistych nad sprawy narodowe. Złoty róg- symbol obudzenia woli walki Kaduceusz - symbol przewodnictwa ideowego, wpływu na stan umysłu społeczeństwa 17. Chochoł pojawia się w "Weselu" na początku aktu II i na końcu aktu III. Jakie pełni funkcje, co symbolizuje? Czy symbol Chochoła, da się ująć w bardziej optymistyczną interpretację? Chochoł na początku Aktu II jest inicjatorem przyszłych wydarzeń. W akcie III uświadamia przede wszystkim Jaśkowi, że stracił złoty róg, schylając się po czapkę z pawimi piórami. Każe Jaśkowi rozbroić gości wesela, którzy zastygli w oczekiwaniu na Wernyhorę i Archanioła, ma je rzucić w kąt. Nakazuje Jaśkowi jeszcze : str. 10 "Ze skałek postrzepuj proch i ciś je w piwniczny loch Lewą nogę wyciąg w zad, zakreśl butem wielki krąg; ręce im pozałóż tak: niech się po dwóch chycą w bok; odmów pacierz, ale wspak. Ja muzykę zacznę sam, tęgo gram, tęgo gram: będą tańczyć cały rok. " Ich ustawienie się w pary jest symbolem pojednania, aczkolwiek nadal bardzo pozornego, które charakteryzuje postawa ludomańska.Chochoł otrzymawszy skrzypce od Jaśka zaczyna śpiewać swoją piosenkę: "Miałeś, chamie, złoty róg, miałeś, chamie, czapkę z piór: czapkę wicher niesie, róg huka po lesie, ostał ci się ino sznur, ostał ci się ino sznur." Taniec Chochoła jest "powolny, poważny, spokojny, pogodny, półcichy", jest to taniec w którym brak żywiołowości, dynamizmu, energii i wigoru.Reasumując Chochoł na początku aktu II ożywia, a w III jego rola sprowadza się do usypiania. Symbol Chochoła można ująć bardziej optymistycznie, gdyż dosłowne znaczenie daje nadzieje na przyszłość. 18. Jak rozumiesz symbol Chocholego tańca, co może znaczyć tak zaplanowany układ kompozycyjny ? Układ kompozycyjny, w którym pary kręcą się w kółko oznacza, iż inteligencja nie jest w stanie przezwyciężyć własnej niedojrzałości do czynu, a chłopi są jeszcze na tyle słabi, iż nie są w stanie przezwyciężyć tej niewiary we własną moc. Pan Młody - charakterystyka Pana Młodego z Wesela poznajemy jako człowieka upojonego własnym szczęściem. Jest nieprawdopodobnie rozradowany tym, że bierze ślub, a także tym, w jakich okolicznościach ten ślub (a potem również wesele) się odbywa. Pan Młody dopuszcza się bowiem swego rodzaju mezaliansu. Samemu będąc przedstawicielem mieszczańskiej inteligencji bierze ślub z wiejską dziewczyną bez wykształcenia o bardzo prostym (żeby nie powiedzieć prostackim) usposobieniu i powierzchowności. Pan Młody jednak nie baczy na skandal, układ taki cieszy go, jest bowiem owładnięty bardzo modną w Młodej Polsce fascynacją światem wsi i ludźmi na niej żyjącymi. Jest więc dumny z tego, że w swojej fascynacji poszedł o krok dalej niż inni i nie tylko mówił o swoim upodobaniu do wiejskiego życia, lecz także związał z nim swoje własne poprzez małżeństwo z chłopką. Jego radość zatem nie zna granic. Konsekwencje mezaliansu, mimo że Pan Młody nie zwraca na niego początkowo uwagi, dopadają go jeszcze tego samego wieczoru, już w trakcie wesela. Warto wspomnieć, że mężczyzna ów bawił się w ludowym stroju chłopskim, co dla niego było znakiem (być może nieco snobistycznym) zasymilowania się z ludnością wiejską, dla wielu jednak błazeńską stylizacją i prześmiewczą drwiną. Taki wniosek przedstawia między innymi Żyd, który twierdzi, że następnego dnia Pan Młody zrzuci wiejski strój i wróci do swojego prawdziwego wizerunku. Główny zainteresowany jednak zdaje się taką opinią w ogóle nie przejmować. Trzeba jednak przyznać, że w tej opinii jest dużo prawdy. Pan Młody mimo swojej powierzchownej fascynacji ludowością i chłopstwem, pokazuje, że w istocie niewiele wie o życiu ludzi na wsi, nie zna zwyczajów, nie rozumie pewnych zachowań gospodarzy (np. scena z propozycją zdjęcia butów przez Młodą). Nie pasuje do świata wsi tak samo, jak jego żona nie pasuje do grona mieszczańskich intelektualistów i artystów. Jego dobry nastrój zaślepia go do tego stopnia, że nie dostrzega symptomów, które mogą zwiastować fakt, że jego małżeństwo nie będzie należało do najbardziej udanych, a które pojawiają się już trakcie nocy weselnej. Pana Młodego bowiem dzieli od żony bardzo dużo i pochodzenie jest akurat najmniejszą z różnic. Małżonkowie różnią się przede wszystkim intelektualnie, on jest przedstawicielem mieszczańskiej inteligencji, literatem, człowiekiem oczytanym i obytym (Lucjan Rydel w rzeczywistości posiadał stopień naukowy), zaznajomionym z kulturą i sztuką, obracającym str. 11 się w wyższych sferach". Panna Młoda jest natomiast prostą przedstawicielką chłopstwa o prostym podejściu do życia i niezbyt górnolotnych priorytetach. Różnicę widać również w postrzeganiu miłości: Pan Młody widzi miłość jako wzniosłe uczucie pełne tajemniczych romantycznych napięć, jako doświadczenie wręcz metafizyczne, nierozerwalnie związane z poezją, z duchową stroną człowieka. Młoda natomiast, dużo bardziej pragmatyczna i mocniej stąpająca po ziemi nie rozumie ,,rozanielenia" współmałżonka. Owszem, kocha go, ale nie jest skłonna do romantyzmu, zmysłowych gier i metafizycznej otoczki, którą próbuje wytworzyć Pan Młody. Jak więc widać różnic jest między Młodymi zdecydowanie więcej niż podobieństw. Nie wiadomo zresztą w ogóle dlaczego do takiego małżeństwa dochodzi, jako czytelnicy nie wiemy jak doszło do zapoznania się tej dwójki oraz z jakiego powodu zapałali do siebie nawzajem uczuciem. Widać jednak, że wzajemnie się pociągają, mąż nie szczędzi komplementów i wyznań o niesamowitej urodzie żony, cały świat nie liczy się dla niego, kiedy ona znajduje się obok, co staje się motywem kilku komicznych sytuacji w dramacie. Pan Młody w Weselu Stanisława Wyspiańskiego to postać groteskowo wręcz przejaskrawiona przez autora. Inteligent z miasta, który fascynuje się wsią i ludźmi na niej żyjącymi, ale robi to w sposób bardzo powierzchowny. Dla niego życie na wsi to jedynie obcowanie z naturą, wieczna sielanka, kolorowe stroje, proste obyczaje, lokalny folklor i gwara. Nie zna trudów życia codziennego chłopów, pracy na roli, ciężkich zim - ich wizerunek jest dla niego tworzywem literackim, inspiracją. Sam sobie uwierzył w to, że kocha wieś do tego stopnia, że postanowił ożenić się z przedstawicielką ludu, mimo wielu rzeczy, które wskazywać by mogły, że związek taki nie będzie udany. Młody jednak zatraca się w swoim uczuciu, a także w swoim geście ,,wejścia” na wieś, w którym widzi szanse na wyzwolenie się ze swojego dotychczasowego, niezbyt szczęśliwego życia, co dowodzi z kolei jego typowo modernistycznego rodowodu intelektualnego i emocjonalnego. str. 12