Wybrane ballady Adama Mickiewicza
Ballady Mickiewicza powstały podczas jego pobytu w Kownie, gdzie jako nauczyciel miał kontakt z lokalnym folklorem. Stanowią one manifest romantycznego światopoglądu, który przedkłada uczucia nad rozum i intuicję nad empiryczne poznanie.
Ballada romantyczna łączy w sobie cechy epiki (fabuła, narrator), liryki (emocjonalność, forma wierszowana) i dramatu (dialogi, konflikt). Charakteryzuje się ludowością, fantastycznymi elementami i tajemniczą atmosferą. Mickiewicz wprowadził do swoich ballad nowy typ krajobrazu - dziki i niepokojący, który stał się znakiem rozpoznawczym romantyzmu.
W "Romantyczności" poeta przedstawił konflikt między dwoma światopoglądami. Z jednej strony mamy Starca reprezentującego oświeceniowy racjonalizm, poznającego świat przez "szkiełko i oko". Z drugiej - prostych ludzi i narratora, którzy rozumieją, że istnieją prawdy niedostępne rozumowi. Karusia, rozmawiająca ze zmarłym ukochanym, uosabia romantyczną wrażliwość i zdolność dostrzegania tego, co niewidzialne dla racjonalistów.
Zapamiętaj! Ballady Mickiewicza wprowadzają kluczowe idee romantyzmu: wyższość uczuć nad rozumem, inspirację folklorem, potęgę natury oraz przekonanie, że "czucie i wiara silniej mówią do mnie niż mędrca szkiełko i oko".