Fraszki Jana Kochanowskiego
Fraszki to krótkie, wierszowane utwory liryczne z puentą niosącą mądre przesłanie. U Kochanowskiego optymizm miesza się z głęboką świadomością przemijania, co widać szczególnie w utworze "O żywocie ludzkim".
W tym znanym tekście poeta rozwija motyw vanitas - marności ludzkich dążeń. Porównuje życie człowieka do teatru (theatrum mundi), gdzie ludzie są jak aktorzy schodzący ze sceny po zakończonym przedstawieniu. Wszystkie dobra materialne tracą sens wobec nieuchronnego końca naszej ziemskiej wędrówki.
Inną ważną fraszką jest "Do gór i lasów", gdzie poeta wspomina młodość i kieruje apostrofę do rodzinnego pejzażu. Utwór ukazuje refleksje na temat życia człowieka w literaturze - przemijanie, niepewność przyszłości (wyrażoną pytaniami retorycznymi) oraz motyw fortuny. Pojawia się tu również horacjańska zasada "carpe diem".
💡 Ciekawostka: We fraszce "Różni" Kochanowski zastosował sprytny zabieg - czytana od początku wyraża pochwałę kobiet, ale czytana od końca versuscancrini−"jakchodząraki" przedstawia je w negatywnym świetle!
W "Na lipę" poeta tworzy obraz idealnego miejsca odpoczynku. Lipa jako podmiot liryczny symbolizuje bezpieczeństwo, harmonię i ukojenie. Ten utwór nawiązuje do motywu arkadii - idealnej krainy szczęśliwości, gdzie natura ofiaruje człowiekowi swoje bogactwa.
Fraszki Kochanowskiego łączą filozofię epikureizmu (radość z prostych przyjemności) i stoicyzmu (spokój ducha wobec zmienności losu), pokazując jak artyści wyrażają refleksje na temat sensu życia.