Człowiek w społeczeństwie- człowiek istotą społeczną

Alternatywny zapis:

średnio trwałą formą- więzi między należącymi do niej ludźmi wynikają z tego, że wspólnie biorą oni udział w określonej dziedzinie życia społecznego (uczniowie, wierni z jednej parafii). W społeczności obowiązuje pewna hierarchia. Najczęściej można w niej wyróżnić nieoficjalną elitę, do której należą osoby najbardziej znane, rozpoznawalne, cenione. • Społeczność lokalna Należą do niej ludzie związani mieszkaniem w jednej miejscowości czy w tej samej okolicy. • Grupa społeczna To zbiorowość zbudowana z cOnajmniej 3 osób, które współdziałają ze sobą, aby realizować wspólne cele (rodzina, grono przyjaciół) • Społeczeństwo To trwała zbiorowość ludzka zamieszkująca określone terytorium i posiadająca własną kulturę. Złożona jest z wielu grup i organizacji, posiada własne instytucje. 14 listopada 2021 Czym są instytucje społeczne? Pojęcie to możemy rozumieć na dwa sposoby. Instytucje społeczne to organizacje i grupy ludzi, które przez długi czas wykonują zadania ważne dla społeczeństwa. Przykłady: urzędy, zakłady pracy, szpitale, więzienia, biblioteki, kościoły. Instytucjami społecznymi określamy także ustalone przez społeczeństwo formy działalności i sposoby postępowania, które obowiązują w różnych sytuacjach i dziedzinach życia. Przykłady: szkolnictwo, małżeństwo, sprzedaż, własność, władza. Grupy społeczne Każda z nich charakteryzuje się czterema cechami: Wspólne cele i interesy łączące członków grupy mogą być związane z określonymi poglądami, problemami, działaniami. Współpraca i wzajemne porozumienie • Struktura to wewnętrzna organizacja grupy, określająca funkcje pełnione przez jej członków i zasady ich działania. • Tożsamość jest poczuciem odrębności, które wyróżnia członków grupy z szerszej zbiorowości, np. społeczeństwa. Tożsamość grupowa jest czymś więcej niż sumą tożsamości poszczególnych członków grupy. Może wynikać z np. podobnych poglądów na jakąś sprawę, z wyznawania tej samej religii albo ze wspólnych zainteresowań. Zbiory ludzi, które nie mają cech charakterystycznych dla grupy społecznej, lecz zostały wyróżnione z danego społeczeństwa na podstawie innych kryteriów (płeć, wiek, zawód) nazywamy kategoriami. 2 Alicja Majgier Spójność grup społecznych Grupy umożliwiają realizowanie potrzeb, których jednostka nie jest w stanie zrealizować sama. Uważa się, że grupowej spójności sprzyja sytuacja, w której relacje między członkami oparte są na zasadach: Zaufania Podział grup społecznych Kryterium podziału Liczba członków Rodzaj przynależności Sposób zorganizowania Dostępność Zaufanie, czyli przekonanie o szczerości i uczciwości innych, może być odwzajemnione lub nieodwzajemnione. Może wynikać z głębokiego uczucia (fascynacji, zakochania) lub po prostu z wiary w ludzi. Jeśli pozostaje nieodwzajemnione, ulega osłabieniu. Wzajemności Zasada wzajemności- każdy kto otrzymał od innej osoby jakiś przedmiot albo uzyskał od niej jakąś przysługę, powinien się jej po pewnym czasie odwzajemnić innym miłym gestem, pomocą w trudnej sytuacji lub prezentem. Wzajemność jest jednocześnie regułą etyczną i prawidłowością, która porządkuje życie społeczne. Pomocy Utrzymując pozytywne relacje odczuwamy poczucie bezpieczeństwa, możemy bowiem oczekiwać, że inni przyjdą nam z pomocą. Rodzaje grup Małe -obejmują niewielką liczbę osób, które znają się nawzajem i utrzymują ze sobą kontakty. Duże - są na tyle liczne, że większość członków nie utrzy- muje ze sobą bezpośrednich relacji. Pierwotne - tworzące je osoby nabywają członkostwo w sposób naturalny, występują między nimi silne więzi emocjonalne. 14 listopada 2021 Wtórne - przynależność do nich wynika z wyboru jednostki, a członków zwykle łączą ściśle określone cele i interesy. Formalne - działają na podstawie przepisów (np. statutu, regulaminu), mają ściśle określoną strukturę wewnętrzną (np. organy, stanowiska) Nieformalne - ich funkcjonowanie opiera się na bezpo- średnich relacjach między członkami, nie mają formalnej struktury wewnętrznej. Ekskluzywne - obowiązują w nich określone kryteria przyj- mowania członków (kwalifikacje, zamożność, doświadcze nie),które mogą być spełnione tylko przez niektóre osoby. Inkluzywne - członkiem grupy można zostać stosunkowo łatwo, przynależność wynika wyłącznie z woli danej osoby. Przykłady rodzina, grupa przyja- ciół, drużyna sportowa naród, katolicy, partia polityczna rodzina, grupa rówieśnicza związek zawodowy, organizacja społeczna szkoła, partia politycz- na, pracownicy urzędu grupa przyjaciół, fanklub muzyczny, sportowy reprezentacja kraju w piłce nożnej, studenci prestiżowej uczelni grupa wycieczkowa, koło zainteresowań Gdy grupa jest zbyt spójna Istnieje niebezpieczeństwo, że zbiorowość zacznie nadmiernie kontrolować swoich członków lub zbyt surowo ich karać nawet za drobne odstępstwa od obowiązujących w niej reguł. Jednym z większych zagrożeń jest możliwość wystąpienia syndromu myślenia grupowego (termin w psychologii społecznej oznaczający uleganie ograniczającej sugestii i naciskowi grupy, której jest się członkiem). Polega on na tym, że w procesie podejmowania decyzji członkowie grupy starają się uniknąć konfliktów, które mogłyby osłabić spójność czy jednomyślność całej grupy. Członkowie nie zgłaszają sprzeciwu, a w rezultacie grupa może podejmować bardzo złe decyzje. Katastrofa Challengera Jednym z przykładów złych skutków grupowego myślenia jest katastrofa amerykańskiego promu kosmicznego Challenger w 1986r. Wystąpiło wiele problemów, lecz po każdej kolejnej informacji o napotkanych trudnościach grupa osób podejmujących decyzje zgodnie stwierdzała, że nie ma podstaw do opóźnienia lub odwołania lotu. Prom eksplodował chwilę po starcie. 3 Alicja Majgier Możemy wyróżnić kilka form życia społecznego • Zbiorowość społeczna To nietrwałe skupisko ludzkie funkcjonujące w określonym miejscu i czasie. Poczucie wspólnoty i więzi wynikają z obiektywnych okoliczności zewnętrznych, często z przypadkowych sytuacji (pasażerowie pociągu, ludzie oglądający film w kinie) • Społeczność Jest średnio trwałą formą- więzi między należącymi do niej ludźmi wynikają z tego, że wspólnie biorą oni udział w określonej dziedzinie życia społecznego (uczniowie, wierni z jednej parafii). W społeczności obowiązuje pewna hierarchia. Najczęściej można w niej wyróżnić nieoficjalną elitę, do której należą osoby najbardziej znane, rozpoznawalne, cenione. • Społeczność lokalna Należą do niej ludzie związani mieszkaniem w jednej miejscowości czy w tej samej okolicy. • Grupa społeczna To zbiorowość zbudowana z conajmniej 3 osób, które współdziałają ze sobą, aby realizować wspólne cele (rodzina, grono przyjaciół) • Społeczeństwo To trwała zbiorowość ludzka zamieszkująca określone terytorium i posiadająca własną kulturę. Złożona jest z wielu grup i organizacji, posiada własne instytucje. 14 listopada 2021 Czym są instytucje społeczne? Pojęcie to możemy rozumieć na dwa sposoby. Instytucje społeczne to organizacje i grupy ludzi, które przez długi czas wykonują zadania ważne dla społeczeństwa. Przykłady: urzędy, zakłady pracy, szpitale, więzienia, biblioteki, kościoły. Instytucjami społecznymi określamy także ustalone przez społeczeństwo formy działalności i sposoby postępowania, które obowiązują w różnych sytuacjach i dziedzinach życia. Przykłady: szkolnictwo, małżeństwo, sprzedaż, własność, władza. Grupy społeczne Każda z nich charakteryzuje się czterema cechami: Wspólne cele i interesy łączące członków grupy mogą być związane z określonymi poglądami, problemami, działaniami. Współpraca i wzajemne porozumienie • Struktura to wewnętrzna organizacja grupy, określająca funkcje pełnione przez jej członków i zasady ich działania. • Tożsamość jest poczuciem odrębności, które wyróżnia członków grupy z szerszej zbiorowości, np. społeczeństwa. Tożsamość grupowa jest czymś więcej niż sumą tożsamości poszczególnych członków grupy. Może wynikać z np. podobnych poglądów na jakąś sprawę, z wyznawania tej samej religii albo ze wspólnych zainteresowań. Zbiory ludzi, które nie mają cech charakterystycznych dla grupy społecznej, lecz zostały wyróżnione z danego społeczeństwa na podstawie innych kryteriów (płeć, wiek, zawód) nazywamy kategoriami. 4