Podział terytorialny i organy samorządu

Podział administracyjny Polski od 1 stycznia 1999 roku opiera się na trójstopniowym systemie, który stanowi fundament struktury samorządu terytorialnego w Polsce. Ten podział obejmuje:

1. Województwa - największe jednostki podziału terytorialnego, których jest 16. Władza w województwie jest podzielona między organy samorządowe a wojewodę.

2. Powiaty - jednostki składające się z sąsiadujących gmin, nie obejmujące największych miast.

3. Gminy - najmniejsze i podstawowe jednostki samorządu terytorialnego, które dzielą się na:

   • Gminy wiejskie - składające się wyłącznie z wsi.
   • Gminy miejskie - obejmujące tylko obszar miasta.
   • Gminy miejsko-wiejskie - zawierające zarówno miasto, jak i okoliczne wsie.

Example: Przykładem gminy miejskiej może być Kraków, gminy wiejskiej - Kozy w województwie śląskim, a gminy miejsko-wiejskiej - Olkusz w województwie małopolskim.

Organy samorządu terytorialnego działają na każdym szczeblu podziału administracyjnego. Wyróżniamy dwa rodzaje organów:

1. Organy stanowiące - odpowiedzialne za uchwalanie aktów prawnych:

   • Rada gminy (miasta) na poziomie gminy
   • Rada powiatu na poziomie powiatu
   • Sejmik województwa na poziomie województwa

2. Organy wykonawcze - zarządzające danym obszarem:

   • Wójt (burmistrz, prezydent miasta) w gminie
   • Zarząd powiatu w powiecie
   • Zarząd województwa w województwie

Highlight: Struktura samorządu terytorialnego w Polsce zapewnia, że każda jednostka samorządowa posiada zarówno organ stanowiący, jak i wykonawczy, co gwarantuje efektywne zarządzanie i reprezentację interesów mieszkańców.

Ta struktura samorządu terytorialnego jest wynikiem reformy administracyjnej 1999, która zastąpiła wcześniejszy podział administracyjny Polski przed 1999 rokiem. Reforma ta miała na celu zwiększenie efektywności zarządzania państwem i przybliżenie władzy do obywateli.

Vocabulary: Reforma administracyjna - kompleksowa zmiana w organizacji i funkcjonowaniu administracji publicznej, mająca na celu poprawę jej skuteczności i dostosowanie do nowych wyzwań.