Samorząd terytorialny w Polsce pełni kluczową rolę w zarządzaniu sprawami lokalnymi i zaspokajaniu potrzeb mieszkańców.
Jakie są zadania samorządu terytorialnego obejmują szeroki zakres działań na rzecz społeczności lokalnej. Do najważniejszych należą: utrzymanie infrastruktury (drogi, chodniki, oświetlenie), prowadzenie szkół i przedszkoli, zarządzanie transportem publicznym, dbanie o czystość i porządek, ochrona środowiska oraz wspieranie kultury i sportu. Samorząd odpowiada również za planowanie przestrzenne, wydawanie pozwoleń na budowę oraz prowadzenie polityki mieszkaniowej.
Prawa mieszkańców gminy w wyborach samorządowych są fundamentem demokracji lokalnej. Każdy pełnoletni obywatel ma prawo wybierać władze samorządowe (czynne prawo wyborcze) oraz kandydować w wyborach (bierne prawo wyborcze). Mieszkańcy mogą też uczestniczyć w konsultacjach społecznych, składać petycje i inicjatywy obywatelskie oraz brać udział w sesjach rady gminy.
W Polsce funkcjonują trzy rodzaje samorządów w Polsce i ich zadania są jasno określone. Samorząd gminny zajmuje się sprawami najbliższymi mieszkańcom, takimi jak gospodarka komunalna czy oświata. Samorząd powiatowy odpowiada za zadania ponadgminne, w tym szpitale powiatowe, szkoły ponadpodstawowe czy zarządzanie drogami powiatowymi. Natomiast samorząd województwa koncentruje się na rozwoju regionalnym, w tym na strategii rozwoju województwa, drogach wojewódzkich i promocji regionu. Każdy z tych szczebli samorządu ma własne organy władzy - radę jako organ stanowiący oraz organ wykonawczy (wójta/burmistrza/prezydenta w gminie, zarząd z starostą w powiecie, zarząd z marszałkiem w województwie).
