Prawa i wolności polityczne, ekonomiczne, socjalne i kulturalne
Konstytucja RP gwarantuje szeroki zakres praw człowieka, obejmujący nie tylko prawa osobiste, ale również prawa i wolności polityczne, ekonomiczne, socjalne i kulturalne.
Prawa i wolności polityczne obejmują m.in.:
- Wolność pokojowych zgromadzeń
- Wolność zrzeszania się
- Prawo do udziału w referendum
- Prawo dostępu do służby publicznej
Highlight: Prawa człowieka WOS sprawdzian często koncentruje się na prawach politycznych, gdyż są one kluczowe dla funkcjonowania demokratycznego społeczeństwa.
W zakresie praw i wolności ekonomicznych, socjalnych i kulturalnych, Konstytucja gwarantuje m.in.:
- Prawo do własności
- Wolność wyboru i wykonywania zawodu
- Prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy
- Prawo do ochrony zdrowia
- Prawo do nauki
- Wolność twórczości artystycznej i badań naukowych
Example: Przykładem prawa socjalnego jest prawo do ochrony zdrowia, które zobowiązuje państwo do zapewnienia obywatelom dostępu do opieki medycznej.
Konstytucja RP zwraca również szczególną uwagę na ochronę praw mniejszości narodowych i etnicznych. W Polsce uznaje się dziewięć mniejszości narodowych (m.in. Niemcy, Białorusini, Ukraińcy) oraz cztery mniejszości etniczne (Karaimi, Łemkowie, Romowie, Tatarzy). Dodatkowo, Kaszubi są uznawani za grupę posługującą się językiem regionalnym.
Vocabulary: Mniejszość narodowa to grupa obywateli polskich, która utożsamia się z narodem zorganizowanym we własnym państwie, natomiast mniejszość etniczna to grupa, która nie utożsamia się z żadnym współczesnym narodem zorganizowanym we własnym państwie.
