Knowunity
Dziel się wiedzą
WOS /
Organy władzy publicznej
Łucja Wójcik
24 Followers
22
Udostępnij
Zapisz
Notatka do 3 działu klasy 1 z WOSu - zakres podstawowy
1/2
Notatka
3. Organy władzy publicznej w Polsce 3.1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej Nazwa Data konstytucji uchwalenia Konstytucja 3 3.05.1791 maja Konstytucja 17.03.1921 marcowa Konstytucja 23.04.1935 kwietniowa Konstytucja PRL 22.07.1952 Konstytucja III 2.04.1997 Rzeczpospolitej Konstytucje w Polsce Nazwa Ustrój państwa państwa | Monarchia Rzeczpospolita konstytucyjna Zasady ustroju RP: || Republika Rzeczpospolita parlamentarna || Republika Rzeczpospolita prezydencka PRL Republika parlamentarna ||| Republika Rzeczpospolita parlamentarna Głowa państwa Król (sas) dziedziczny demokratyczne państwo prawne unitarna forma państwa zwierzchnictwo narodu gwarancje praw i wolności jednostki konstytucjonalizm Prezydent (zgromadzenie narodowe) Prezydent (zgromadzenie elektorskie) I sekretarz PZPR Preambuła to uroczysty wstęp do aktu prawnego. Prezydent Władza ustawodawcza 2 izbowy sejm: 1) poselska, 2) senatorska 2 izbowy parlament: 1) sejm 2) senat 2 izbowy parlament: 1) sejm 2) senat 1 izbowy parlament: sejm 2 izbowy parlament: 1) sejm 2) senat podział i równowaga władz republikańska forma rządu pluralizm decentralizacja i samorządność społeczna gospodarka rynkowa Cechy wyróżniające konstytucję: szczególna treść (materia konstytucyjna) - dotyczy najważniejszych zasad funkcjonowania państwa szczególna moc prawna - zajmuje najwyższe miejsce w hierarchii źródeł prawa stanowionego szczególna forma Szczególna forma konstytucji: jako jedyny akt prawny jest określana nazwą "konstytucja" została uchwalona według specjalnej procedury, innej niż obowiązująca podczas prac nad zwykłą ustawą wprowadzanie zmian w treści jest znacznie trudniejsze w niż przypadku innych aktów prawnych 3.2. Formy demokracji Rodzaje demokracji: bezpośrednia pośrednia Formy demokracji bezpośredniej: referendum - powszechne głosowanie, w którym obywatele bezpośrednio podejmują decyzję w sprawie istotnej dla funkcjonowania państwa plebiscyt - powszechne głosowanie mieszkańców danego terytorium w sprawie jego przynależności do określonego państwa inicjatywa ludowa - wystąpienie określonej liczby mieszkańców z własnym projektem ustawy Prawa wyborcze: czynne (głosowanie) bierne (kandydowanie) Przymiotniki wyborcze: zasada powszechności zasada równości zasada bezpośredniości zasada tajności głosowania Systemy wyborcze: większościowy (np. wybory do Senatu RP) proporcjonalny (np. wybory do Sejmu RP) 3.3. Sejm RP i Senat RP Parlament w Polsce: Sejm RP (460 posłów) Senat RP (100 senatorów) Marszałkiem Sejmu RP obecnej kadencji jest Elżbieta Witek. Marszałkiem Senatu RP obecnej kadencji jest...
Pobierz aplikację
Tomasz Grodzki. Zgromadzenie Narodowe to wspólne posiedzenie Sejmu i Senatu. Cele zebrania Zgromadzenia Narodowego: odebranie przysięgi od nowo wybranego Prezydenta RP uznanie trwałej niezdolności Prezydenta RP do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia postawienie Prezydenta RP w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu wysłuchanie orędzia Prezydenta RP lub głowy innego państwa Skrócenie kadencji parlamentu: skrócenie kadencji Sejmu RP = skrócenie kadencji Senatu RP decyzję ws. skrócenia kadencji podejmują tylko dwa organy: Sejm RP (min. 2/3 głosów) oraz Prezydent RP Przypadki skrócenia kadencji przez Prezydenta RP: obowiązkowo - gdy Sejm RP nie może udzielić wotum zaufania Radzie Ministrów i nie może wybrać własnych kandydatów na premiera i ministrów ● nieobowiązkowo - gdy w ciągu 4 miesięcy od złożenia w Sejmie ustawy budżetowej nie zostanie ona uchwalona i przekazana głowie państwa do podpisu Konwenty Seniorów to organy zapewniające współdziałanie klubów i kół parlamentarnych, w których zrzeszają się reprezentanci poszczególnych partii. Tworzą je marszałek, wice marszałkowie oraz przedstawiciele zasiadających w nich ugrupowań. Prezydium Sejmu RP i Senatu RP tworzą marszałkowie oraz wicemarszałkowie. Prezydium Sejmu ustala plan pracy posłów, rozstrzyga kwestie sporne zgodnie z regulaminem i organizuje współpracę między komisjami sejmowymi. Prezydium Senatu ma węższy zakres kompetencji niż Prezydium Sejmu, bo plan pracy senatorów ustala marszałek. Immunitet parlamentarny polega na ograniczeniu odpowiedzialności prawnej danej osoby ze względu na posiadanie przez nią mandatu parlamentarnego. 3.4. Prezydent RP Konstytucyjna odpowiedzialność jest ponoszona przez głowę państwa przed Trybunałem Stanu za naruszenie Konstytucji RP, ustawy albo popełnienie przestępstwa. Odpowiedzialność polityczna to odwołanie głowy państwa z sprawowanego stanowiska. Wybory prezydenckie: bezpośrednie powszechne 2 tury Prezydenci RP po 1989r.: ● Wojciech Jaruzelski (1989 - 1990) Lech Wałęsa (1990 - 1995) Aleksander Kwaśniewski (1995 - 2005) Lech Kaczyński (2005-2010) Bronisław Komorowski (2010-2015) Andrzej Duda (2015-teraz) Przyczyny opróżnienia stanowiska prezydenta: śmierć głowy państwa zrzeczenie się stanowiska stwierdzenie nieważności wyborów uznanie przez Zgromadzenie Narodowe trwałej niezdolności do wykonywania obowiązków ze względu na stan zdrowia usunięcie Prezydenta RP z urzędu w skutek orzeczenia Trybunału Stanu Prerogatywy Prezydenta RP: inicjatywa ustawodawcza weto ustawodawcze występowanie z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego o rozpatrzenie zgodności ustawy z Konstytucją RP nominowanie premiera powoływanie sędziów i prezesów najwyższych organów władzy sądowniczej zwoływanie Rady Gabinetowej prawo łaski prawo przyznawania orderów i odznaczeń prawo nadawania obywatelstwa 3.5. Rada Ministrów RP Kompetencje Rady Ministrów: realizowanie ustaw wydawanie rozporządzeń opracowywanie projektu budżetu państwa i kierowanie jego wykonaniem zapewnienie bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego kraju kierowanie polityką zagraniczną państwa Skład RM: premier (Mateusz Morawiecki) wicepremierzy ministrowie Powoływanie rządu: 1. Prezydent wyznacza prezesa RM który następnie powołuje rząd. W ciągu 14 dni nowy premier musi wygłosić exposéexposé przed Sejmem oraz złożyć wniosek o wotum zaufania 2. Gdy prezydent nie powoła premiera lub rząd nie uzyska wotum zaufania, Sejm wyznacza premiera i proponowanych członków rządu 3. Gdy 2 procedura nie wyłoni rządu procedura wygląda podobnie do 1, ale wotum zaufania jest odbierane przez posłów 4. Jeśli Sejm nie wyłoni rządu po 3 próbach, prezydent skraca jego kadencję i w ciągu 45 dni odbywają się nowe wybory Wotum zaufania to procedura wyrażająca zaufanie dla rządu i jednocześnie kończąca proces tworzenia go Wotum nieufności to procedura wyrażająca brak zaufania dla ministra lub rządu, prowadząca do ich dymisji Konstruktywne wotum nieufności to instytucja pozwalająca odwołać rząd i jednocześnie powołać następnego premiera Rodzaje administracji: rządowa cywilna Wojewoda jest przedstawicielem rządu w poszczególnych województwach Uprawnienia wojewody: sprawuje nadzór nad działalnością samorządu terytorialnego jest zwierzchnikiem rządu
WOS /
Organy władzy publicznej
Łucja Wójcik
24 Followers
Notatka do 3 działu klasy 1 z WOSu - zakres podstawowy
86
1233
Polska państwem demokratycznym
tematy: państwo i demokracja, ustrój Rzeczypospolitej polskiej, sejm i senat, prezydent i rada ministrów, sądy i trybunały, partie polityczne
55
1183
Parlament RP
:)
31
586
Ustrój RP - schematy
schemat ustoju Polski, władza wykonawcza, władza ustawodawcza, rodzaje większości, powoływanie rządu
24
276
ustrój Rzeczpospolitej
notatki wos pierwsza klasa
14
206
Parlament PR
Notatka z tematu
109
1306
Sejm RP I Senat RP
Notatka z Sejmu i Senatu pomagająca w nauce.
3. Organy władzy publicznej w Polsce 3.1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej Nazwa Data konstytucji uchwalenia Konstytucja 3 3.05.1791 maja Konstytucja 17.03.1921 marcowa Konstytucja 23.04.1935 kwietniowa Konstytucja PRL 22.07.1952 Konstytucja III 2.04.1997 Rzeczpospolitej Konstytucje w Polsce Nazwa Ustrój państwa państwa | Monarchia Rzeczpospolita konstytucyjna Zasady ustroju RP: || Republika Rzeczpospolita parlamentarna || Republika Rzeczpospolita prezydencka PRL Republika parlamentarna ||| Republika Rzeczpospolita parlamentarna Głowa państwa Król (sas) dziedziczny demokratyczne państwo prawne unitarna forma państwa zwierzchnictwo narodu gwarancje praw i wolności jednostki konstytucjonalizm Prezydent (zgromadzenie narodowe) Prezydent (zgromadzenie elektorskie) I sekretarz PZPR Preambuła to uroczysty wstęp do aktu prawnego. Prezydent Władza ustawodawcza 2 izbowy sejm: 1) poselska, 2) senatorska 2 izbowy parlament: 1) sejm 2) senat 2 izbowy parlament: 1) sejm 2) senat 1 izbowy parlament: sejm 2 izbowy parlament: 1) sejm 2) senat podział i równowaga władz republikańska forma rządu pluralizm decentralizacja i samorządność społeczna gospodarka rynkowa Cechy wyróżniające konstytucję: szczególna treść (materia konstytucyjna) - dotyczy najważniejszych zasad funkcjonowania państwa szczególna moc prawna - zajmuje najwyższe miejsce w hierarchii źródeł prawa stanowionego szczególna forma Szczególna forma konstytucji: jako jedyny akt prawny jest określana nazwą "konstytucja" została uchwalona według specjalnej procedury, innej niż obowiązująca podczas prac nad zwykłą ustawą wprowadzanie zmian w treści jest znacznie trudniejsze w niż przypadku innych aktów prawnych 3.2. Formy demokracji Rodzaje demokracji: bezpośrednia pośrednia Formy demokracji bezpośredniej: referendum - powszechne głosowanie, w którym obywatele bezpośrednio podejmują decyzję w sprawie istotnej dla funkcjonowania państwa plebiscyt - powszechne głosowanie mieszkańców danego terytorium w sprawie jego przynależności do określonego państwa inicjatywa ludowa - wystąpienie określonej liczby mieszkańców z własnym projektem ustawy Prawa wyborcze: czynne (głosowanie) bierne (kandydowanie) Przymiotniki wyborcze: zasada powszechności zasada równości zasada bezpośredniości zasada tajności głosowania Systemy wyborcze: większościowy (np. wybory do Senatu RP) proporcjonalny (np. wybory do Sejmu RP) 3.3. Sejm RP i Senat RP Parlament w Polsce: Sejm RP (460 posłów) Senat RP (100 senatorów) Marszałkiem Sejmu RP obecnej kadencji jest Elżbieta Witek. Marszałkiem Senatu RP obecnej kadencji jest...
Pobierz aplikację
Knowunity
Dziel się wiedzą
Tomasz Grodzki. Zgromadzenie Narodowe to wspólne posiedzenie Sejmu i Senatu. Cele zebrania Zgromadzenia Narodowego: odebranie przysięgi od nowo wybranego Prezydenta RP uznanie trwałej niezdolności Prezydenta RP do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia postawienie Prezydenta RP w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu wysłuchanie orędzia Prezydenta RP lub głowy innego państwa Skrócenie kadencji parlamentu: skrócenie kadencji Sejmu RP = skrócenie kadencji Senatu RP decyzję ws. skrócenia kadencji podejmują tylko dwa organy: Sejm RP (min. 2/3 głosów) oraz Prezydent RP Przypadki skrócenia kadencji przez Prezydenta RP: obowiązkowo - gdy Sejm RP nie może udzielić wotum zaufania Radzie Ministrów i nie może wybrać własnych kandydatów na premiera i ministrów ● nieobowiązkowo - gdy w ciągu 4 miesięcy od złożenia w Sejmie ustawy budżetowej nie zostanie ona uchwalona i przekazana głowie państwa do podpisu Konwenty Seniorów to organy zapewniające współdziałanie klubów i kół parlamentarnych, w których zrzeszają się reprezentanci poszczególnych partii. Tworzą je marszałek, wice marszałkowie oraz przedstawiciele zasiadających w nich ugrupowań. Prezydium Sejmu RP i Senatu RP tworzą marszałkowie oraz wicemarszałkowie. Prezydium Sejmu ustala plan pracy posłów, rozstrzyga kwestie sporne zgodnie z regulaminem i organizuje współpracę między komisjami sejmowymi. Prezydium Senatu ma węższy zakres kompetencji niż Prezydium Sejmu, bo plan pracy senatorów ustala marszałek. Immunitet parlamentarny polega na ograniczeniu odpowiedzialności prawnej danej osoby ze względu na posiadanie przez nią mandatu parlamentarnego. 3.4. Prezydent RP Konstytucyjna odpowiedzialność jest ponoszona przez głowę państwa przed Trybunałem Stanu za naruszenie Konstytucji RP, ustawy albo popełnienie przestępstwa. Odpowiedzialność polityczna to odwołanie głowy państwa z sprawowanego stanowiska. Wybory prezydenckie: bezpośrednie powszechne 2 tury Prezydenci RP po 1989r.: ● Wojciech Jaruzelski (1989 - 1990) Lech Wałęsa (1990 - 1995) Aleksander Kwaśniewski (1995 - 2005) Lech Kaczyński (2005-2010) Bronisław Komorowski (2010-2015) Andrzej Duda (2015-teraz) Przyczyny opróżnienia stanowiska prezydenta: śmierć głowy państwa zrzeczenie się stanowiska stwierdzenie nieważności wyborów uznanie przez Zgromadzenie Narodowe trwałej niezdolności do wykonywania obowiązków ze względu na stan zdrowia usunięcie Prezydenta RP z urzędu w skutek orzeczenia Trybunału Stanu Prerogatywy Prezydenta RP: inicjatywa ustawodawcza weto ustawodawcze występowanie z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego o rozpatrzenie zgodności ustawy z Konstytucją RP nominowanie premiera powoływanie sędziów i prezesów najwyższych organów władzy sądowniczej zwoływanie Rady Gabinetowej prawo łaski prawo przyznawania orderów i odznaczeń prawo nadawania obywatelstwa 3.5. Rada Ministrów RP Kompetencje Rady Ministrów: realizowanie ustaw wydawanie rozporządzeń opracowywanie projektu budżetu państwa i kierowanie jego wykonaniem zapewnienie bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego kraju kierowanie polityką zagraniczną państwa Skład RM: premier (Mateusz Morawiecki) wicepremierzy ministrowie Powoływanie rządu: 1. Prezydent wyznacza prezesa RM który następnie powołuje rząd. W ciągu 14 dni nowy premier musi wygłosić exposéexposé przed Sejmem oraz złożyć wniosek o wotum zaufania 2. Gdy prezydent nie powoła premiera lub rząd nie uzyska wotum zaufania, Sejm wyznacza premiera i proponowanych członków rządu 3. Gdy 2 procedura nie wyłoni rządu procedura wygląda podobnie do 1, ale wotum zaufania jest odbierane przez posłów 4. Jeśli Sejm nie wyłoni rządu po 3 próbach, prezydent skraca jego kadencję i w ciągu 45 dni odbywają się nowe wybory Wotum zaufania to procedura wyrażająca zaufanie dla rządu i jednocześnie kończąca proces tworzenia go Wotum nieufności to procedura wyrażająca brak zaufania dla ministra lub rządu, prowadząca do ich dymisji Konstruktywne wotum nieufności to instytucja pozwalająca odwołać rząd i jednocześnie powołać następnego premiera Rodzaje administracji: rządowa cywilna Wojewoda jest przedstawicielem rządu w poszczególnych województwach Uprawnienia wojewody: sprawuje nadzór nad działalnością samorządu terytorialnego jest zwierzchnikiem rządu