Prawa człowieka - definicja i charakterystyka
Prawa człowieka to fundamentalne zasady, które przysługują każdej osobie od momentu narodzin aż do śmierci, niezależnie od jej cech indywidualnych czy przekonań. Są to niezbywalne prawa, których nie można się zrzec, a które gwarantują godność i równość wszystkim ludziom.
Definicja: Prawa człowieka to podstawowe prawa przysługujące każdemu człowiekowi od narodzin do śmierci, niezależnie od pochodzenia, koloru skóry, narodowości, płci, religii czy poglądów.
Charakterystyka praw człowieka obejmuje cztery kluczowe cechy:
- Powszechność - dotyczą wszystkich ludzi bez wyjątku.
- Niezbywalność - nie można się ich zrzec ani zostać ich pozbawionym.
- Nienaruszalność - nikt nie ma prawa ich naruszyć ani odebrać.
- Przyrodzoność - nabywa się je automatycznie w momencie narodzin.
Highlight: Prawa człowieka charakteryzują się powszechnością, niezbywalnością, nienaruszalnością i przyrodzonością.
Historia praw człowieka ma długą i bogatą tradycję. Geneza praw człowieka sięga starożytności, kiedy to zaczęła kształtować się idea praw jednostki. W średniowieczu koncepcja ta została potwierdzona i rozszerzona. Jednak to epoka nowożytna przyniosła prawdziwy przełom w rozwoju praw człowieka, szczególnie w zakresie praw obywatelskich.
Historia praw człowieka w skrócie: Od starożytności przez średniowiecze aż do epoki nowożytnej następował stopniowy rozwój idei praw jednostki, culminating w powstaniu kluczowych dokumentów w XVIII wieku.
W epoce nowożytnej nastąpił szybki rozwój praw obywatelskich. Zaczęto wyodrębniać konkretne prawa człowieka z ogółu praw i podkreślać potrzebę zagwarantowania ich wszystkim obywatelom. W tym okresie powstały dwa fundamentalne dokumenty bezpośrednio odnoszące się do kwestii praw człowieka:
- Deklaracja Niepodległości Stanów Zjednoczonych (1776)
- Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela (1789)
Highlight: Deklaracja Niepodległości USA i Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela to kluczowe dokumenty w historii praw człowieka, powstałe w epoce nowożytnej.
Te dokumenty stanowiły kamienie milowe w rozwoju koncepcji praw człowieka i położyły podwaliny pod współczesne rozumienie tych praw. Ich wpływ jest widoczny w wielu późniejszych aktach prawnych i konstytucjach na całym świecie, w tym w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka przyjętej przez ONZ w 1948 roku.