Zadania i finanse gminy

Zadania samorządu terytorialnego dzielą się na własne i zlecone. Zadania własne obejmują zaspokajanie potrzeb mieszkańców, takie jak zaopatrzenie w wodę, gaz i energię cieplną, usuwanie odpadów, prowadzenie szkół podstawowych i przedszkoli oraz pomoc najuboższym. Zadania zlecone to te wykonywane w imieniu państwa, np. przeprowadzanie wyborów, wydawanie dowodów osobistych czy prowadzenie rejestru ludności.

Dochody jednostek samorządu terytorialnego pochodzą z różnych źródeł. Gminy uzyskują fundusze na realizację swoich zadań między innymi z podatków i opłat lokalnych, takich jak podatek rolny czy podatek od nieruchomości. Dodatkowo, gminy mogą pozyskiwać środki unijne przeznaczone na różne cele, w tym walkę z bezrobociem czy budowę oczyszczalni ścieków.

Przykład: Dochody własne gminy mogą obejmować wpływy z podatku od nieruchomości, opłaty targowej czy opłaty za parkowanie w strefach płatnego parkowania.

Dochody i wydatki gminy

Dochody gminy obejmują podatki i opłaty lokalne, pieniądze z budżetu państwa oraz majątek gminy. Wydatki gminy są przeznaczane na różnorodne cele, w tym:

1. Ochronę środowiska naturalnego: zapewnienie odbioru i wywozu odpadów, oczyszczanie ścieków komunalnych, dbanie o ład przestrzenny.
2. Cele społeczne: współfinansowanie szkół podstawowych, przedszkoli, bibliotek oraz przychodni lekarskich, realizowanie polityki prorodzinnej, opieka społeczna, finansowanie domów kultury i muzeów gminnych, opieka nad zabytkami.
3. Zapewnienie porządku i bezpieczeństwa: ochrona przeciwpożarowa i przeciwpowodziowa, bezpieczeństwo sanitarne, utrzymanie służb chroniących porządek publiczny.
4. Potrzeby techniczne: utrzymanie gminnych dróg i mostów, budowa kanalizacji i wodociągów, zaopatrzenie w energię elektryczną i cieplną oraz gaz, organizacja transportu zbiorowego.

Highlight: Wydatki gminy są ściśle związane z zaspokajaniem podstawowych potrzeb mieszkańców i rozwojem lokalnej infrastruktury.

Samorząd gminny i jego organy

Samorząd gminny stanowi podstawową jednostkę samorządu terytorialnego w Polsce. Organy samorządu terytorialnego różnią się w zależności od typu gminy. W gminach wiejskich mamy radę gminy i wójta, w miastach i gminach miejsko-wiejskich - radę miasta i burmistrza, a w dużych miastach - radę miasta i prezydenta miasta. Wszystkie te organy są wybierane na 5-letnią kadencję. Członkowie rady, zwani radnymi, wybierają spośród siebie przewodniczącego. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta sprawuje władzę wykonawczą, realizując swoje zadania przy pomocy urzędu gminy lub miasta.

Definicja: Samorząd terytorialny w Polsce to system organizacji społeczności lokalnej, w którym mieszkańcy danego obszaru sami decydują o sprawach swojej wspólnoty poprzez wybrane przez siebie organy.

Przykład: W gminie wiejskiej Kowalowo mieszkańcy wybierają radę gminy składającą się z 15 radnych oraz wójta, który kieruje bieżącymi sprawami gminy.