Aparat Golgiego i lizosomy - budowa i funkcje
Aparat Golgiego to organellum komórkowe, które powstaje z pęcherzyków siateczki śródplazmatycznej szorstkiej. Jego podstawowym elementem jest diktiosom - struktura złożona ze stosu płaskich woreczków (cystern), które rozszerzają się na końcach. Od tych cystern odrywają się pęcherzyki transportujące różne substancje w obrębie komórki.
Aparat Golgiego występuje zarówno w komórkach zwierzęcych jak i roślinnych. W komórkach roślinnych pełni szczególną funkcję - w jego cysternach syntetyzowane są polisacharydy, które następnie są wykorzystywane do budowy pierwotnej ściany komórkowej.
Lizosomy to niewielkie pęcherzyki występujące w komórkach zwierząt i protistów (nie występują w komórkach roślinnych). Są otoczone pojedynczą błoną i zawierają enzymy hydrolityczne, które rozkładają zużyte lub uszkodzone organella komórkowe oraz substancje dostarczone z zewnątrz.
Ciekawostka! Lizosomy działają jak "system sprzątający" komórki. Dzięki specjalnej pompie protonowej wewnątrz lizosomu utrzymywane jest kwaśne pH, które jest optymalne dla działania enzymów lizosomalnych. Ta kwaśna "fabryka recyklingu" pozwala komórce odzyskiwać cenne składniki z uszkodzonych struktur!
Zarówno aparat Golgiego, jak i lizosomy są elementami cytoplazmy, która pełni funkcje transportowe i metaboliczne w komórce. Obok nich ważnymi organellami w cytoplazmie są również peroksysomy i mitochondria, które uczestniczą w innych procesach metabolicznych.