Wirusy, wiroidy i priony to bezkomórkowe czynniki zakaźne, które mogą wywoływać choroby u organizmów żywych.
Budowa wirusa składa się z kwasu nukleinowego (DNA lub RNA) otoczonego białkowym kapsydem. Wirusy występują w dwóch podstawowych formach morfologicznych: forma helikalna wirusa charakteryzuje się wydłużonym kształtem, gdzie materiał genetyczny otoczony jest spiralnie ułożonymi białkami, natomiast forma bryłowa wirusa ma kształt wielościenny. Różnorodność morfologiczna i genetyczna wirusów jest ogromna, co znajduje odzwierciedlenie w ich klasyfikacji.
Wirusy mogą się namnażać wyłącznie wewnątrz komórek gospodarza poprzez dwa główne cykle: cykl lityczny i cykl lizogeniczny. W cyklu litycznym wirus przejmuje kontrolę nad metabolizmem komórki, prowadząc do jej zniszczenia i uwolnienia nowych wirionów. Cykl lizogeniczny charakteryzuje się integracją materiału genetycznego wirusa z DNA gospodarza, co pozwala na długotrwałe utrzymywanie się wirusa w formie utajonej. Znaczenie wirusów dla człowieka jest głównie negatywne ze względu na wywoływane przez nie choroby, jednak niektóre wirusy znajdują zastosowanie w biotechnologii i terapii genowej. Wiroidy to najmniejsze znane patogeny roślin, składające się wyłącznie z krótkiej nici RNA, podczas gdy priony to nieprawidłowo sfałdowane białka zdolne do wywoływania chorób neurodegeneracyjnych.
