Budowa i klasyfikacja białek

Białka to polimery zbudowane z aminokwasów, powstające na podstawie informacji zawartej w DNA i RNA. Struktura aminokwasów obejmuje grupę karboksylową, aminową oraz charakterystyczny podstawnik R.

Vocabulary: Aminokwasy - podstawowe jednostki budulcowe białek, zawierające grupę karboksylową (-COOH) i aminową (-NH₂).

Białka proste i złożone to dwie główne kategorie tych związków:

1. Białka proste zawierają tylko aminokwasy. Przykłady to:

   • Kolagen (ścięgna)
   • Histony (białka strukturalne)
   • Keratyna (paznokcie)

2. Białka złożone składają się z aminokwasów i części niebiałkowej. Przykłady to:

   • Hemoglobina (funkcja transportowa)
   • Albuminy i globuliny (funkcja odpornościowa)

Example: Hemoglobina to białko złożone, które transportuje tlen w organizmie, podczas gdy keratyna to białko proste budujące strukturę paznokci i włosów.

Funkcje białek w organizmie człowieka są niezwykle różnorodne:

• Enzymatyczna (np. pepsyna w żołądku)
• Strukturalna (np. kolagen w ścięgnach)
• Transportowa (np. hemoglobina)
• Odpornościowa (np. globuliny)
• Ochronna (np. fibrynogen w procesie krzepnięcia krwi)
• Magazynująca (np. mioglobina w mięśniach)

Highlight: Funkcje białek w organizmie obejmują nie tylko podstawowe role strukturalne i enzymatyczne, ale także bardziej specjalistyczne zadania, takie jak regulacja pracy organizmu (insulina) czy udział w ruchu mięśni (aktyna i miozyna).