Peroksysomy - budowa i funkcje
Peroksysomy to pęcherzyki otoczone pojedynczą błoną, występujące w komórkach eukariotycznych. Powstają z siateczki śródplazmatycznej gładkiej i zawierają enzymy produkowane na wolnych rybosomach cytoplazmatycznych.
Definicja: Peroksysomy to organelle komórkowe otoczone pojedynczą błoną, zawierające enzymy katalizujące reakcje utleniania i redukcji związków organicznych.
Peroksysomy funkcje obejmują:
- Rozkład kwasów tłuszczowych na dwuwęglowe fragmenty
- Wytwarzanie mieliny, z której zbudowane są otoczki komórek nerwowych
- Neutralizację związków szkodliwych (detoksykacja)
Highlight: Główną funkcją peroksysomów jest rozkład kwasów tłuszczowych i detoksykacja komórki.
Peroksysomy gdzie występują: Struktury te występują głównie w komórkach eukariotycznych.
Vocabulary: Katalaza - enzym rozkładający nadtlenek wodoru, obecny w peroksysomach.
Produktem procesów utleniania w peroksysomach jest nadtlenek wodoru (H₂O₂), który jest szkodliwy dla komórki. Dlatego peroksysomy zawierają enzym katalazę, rozkładający nadtlenek wodoru do wody i tlenu: 2H₂O₂ → 2H₂O + O₂
Example: Katalaza w peroksysomach rozkłada szkodliwy nadtlenek wodoru na wodę i tlen, chroniąc komórkę przed uszkodzeniem.
Oprócz peroksysomów, w komórkach eukariotycznych występują też proteasomy. Są to kompleksy białkowe o kształcie walca, zawierające enzymy proteazy. Ich funkcją jest rozpoznawanie i niszczenie białek przeznaczonych do usunięcia, które zostały oznaczone przez przyłączenie do nich cząsteczek ubikwityny (proces ubikwitynacji).
Vocabulary: Ubikwitynacja - proces znakowania białek przeznaczonych do degradacji przez proteasomy.
