Budowa i funkcje błony komórkowej
Błona komórkowa to kluczowy element strukturalny komórki, odgrywający istotną rolę w wielu procesach biologicznych. Jej budowa opiera się na dwuwarstwie lipidowej, w której osadzone są różne rodzaje białek i cząsteczek cholesterolu.
Vocabulary Glikokaliks to zewnętrzna warstwa błony komórkowej zbudowana z łańcuchów cukrowych połączonych z lipidami (glikolipidy) i białkami (glikoproteiny).
Budowa błony biologicznej obejmuje również białka powierzchniowe i transbłonowe, które pełnią różnorodne funkcje. Wśród funkcji błony komórkowej można wyróżnić
- Ochronę wnętrza komórki
- Regulację transportu substancji
- Umożliwienie komunikacji międzykomórkowej
- Utrzymanie kształtu komórki
Highlight Właściwości błony biologicznej takie jak płynność i selektywna przepuszczalność są kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania komórki.
Zjawisko plazmolizy to proces odkurczania i odstawania cytoplazmy od ściany komórkowej, występujący np. w komórkach roślinnych umieszczonych w roztworze hipertonicznym. W wyniku osmozy komórka traci wodę i turgor.
Definition Deplazmoliza to zjawisko odwrotne do plazmolizy, polegające na pobieraniu wody przez komórkę przeniesioną z roztworu hipertonicznego do hipotonicznego, w wyniku czego komórka odzyskuje turgor.
Transport przez błony biologiczne zależy od właściwości błony. Cząsteczki niepolarne mogą swobodnie przenikać przez błonę, podczas gdy cząsteczki polarne wymagają specjalnych kanałów białkowych.
Example Woda, jako mała cząsteczka polarna, może stosunkowo łatwo przenikać przez błonę komórkową, co jest kluczowe w procesach plazmolizy i deplazmolizi.
Asymetryczność błony przejawia się w różnej budowie jej zewnętrznej i wewnętrznej strony. Strona zewnętrzna zawiera glikokaliks oraz białka powierzchniowe, co ma istotne znaczenie dla funkcji ochronnych i komunikacyjnych komórki.