Gąbki - zwierzęta beztkankowce
Budowa gąbki jest wyjątkowa wśród zwierząt, ponieważ nie posiadają one prawdziwych tkanek. Komórki budujące ciało gąbki zachowują dużą samodzielność i indywidualność fizjologiczną, co odróżnia je od typowych tkanek zwierzęcych.
Vocabulary: Spongocel (jama paragastralna) - centralna jama w ciele gąbki, która nie pełni funkcji trawiennej.
Główne elementy budowy gąbki to:
- Mezohyl (mezoglea) - galaretowata substancja międzykomórkowa, stanowiąca "szkielet" gąbki.
- Pinakoderma - warstwa zewnętrzna zbudowana z pinakocytów (komórek okrywających).
- Gastroderma - warstwa wewnętrzna złożona z choanocytów (komórek kołnierzykowych).
Highlight: Choanocyty pełnią kluczową rolę w odżywianiu, wydalaniu i wymianie gazowej gąbek.
W mezohylu znajdują się również specjalne komórki:
- Amebocyty (komórki pełzakowate) - uczestniczą w trawieniu pokarmu i transporcie substancji odżywczych.
- Gametocyty - komórki, z których powstają gamety podczas rozmnażania płciowego.
Rozmnażanie gąbek odbywa się na dwa sposoby:
- Bezpłciowo - głównie przez fragmentację i pączkowanie.
- Płciowo - rzadziej występujące, ale również możliwe.
Definition: Totipotencjalność - zdolność komórek gąbek do przekształcania się z jednego typu w inny, co umożliwia im niezwykłe zdolności regeneracyjne.
Typy budowy gąbek oraz ich czynności życiowe są ściśle związane z ich unikalną strukturą komórkową. Ta organizacja pozwala gąbkom na efektywne funkcjonowanie w środowisku wodnym, mimo braku typowych dla innych zwierząt narządów i układów.
