Dziedziczenie i allele

Dziedziczenie to proces przekazywania cech genetycznych z pokolenia na pokolenie. Gen jest jednostką dziedziczności, zajmującą określone miejsce w chromosomie i warunkującą występowanie różnych cech organizmu.

Definition: Gen - liniowy zapis sekwencji DNA niezbędny do wytworzenia funkcjonalnej jednostki RNA.

Allele są to formy tego samego genu zajmujące to samo miejsce w chromosomach homologicznych. Każdy allel to gen, ale nie każdy gen to allel.

Vocabulary: Allel dominujący - wariant genu, który ujawnia się w heterozygocie i maskuje działanie allelu recesywnego.

Vocabulary: Allel recesywny - wariant genu, który ulega ekspresji tylko w przypadku nieobecności alleli dominujących.

Homozygota ma dwa jednakowe allele wpływające na daną cechę. Może być dominująca lub recesywna.

Heterozygota ma dwa różne allele wpływające na daną cechę.

Example: Allele dominujące i recesywne przykłady: Allel dominujący dla brązowych oczu (B) i allel recesywny dla niebieskich oczu (b). Genotyp BB lub Bb da brązowe oczy, a genotyp bb da niebieskie oczy.

Genotyp to kompletny zespół genów danego organizmu, warunkujący dziedziczenie jego cech. Fenotyp to wygląd organizmu, czyli zespół cech morfologicznych i fizjologicznych, które się ujawniają.

Podstawy genetyki

Genetyka to nauka zajmująca się dziedziczeniem cech i zmiennością organizmów. Jest to kluczowa dziedzina biologii, która pozwala zrozumieć, w jaki sposób cechy są przekazywane z pokolenia na pokolenie.

Definicja: Co to jest genetyka - nauka badająca dziedziczenie cech i zmienność organizmów.

Zmienność to występowanie różnic między osobnikami tego samego gatunku. Jest ona podstawą ewolucji i adaptacji organizmów do środowiska.

Informacja genetyczna zawiera zapis wszystkich cech dziedzicznych organizmu. Jej nośnikiem jest materiał genetyczny, czyli kwas deoksyrybonukleinowy (DNA).

Highlight: DNA jest nośnikiem informacji genetycznej, zawierającym zapis wszystkich cech dziedzicznych organizmu.

Gen to odcinek DNA zawierający informacje o budowie białek lub RNA. Jest on podstawową jednostką dziedziczenia.

Budowa DNA:

• Ma postać podwójnej helisy (dwie nici ułożone równolegle i spiralnie skręcone wokół własnej osi)
• Nukleotyd to podstawowa jednostka budująca DNA

Vocabulary: Nukleotyd - podstawowa jednostka budująca DNA, składająca się z reszty kwasu fosforowego, cukru (deoksyrybozy) i jednej z czterech zasad azotowych (adenina, guanina, cytozyna, tymina).

Zasady azotowe w DNA łączą się parami: adenina (A) z tyminą (T), guanina (G) z cytozyną (C).