Budowa wewnętrzna korzenia

Budowa wewnętrzna korzenia jest złożona i obejmuje kilka ważnych stref. Strefa podziałów komórkowych, zwana również stożkiem wzrostu korzenia, jest miejscem, gdzie komórki tkanki twórczej nieustannie się dzielą, powodując wzrost korzenia na długość oraz pierwotny przyrost na grubość. Ta strefa jest chroniona przez czapeczkę.

Definicja: Czapeczka to struktura chroniąca stożek wzrostu, której komórki są stale odnawiane.

Strefa wydłużania zbudowana jest ze słabo zróżnicowanych komórek, które intensywnie zwiększają swoje rozmiary. W strefie włośnikowej komórki ulegają specjalizacji w różne typy tkanek, co prowadzi do wyodrębnienia się tkanek pierwotnych i rozwoju korzeni bocznych. Włośniki w tej strefie umożliwiają lepsze wchłanianie wody.

Highlight: Strefa włośnikowa jest kluczowa dla efektywnego pobierania wody i soli mineralnych przez roślinę.

Strefa wyrośnięta utrzymuje roślinę w podłożu i przewodzi wodę oraz sole mineralne. W tej strefie dochodzi do wtórnego przyrostu na długość. Jest ona pokryta egzodermą, warstwą miękiszu o zgrubiałych ścianach komórkowych.

Pierwotna budowa korzenia, widoczna na przekroju poprzecznym w strefie włośnikowej, obejmuje:

• Ryzodermę z włośnikami
• Korę pierwotną
• Walec osiowy

Vocabulary: Budowa pierwotna korzenia to układ tkanek powstający w wyniku różnicowania się komórek merystemu pierwotnego.

Kora pierwotna, znajdująca się pod ryzodermą, zbudowana jest z tkanki miękiszowej i pełni funkcję przewodzenia wody i soli mineralnych ze skórki do walca osiowego. U niektórych roślin pełni również funkcję spichrzową.

Example: Funkcję spichrzową kory pierwotnej można zaobserwować w korzeniach marchwi, gdzie gromadzone są substancje zapasowe.

Walec osiowy zajmuje centralną część korzenia. Jego zewnętrzną warstwę tworzy okolnica, zbudowana z komórek miękiszowych zachowujących zdolność podziałową. Jej funkcje obejmują m.in. wytwarzanie korzeni bocznych oraz tworzenie miazgi twórczej $kambium$.

Budowa wtórna korzenia i modyfikacje

Budowa wtórna korzenia związana jest z wtórnym przyrostem na grubość. Za ten proces odpowiadają merystemy wtórne lub boczne, takie jak kambium i fellogen. Kambium wytwarza drewno wtórne po wewnętrznej stronie pierścienia oraz łyko wtórne po zewnętrznej stronie. W rezultacie zwiększa się obwód korzenia, a ryzoderma oraz kora pierwotna pękają i odpadają.

Vocabulary: Fellogen - merystem wtórny odpowiedzialny za wytwarzanie wtórnej tkanki okrywającej, czyli korkowicy.

Modyfikacje budowy i funkcji korzeni są liczne i różnorodne:

1. Korzenie spichrzowe - występują u buraka, marchwi, rzodkiewki. Charakteryzują się dobrze rozwiniętym miękiszem spichrzowym w korzeniu głównym.
2. Korzenie podporowe - spotykane u kukurydzy i figowca. Z łodygi wyrastają korzenie, które wrastają w glebę, zapewniając dodatkowe podparcie.

Example: Korzenie podporowe można zaobserwować u palm mangrowych, rosnących na terenach zalewowych.

3. Korzenie czepne - charakterystyczne dla bluszczu, umożliwiają przyczepianie się do różnych podpór.
4. Korzenie powietrzne - występują u epifitów, roślin porastających inne rośliny, np. niektórych storczyków. Pobierają wodę z powietrza.
5. Ssawki $haustoria$ - występują u roślin półpasożytniczych i pasożytniczych, np. jemioły. Umożliwiają pobieranie wody i soli mineralnych z organizmu żywiciela.

Highlight: Rośliny pasożytnicze, takie jak kanianka, wykorzystują ssawki do pobierania substancji odżywczych z żywiciela, nie przeprowadzając własnej fotosyntezy.

6. Korzenie oddechowe $pneumatofory$ - charakterystyczne dla roślin bagiennych. Wyrastają pionowo w górę nad ziemię, umożliwiając pobieranie powietrza w warunkach ograniczonej wymiany gazowej.
7. Korzenie asymilacyjne - występują u niektórych storczyków epifitycznych, przeprowadzając fotosyntezę.

Definition: Rodzaje korzeni i przykłady obejmują różnorodne modyfikacje, które pozwalają roślinom przystosować się do specyficznych warunków środowiska i pełnić wyspecjalizowane funkcje.

Poznanie różnorodności i funkcji korzeni jest kluczowe dla zrozumienia adaptacji roślin do różnych środowisk oraz ich strategii przetrwania i rozwoju.

Modyfikacje Budowy i Funkcji Korzeni

Ta część przedstawia różnorodne adaptacje korzeni do specyficznych funkcji.

Example: Korzenie podporowe przykłady obejmują kukurydzę i figowce, gdzie korzenie wyrastające z łodygi wrastają w glebę.

Highlight: Korzenie spichrzowe $np. marchew, burak$ charakteryzują się dobrze rozwiniętym miękiszem spichrzowym.

Definition: Ssawki $haustoria$ to specjalne struktury korzeniowe roślin pasożytniczych, służące do pobierania substancji z organizmu żywiciela.

Korzeń - organ podziemny rośliny

Korzeń jest jednym z najważniejszych organów wegetatywnych rośliny, odpowiadającym za jej wzrost i rozwój. Pełni on kluczowe funkcje w życiu rośliny, stabilizując ją w podłożu oraz pobierając wodę i sole mineralne.

Definicja: Korzeń - organ podziemny rośliny to element przestrzenny odpowiadający za mocowanie rośliny w podłożu i pobieranie wody oraz soli mineralnych.

Podstawowe funkcje korzenia obejmują:

1. Stabilizację rośliny w podłożu
2. Pobieranie wody i soli mineralnych

Wyróżniamy dwa główne rodzaje systemów korzeniowych:

1. Palowy system korzeniowy - charakterystyczny dla roślin okrytonasiennych dwuliściennych i nagonasiennych. Posiada wyraźny korzeń główny i krótsze, cieńsze korzenie boczne.

Przykład: Palowy system korzeniowy można zaobserwować u drzew liściastych.

2. System korzeniowy wiązkowy - występuje u paprotników i roślin jednoliściennych. Nie ma korzenia głównego, lecz liczne delikatne korzenie przybyszowe o dużej zdolności pochłaniania wody z małej objętości gleby.

Highlight: Korzenie przybyszowe mają pochodzenie pędowe i odgrywają ważną rolę w rozmnażaniu wegetatywnym roślin.

Budowa zewnętrzna korzenia obejmuje następujące strefy:

• Strefa podziałów komórkowych $stożek wzrostu korzenia$
• Strefa wydłużania
• Strefa włośnikowa
• Strefa wyrośnięta

Vocabulary: Czapeczka - struktura osłaniająca stożek wzrostu korzenia, chroniąca go przed uszkodzeniami mechanicznymi.