Odruchy i pamięć
Odruchy bezwarunkowe i warunkowe to dwa fundamentalne mechanizmy, dzięki którym reagujemy na otoczenie. Odruchy bezwarunkowe są wrodzone i niezależne od naszej woli. Powstają przy udziale rdzenia kręgowego i ośrodków podkorowych, stanowiąc podstawową ochronę przed zagrożeniami. Przykłady to odruch ssania u niemowląt, odruch kolanowy czy odruch cofnięcia ręki po dotknięciu gorącej powierzchni.
Z kolei odruchy warunkowe są nabyte w trakcie życia i nie dziedziczymy ich po rodzicach. Kluczową rolę w ich powstawaniu odgrywa kora mózgowa. Co ciekawe, gdy przestajemy je ćwiczyć, mogą zanikać. Pionierem badań nad odruchami warunkowymi był Iwan Pawłow, który wykazał, że można "nauczyć" organizm reagować na bodziec obojętny (np. światło) tak samo jak na bodziec kluczowy (np. pokarm).
💡 Eksperyment Pawłowa pokazuje, jak łatwo można wyćwiczyć nowe nawyki - wykorzystaj tę wiedzę podczas nauki, tworząc odpowiednie skojarzenia!
Pamięć to zdolność do przechowywania, przetwarzania i odtwarzania informacji. Dzieli się ona na trzy główne rodzaje. Pamięć sensoryczna (zmysłowa) ma dużą pojemność, ale przechowuje informacje zaledwie przez sekundę. Pamięć krótkotrwała (operacyjna) ma niewielką pojemność (6-8 pozycji) i utrzymuje informacje przez kilkanaście sekund do kilku minut. Pamięć długotrwała ma nieograniczoną pojemność, ale wymaga odpowiedniego kodowania i powtarzania informacji.
Trudności z wydobywaniem informacji z pamięci długotrwałej mogą wynikać z braku koncentracji, niepowtarzania zapamiętanych treści lub zapamiętywania zbyt podobnych informacji, które na siebie zachodzą. Dlatego podczas nauki warto stosować różnorodne techniki zapamiętywania.