Protisty i grzyby - podstawowa charakterystyka
Protisty to grupa zróżnicowanych organizmów jednokomórkowych lub plechowatych, które dzielimy na trzy główne typy: zwierzęce (pierwotniaki), roślinne i grzybopodobne. Każdy typ ma swoje unikalne cechy, które pozwalają im przetrwać w różnych środowiskach.
Pierwotniaki (protisty zwierzęce) to organizmy jednokomórkowe pokryte pellikulą, wyposażone w struktury ruchu, takie jak rzęski, wici czy nibynóżki. Wśród nich wyróżniamy kilka grup: rzęsistki (bez mitochondriów), świdronośce (z kinetoplastem zamiast mitochondrium), wiciowce kołnierzykowe, zarodźce (wywołujące malarię), zarodziowce oraz orzęski (z dwoma jądrami). Ciekawostką jest, że niektóre z nich są groźnymi pasożytami człowieka!
Protisty roślinne są samożywne - potrafią przeprowadzać fotosyntezę. Mogą być jednokomórkowe lub tworzyć plechy. Przykładem są eugleny posiadające stigmę (plamkę oczną), które potrafią przełączać się między fotosyntezą a heterotrofizmem w zależności od warunków.
Warto zapamiętać! Pasożytnicze protisty mają złożone cykle życiowe z udziałem żywiciela pośredniego (rozmnażanie bezpłciowe) i ostatecznego (rozmnażanie płciowe). Przykładem jest zarodziec malarii przenoszony przez komary.
Grzyby to organizmy z plechą zbudowaną ze strzępek, które charakteryzują się trawieniem zewnątrzkomórkowym. Łączą cechy roślin (ściana komórkowa, brak ruchu) i zwierząt (glikogen jako materiał zapasowy, heterotrofizm). W ich jądrach zachodzi unikalny proces endomitozy, a rozmnażać mogą się zarówno płciowo jak i bezpłciowo.