Przedmioty
Język polski
Biologia
Chemia
Geografia
Historia
Aparat ruchu
Układ wydalniczy
Komórka
Bakterie i wirusy. organizmy beztkankowe
Genetyka klasyczna
Badania przyrodnicze
Ekologia
Organizm człowieka jako funkcjonalna całość
Metabolizm
Genetyka molekularna
Układ pokarmowy
Proste zwierzęta bezkręgowe
Genetyka
Rozmnażanie i rozwój człowieka
Chemiczne podstawy życia
Pokaż wszystkie tematy
Układ okresowy pierwiastków chemicznych
Efekty energetyczne i szybkość reakcji chemicznych
Węglowodory
Reakcje chemiczne w roztworach wodnych
Pochodne węglowodorów
Stechiometria
Gazy i ich mieszaniny
Świat substancji
Budowa atomu a układ okresowy pierwiastków chemicznych
Kwasy
Sole
Wodorotlenki a zasady
Systematyka związków nieorganicznych
Roztwory
Reakcje utleniania-redukcji. elektrochemia
Pokaż wszystkie tematy
12
0
Nicole Nicole
18.11.2025
Biologia
Pytania kontrolne Biologia klasa 3 dział I
647
•
18 lis 2025
•
Nicole Nicole
@nicole_nicole
Ekspresja genów to fascynujący proces, dzięki któremu informacja zawarta w... Pokaż więcej
RNA występuje w komórkach w trzech głównych formach, z których każda pełni kluczową rolę w biosyntezie białek. rRNA (rybosomalny RNA) łączy się z białkami tworząc rybosomy - struktury, na których powstają białka. mRNA (informacyjny RNA) przenosi kod genetyczny z jądra komórkowego do rybosomów. tRNA (transportujący RNA) dostarcza aminokwasy do rybosomów podczas syntezy białka.
Replikacja DNA ma ogromne znaczenie w podziałach komórkowych. Proces ten zachodzi przed każdym podziałem, tworząc dwie identyczne kopie materiału genetycznego. Dzięki temu komórki potomne powstające przez mitozę mają taką samą ilość DNA jak komórka macierzysta, a komórki powstałe przez mejozę mają ilość DNA zmniejszoną o połowę.
Aby odczytać sekwencję aminokwasów w białku na podstawie kodu DNA, najpierw określamy sekwencję mRNA, która jest komplementarna do nici matrycowej DNA. Następnie dzielimy sekwencję mRNA na trójki nukleotydów (kodony) i przy pomocy tabeli kodu genetycznego ustalamy, jakie aminokwasy kodują.
⚡ Ciekawostka: Kodon AUG nie tylko koduje aminokwas metioninę, ale również pełni funkcję kodonu START, oznaczającego początek sekwencji kodującej białko. Kodony UAA, UAG i UGA to kodony STOP, które oznaczają koniec syntezy.
Ekspresja genu to skomplikowany proces, który składa się z kilku kluczowych etapów. Najpierw zachodzi transkrypcja, podczas której informacja genetyczna z DNA jest przepisywana na cząsteczkę pre-mRNA. Proces ten zachodzi w jądrze komórkowym przy udziale polimerazy RNA.
Następnie pre-mRNA przechodzi modyfikacje potranskrypcyjne, które polegają m.in. na wycięciu intronów (fragmentów niekodujących) i połączeniu eksonów (fragmentów kodujących) w dojrzałą cząsteczkę mRNA. Tak przygotowane mRNA przechodzi do cytoplazmy, gdzie następuje translacja - proces "tłumaczenia" języka nukleotydów na język aminokwasów.
Po translacji nowo powstały łańcuch polipeptydowy przechodzi modyfikacje potranslacyjne, które nadają mu odpowiednią strukturę i funkcję. Może to być np. usunięcie pewnych fragmentów łańcucha lub dołączenie dodatkowych grup chemicznych. Dopiero po tych modyfikacjach powstaje w pełni funkcjonalne białko.
Warto pamiętać, że ekspresja genów jest regulowana i różni się między komórkami. Na przykład, komórki wątroby i szpiku kostnego mają aktywne różne zestawy genów, co wynika z ich odmiennych funkcji. Możliwy jest również proces odwrotnej transkrypcji - przepisywania informacji z RNA na DNA, wykorzystywany przez niektóre wirusy, jak HIV.
💡 Wskazówka: Ucząc się procesów genetycznych, wyobraź sobie DNA jako książkę z przepisami, mRNA jako kserówkę konkretnego przepisu, a rybosomy jako kucharzy, którzy według tych instrukcji "gotują" białka!
Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.
Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.
Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.
App Store
Google Play
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Nicole Nicole
@nicole_nicole
Ekspresja genów to fascynujący proces, dzięki któremu informacja zawarta w DNA jest wykorzystywana do produkcji białek w komórkach. W poniższym materiale poznasz podstawowe typy RNA i ich funkcje oraz najważniejsze procesy związane z przepływem informacji genetycznej.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
RNA występuje w komórkach w trzech głównych formach, z których każda pełni kluczową rolę w biosyntezie białek. rRNA (rybosomalny RNA) łączy się z białkami tworząc rybosomy - struktury, na których powstają białka. mRNA (informacyjny RNA) przenosi kod genetyczny z jądra komórkowego do rybosomów. tRNA (transportujący RNA) dostarcza aminokwasy do rybosomów podczas syntezy białka.
Replikacja DNA ma ogromne znaczenie w podziałach komórkowych. Proces ten zachodzi przed każdym podziałem, tworząc dwie identyczne kopie materiału genetycznego. Dzięki temu komórki potomne powstające przez mitozę mają taką samą ilość DNA jak komórka macierzysta, a komórki powstałe przez mejozę mają ilość DNA zmniejszoną o połowę.
Aby odczytać sekwencję aminokwasów w białku na podstawie kodu DNA, najpierw określamy sekwencję mRNA, która jest komplementarna do nici matrycowej DNA. Następnie dzielimy sekwencję mRNA na trójki nukleotydów (kodony) i przy pomocy tabeli kodu genetycznego ustalamy, jakie aminokwasy kodują.
⚡ Ciekawostka: Kodon AUG nie tylko koduje aminokwas metioninę, ale również pełni funkcję kodonu START, oznaczającego początek sekwencji kodującej białko. Kodony UAA, UAG i UGA to kodony STOP, które oznaczają koniec syntezy.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Ekspresja genu to skomplikowany proces, który składa się z kilku kluczowych etapów. Najpierw zachodzi transkrypcja, podczas której informacja genetyczna z DNA jest przepisywana na cząsteczkę pre-mRNA. Proces ten zachodzi w jądrze komórkowym przy udziale polimerazy RNA.
Następnie pre-mRNA przechodzi modyfikacje potranskrypcyjne, które polegają m.in. na wycięciu intronów (fragmentów niekodujących) i połączeniu eksonów (fragmentów kodujących) w dojrzałą cząsteczkę mRNA. Tak przygotowane mRNA przechodzi do cytoplazmy, gdzie następuje translacja - proces "tłumaczenia" języka nukleotydów na język aminokwasów.
Po translacji nowo powstały łańcuch polipeptydowy przechodzi modyfikacje potranslacyjne, które nadają mu odpowiednią strukturę i funkcję. Może to być np. usunięcie pewnych fragmentów łańcucha lub dołączenie dodatkowych grup chemicznych. Dopiero po tych modyfikacjach powstaje w pełni funkcjonalne białko.
Warto pamiętać, że ekspresja genów jest regulowana i różni się między komórkami. Na przykład, komórki wątroby i szpiku kostnego mają aktywne różne zestawy genów, co wynika z ich odmiennych funkcji. Możliwy jest również proces odwrotnej transkrypcji - przepisywania informacji z RNA na DNA, wykorzystywany przez niektóre wirusy, jak HIV.
💡 Wskazówka: Ucząc się procesów genetycznych, wyobraź sobie DNA jako książkę z przepisami, mRNA jako kserówkę konkretnego przepisu, a rybosomy jako kucharzy, którzy według tych instrukcji "gotują" białka!
Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.
Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.
Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.
12
Inteligentne Narzędzia NOWE
Przekształć te notatki w: ✓ 50+ Pytań Testowych ✓ Interaktywne Fiszki ✓ Pełny Egzamin Próbny ✓ Plany Eseju
Zrozumienie procesów ekspresji genów, w tym transkrypcji i translacji. Dowiedz się, jak RNA jest syntetyzowane z DNA oraz jak kod genetyczny wpływa na syntezę białek. Materiał obejmuje kluczowe etapy, takie jak inicjacja, elongacja i terminacja, a także modyfikacje potranskrypcyjne RNA. Idealne dla studentów biologii i nauk przyrodniczych.
BiologiaZrozum proces ekspresji genów, obejmujący transkrypcję, modyfikacje potranskrypcyjne, translację oraz modyfikacje potranslacyjne. Dowiedz się, jak te etapy wpływają na biosyntezę białek i regulację aktywności genów w komórkach eukariotycznych. Idealne dla studentów biologii i biotechnologii.
BiologiaZrozumienie procesów fotosyntezy i chemosyntezy, w tym fazy jasnej i ciemnej, typy roślin (C3, C4, CAM) oraz mechanizmy wytwarzania ATP i NADPH. Idealne dla studentów biologii i ekologii.
BiologiaZgłębiaj różnorodność bakterii i archeowców, ich procesy metaboliczne, w tym fotosyntezę i chemosyntezę. Dowiedz się o oddychaniu, rozmnażaniu oraz porównaniu organizmów prokariotycznych. Idealne dla studentów biologii i mikrobiologii. Typ: Podsumowanie.
BiologiaZrozumienie budowy i funkcjonowania układu mięśniowego, w tym hierarchicznej struktury mięśni, mechanizmu skurczu oraz roli miofibryli i sarkomerów. Materiał obejmuje również tkankę łączną mięśni szkieletowych oraz ich funkcje w układzie ruchu. Typ: podsumowanie.
BiologiaZrozumienie budowy i funkcji układu ruchu człowieka. Notatka obejmuje szczegółowe informacje na temat szkieletu osiowego, mięśni, ich struktury oraz roli w ruchu. Porusza również zagadnienia związane z chorobami układu ruchu, wadami postawy oraz higieną. Idealna dla uczniów na poziomie rozszerzonym.
BiologiaApp Store
Google Play
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
