Siateczka śródplazmatyczna i rybosomy - kluczowe struktury komórkowe

Siateczka śródplazmatyczna to system błon biologicznych o kształcie spłaszczonych woreczków i rozgałęzionych kanalików, które tworzą złożony system wewnątrz komórki. Dzieli ona cytoplazmę na dwa przedziały: przestrzeń zamkniętą w obrębie błon (przestrzeń cysternową) oraz przestrzeń na zewnątrz błon (właściwą przestrzeń cytoplazmatyczną).

Definicja: Siateczka śródplazmatyczna to system błon wewnątrzkomórkowych, który dzieli cytoplazmę na dwa przedziały.

Siateczka śródplazmatyczna szorstka (SER) charakteryzuje się obecnością rybosomów na jej powierzchni. Funkcje siateczki śródplazmatycznej szorstkiej obejmują:

1. Syntezę białek o określonej strukturze pierwszorzędowej przez rybosomy
2. Nadawanie białkom odpowiedniej struktury trzeciorzędowej w cysternach siateczki
3. Transport białek do Aparatu Golgiego za pomocą pęcherzyków powstałych z błon siateczki

Highlight: Siateczka śródplazmatyczna szorstka funkcje są ściśle związane z syntezą i obróbką białek.

Siateczka śródplazmatyczna gładka (RER) nie posiada rybosomów na swojej powierzchni. Funkcja siateczki śródplazmatycznej gładkiej obejmuje:

1. Syntezę kwasów tłuszczowych i lipidów, np. fosfolipidów, cholesterolu, glikolipidów
2. Neutralizację substancji toksycznych, np. w komórkach wątroby
3. Magazynowanie jonów wapnia, np. w komórkach mięśniowych

Przykład: Budowa siateczki śródplazmatycznej gładkiej umożliwia jej udział w detoksykacji organizmu poprzez neutralizację substancji toksycznych w komórkach wątroby.

Rybosomy to nieobłonione struktury komórkowe zbudowane z rRNA i białek. Ich główną funkcją jest synteza białek. Budowa rybosomu składa się z dwóch podjednostek - mniejszej i większej, które różnią się współczynnikiem sedymentacji, czyli szybkością opadania cząsteczek w roztworze podczas wirowania.

Vocabulary: Współczynnik sedymentacji to miara szybkości opadania cząsteczek w roztworze podczas wirowania.

Jak powstają rybosomy:

• W komórkach eukariotycznych podjednostki rybosomów są produkowane w jąderku i transportowane do cytozolu
• Rybosomy występujące w mitochondriach i chloroplastach są takie same jak rybosomy w cytozolu, ale są syntezowane odpowiednio w matrix i stromie

Highlight: Biosynteza białka gdzie zachodzi zależy od typu komórki i organelli - może odbywać się w cytozolu, mitochondriach lub chloroplastach.

Zrozumienie budowy jądra komórkowego schemat oraz funkcji siateczki śródplazmatycznej i rybosomów jest kluczowe dla pełnego zrozumienia procesów zachodzących w komórce, takich jak synteza białek w komórce czy biosynteza białek.