Oligosacharydy - cukry złożone

Oligosacharydy to związki powstałe z połączenia kilku cukrów prostych. Pełnią ważne funkcje biologiczne w organizmach.

Definicja: Oligosacharydy to cukry złożone z 2-10 jednostek monosacharydowych połączonych wiązaniem O-glikozydowym.

Charakterystyka oligosacharydów:

• Łatwo rozkładalne przez organizmy
• Często pełnią funkcje transportowe lub zapasowe

Przykłady oligosacharydów:

• Sacharoza (glukoza + fruktoza)
• Maltoza (glukoza + glukoza)
• Laktoza (glukoza + galaktoza)

Sacharoza:

• Wiązanie 1,2-α-glikozydowe
• Transportuje cukier u roślin
• Występuje w buraku cukrowym i trzcinie cukrowej

Laktoza:

• Wiązanie 1,4-glikozydowe
• Składnik mleka ssaków
• Pełni funkcję odżywczą

Maltoza:

• Wiązanie 1,4-glikozydowe
• Występuje w nektarze i pyłku niektórych roślin
• Ważna dla owadów zapylających

Vocabulary: Wiązanie O-glikozydowe to typ wiązania chemicznego łączącego jednostki cukrowe w oligosacharydach i polisacharydach.

Polisacharydy - długołańcuchowe cukry

Polisacharydy to długie łańcuchy cukrowe, pełniące ważne funkcje strukturalne i zapasowe w organizmach.

Definicja: Polisacharydy to wielocukry zbudowane z wielu jednostek monosacharydowych połączonych wiązaniami glikozydowymi.

Właściwości polisacharydów:

• Nie rozpuszczają się w wodzie
• Rozkładane są za pomocą enzymów

Przykłady polisacharydów:

1. Skrobia:

   • Materiał zapasowy roślin i niektórych protistów
   • Składa się z dwóch frakcji: amylozy (ok. 20%) i amylopektyny (ok. 80%)

2. Glikogen:

   • Materiał zapasowy zwierząt i grzybów
   • U człowieka gromadzony głównie w wątrobie i mięśniach

3. Celuloza:

   • Główny składnik ściany komórkowej roślin i niektórych protistów
   • Rozkładana przez niektóre mikroorganizmy

4. Chityna:

   • Główny składnik szkieletów zewnętrznych stawonogów i ściany komórkowej grzybów
   • Rozkładana przez niektóre mikroorganizmy

Highlight: Zastosowanie polisacharydów jest szerokie, od funkcji strukturalnych (celuloza, chityna) po zapasowe (skrobia, glikogen).

Vocabulary: Wzór ogólny polisacharydów to (C₆H₁₀O₅)ₙ, gdzie n oznacza liczbę jednostek monosacharydowych.

Budowa polisacharydów opiera się na długich łańcuchach jednostek cukrowych, które mogą być liniowe lub rozgałęzione, co wpływa na ich właściwości i funkcje.