Składniki chemiczne organizmów i rodzaje wiązań
Organizmy żywe zbudowane są z dwóch głównych grup związków chemicznych:
-
Związki nieorganiczne - nie zawierają atomu węgla zwyjątkiemCO2,H2CO3ijegosoli
Woda
Sole mineralne
-
Związki organiczne - zawierają atom węgla
Cukry
Tłuszcze
Białka
Kwasy nukleinowe
Definition: Związki organiczne to związki chemiczne zawierające atom węgla, stanowiące podstawę budowy organizmów żywych.
Pierwiastki chemiczne w organizmach dzielą się na:
a) Pierwiastki biogenne - główny składnik związków organicznych C,O,H,N,P,S
b) Makroelementy - występują w ilości powyżej 0,01% suchej masy Ca,Mg,Na,Cl,K+pierwiastkibiogenne
c) Mikroelementy - występują w ilości poniżej 0,01% suchej masy Fe,I,Cu,Co,F,Zn
Vocabulary: Pierwiastki biogenne to pierwiastki chemiczne niezbędne do budowy związków organicznych, takie jak węgiel, tlen, wodór, azot, fosfor i siarka.
Rodzaje wiązań i oddziaływań chemicznych w organizmach:
- Wiązania kowalencyjne - powstają przez uwspólnienie elektronów
- Wiązania jonowe - powstają między atomami różniącymi się elektroujemnością
- Wiązania wodorowe - słabe wiązania między atomem wodoru a atomem innego pierwiastka
Oddziaływania międzycząsteczkowe:
- Oddziaływania dipol-dipol
- Siły van der Waalsa
- Oddziaływania hydrofobowe
Example: Wiązania wodorowe występują np. w cząsteczkach wody, wpływając na jej wyjątkowe właściwości.
Substancje w organizmach można podzielić na:
a) Hydrofilowe lubiącewodę - np. alkohole, cukry
b) Hydrofobowe nielubiącewody - np. tłuszcze, węglowodory
c) O charakterze jonowym hydrofilowe - dobrze rozpuszczają się w wodzie
Highlight: Zrozumienie właściwości hydrofilowych i hydrofobowych substancji jest kluczowe dla zrozumienia procesów zachodzących w organizmach żywych.
