Merystemy Pierwotne i Wtórne w Rozwoju Roślin

Merystemy pierwotne rozpoczynają swoją aktywność już w stadium zarodkowym rośliny. Szczególnie istotne są merystemy wierzchołkowe, znajdujące się w stożkach wzrostu łodyg i korzeni. Ich działanie prowadzi do wydłużania się organów oraz ich pierwotnego przyrostu na grubość.

Podział tkanek stałych w roślinach obejmuje tkanki okrywające, miękiszowe, wzmacniające i przewodzące. Tkanki te charakteryzują się wyspecjalizowanymi funkcjami i zazwyczaj nie mają zdolności do podziałów. Można je również podzielić na żywe (zawierające protoplasty) i martwe (bez protoplastów).

Słownictwo: Merystemy wstawowe (interkalarne) to specjalne tkanki twórcze zlokalizowane u podstawy międzywęźli, przyspieszające wzrost łodygi.

Tkanki Okrywające i Ich Funkcje Ochronne

Tkanki okrywające stanowią naturalną barierę ochronną roślin. Występują na powierzchni wszystkich organów roślinnych i chronią je przed niekorzystnymi czynnikami środowiska oraz regulują wymianę substancji.

Definicja: Skórka (epiderma w pędzie, ryzoderma w korzeniu) to pierwotna tkanka okrywająca, która chroni organy o budowie pierwotnej.

Korkowica, jako wtórna tkanka okrywająca, składa się z trzech warstw: felogenu (miazgi korkotwórczej), felodermy (miękiszu) i felemu (korka). Korek, zbudowany z martwych komórek wypełnionych powietrzem i pokrytych suberyną, skutecznie chroni roślinę przed utratą wody i ekstremalnymi temperaturami.

Charakterystyka tkanek miękiszowych roślin

Rodzaje tkanek roślinnych merystemy i tkanki stałe współpracują ze sobą, tworząc funkcjonalną całość. Tkanki miękiszowe, należące do tkanek stałych, występują we wszystkich organach rośliny i często stanowią ich główną część objętościową.

Miękisz asymilacyjny, zawierający liczne chloroplasty, jest miejscem zachodzenia fotosyntezy. Występuje głównie w liściach i zielonych częściach łodyg. W zależności od układu komórek wyróżniamy miękisz palisadowy, gąbczasty i wieloramienny.

Przykład: Miękisz spichrzowy występuje w organach magazynujących, jak bulwy ziemniaka czy korzenie marchwi, gdzie gromadzi substancje zapasowe, głównie w postaci skrobi.

Miękisz zasadniczy wypełnia przestrzenie między innymi tkankami, szczególnie w młodych organach. Natomiast miękisz powietrzny, charakterystyczny dla roślin wodnych, zawiera duże przestwory międzykomórkowe wypełnione gazami, co ułatwia unoszenie się w wodzie.

Specjalizacja i rozmieszczenie tkanek roślinnych

Podział tkanek stałych w roślinach obejmuje tkanki wyspecjalizowane do pełnienia określonych funkcji. Sklerenchyma występuje głównie w dojrzałych organach roślin, często otaczając wiązki przewodzące i chroniąc struktury o szczególnym znaczeniu fizjologicznym.

Słownictwo: Sklereidy to wyspecjalizowane komórki sklerenchymatyczne, które mogą tworzyć twarde warstwy w łupinach nasiennych i owocniach, zapewniając ochronę mechaniczną.

Włókna sklerenchymatyczne, szczególnie dobrze rozwinięte w łodygach bambusa, nadają organom twardość i odporność na uszkodzenia mechaniczne. Ich obecność jest kluczowa dla wzrostu roślin na znaczne wysokości. Sklereidy natomiast budują twarde części owoców, jak na przykład owocnię orzecha włoskiego, zapewniając skuteczną ochronę zarodka.