UKŁAD POKARMOWY - prezentacja

Alternatywny zapis:

A, D, E, K SKŁADNIKI MINERALNE - pierwiastki chemiczne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania. Dzielimy je na: Makroelementy- 0,01%+ suchej masy: węgiel, tlen, wodór, siarka - pierwiastki biogenne, magnez, potas, sód - pozostałe pierwiastki. o Mikroelementy- 0,01%- suchej masy: jod, żelazo, fluor, kobalt, miedź o Ultraelementy - śladowe ilości: rtęć, rad, srebro, złoto WODA - związek występujący w naszym organizmie w największej ilości, stanowi ok. 65% jego masy. Woda jest bardzo dobrym rozpuszczalnikiem wielu związków, ma duże ciepło właściwe oraz duże napięcie powierzchniowe. . ● Pobieranie pokarmu w jamie ustnej Rozdrabnianie pokarmu przez zęby Wstępne trawienie w jamie ustnej • Trawienie - hydrolityczny rozkład związków z udziałem enzymów trawiennych Wchłanianie w kosmkach jelitowych • Usuwanie niestrawionych, zbędnych resztek ● FUNKCJE UKŁADU POKARMOWEGO ● WĘGLOWODANY ŻÓŁĆ BAKTERIE LIPAZA- WITAMINY BŁONNIK NIESTRAWIONE JEDZENIE COLON PRZEŁYK PEPSYNA REFLUKS ZOLADEK KANAL TRZUSTKOWY 620 JELITO CIENKIE CUKRY PROST WITAMIN BIAŁKA B*** 7 TŁUSZCZ SLUZ OCHRONNY KWAS SOLNY GLICEROLI AMINOKWASY KAŁ ŁUSZCZE 1. Wątroba 2. Pęcherz zokciowy 4. Zgięcie prawe wątrobowe 3. Dwunastnica 5. Skrzyżowanie dwunastnicy BUDOWA UKŁADU 6. Okrężnica wstępująca (6) 7. Zastawka krętniczo- kątnicza 8. Jelito kręte 8 9. Jelito slepe kątnica POKARMOWEGO Jama ustna, język, slinianki, przełyk 10. Wyrostek robaczkowy BUDOWA UKŁADU POKARMOWEGO /MOTYWATOR.TV 11 11. Zolądek 16 12 12. Trzustka 13. Zagięcie śledzionowe okrężnicy 14. Poprzecznica, 14) okrężnica poprzeczna 15. Jelito czcze 18 18. Odbytnica 19 19. Kanal odbytu - odbyt (18) ən - oglą 16. Okrężnica zstępująca 17. Esica, okrężnica esowata DROGA POKARMU W PRZEWODZIE POKARMOWYM: Przemieszczanie się pokarmu jest możliwe dzięki ruchom perystaltycznym (robaczkowym) za które odpowiadają mięśnie gładkie tworzące jedną z warstw ściany przewodu pokarmowego. Mięśnie te kurczą się i rozkurczają, dzięki czemu przesuwają cząsteczki pokarmu i mieszają je z wydzielinami gruczołów trawiennych. FUNKCJE POSZCZEGÓLNYCH GRUCZOŁÓW Ślinianki- wydzielają ślinę, która działa bakteriobójczo, nawilża pokarm oraz zawiera enzym rozpoczynający trawienie wielocukrów. Wątroba- produkuje żółć, która ułatwia trawienie tłuszczów. Trzustka- produkuje sok trzustkowy zawierający enzymy, dzięki którym zachodzi dalsze trawienie wielocukrów oraz trawienie białek, dwucukrów i tłuszczów. FUNKCJE POSZCZEGÓLNYCH ODCINKÓW Jama ustna - odpowiada za pobieranie, rozdrabnianie i nawilżanie pokarmu. Gardło - odpowiada za przesuwanie pokarmu do przełyku. Przełyk - transportuje pokarm do żołądka. Żołądek - czasowo magazynuje pokarm. Zachodzi w nim częściowe trawienie białek. Jelito cienkie - odpowiada za trawienie i wchłanianie składników pokarmowych. Jelito grube - odpowiada za wchłanianie wody i soli mineralnych oraz formowanie kału. ślinianki jama nosowa język jama ustna wątroba pęcherzyk żółciowy okrężnica wstępująca jelito ślepe (kątnica) wyrostek robaczkowy gardlo przełyk żołądek trzustka okrężnica poprzeczna jelito cienkie okrężnica zstępująca okrężnica esowata odbytnica odbyt TRAWIENIE I WCHŁANIANIE TRAWIENIE- enzymatyczny rozkład związków wielocząsteczkowych (organicznych) do prostych związków, które mogą być przetransportowane przez limfę lub krew do wnętrza komórek. PROCES TRAWIENIA: 1. Mechaniczna obróbka pokarmu (żucie, mieszanie, połykanie, przesuwanie) 2. Trawienie chemiczne (rozkład złożonych związków z udziałem enzymów trawiennych) 3. Wchłanianie (do krwi lub limfy w kosmkach jelitowych i rozprowadzanie do komórek ciała) cukry złożone białka (długie łańcuchy) wątroba duże krople tłuszczu trzustka sok cukry złożone trzustkowy białka tłuszcze JAMA USTNA niestrawione resztki pokarmu ślina ŻOŁĄDEK HCI uaktywnia enzymy sok żołądkowy JELITO CIENKIE 2616 sok jelitowy glicerol cukry proste aminokwasy kwasy tłuszczowe JELITO GRUBE cukry proste drobne krople tłuszczu mikroorganizmy fermentacja WYDALANIE KAŁU białka (krótkie łańcuchy) wchłanianie strawionego pokarmu masy kałowe JAK DZIAŁAJĄ OŚRODKI GŁODU I SYTOŚCI? SYTOŚĆ obkurczony podwyższony zwiększone podwyższony DZIAŁANIE OŚRODKÓW GŁODU I SYTOŚCI obnizona MOTYWATOR.TV wrażliwość na smak i zapach ŻOŁĄDEK POZIOM GLUKOZY Adk ZAPASY TŁUSZCZU POZIOM INSULINY podwyższona + TEMPERATURA CIAŁA Buozszwpod GŁÓD rozszerzony obniżony zmniejszone obniżony obniżona W podwzgórzu znajdują się ośrodki głodu i sytości oraz receptory rejestrujące poziom glukozy we krwi. Jej wysoki poziom pobudza ośrodek sytości i hamuje ośrodek głodu, zaś niski działa odwrotnie - hamuje ośrodek sytości, a pobudza ośrodek głodu. GŁÓD FIZJOLOGICZNY POJAWIA SIĘ STOPNIOWO, NASILA SIĘ WRAZ Z POGŁĘBIAJĄCYM SIĘ DEFICYTEM ENERGETYCZNYM MOŻNA ZAOBSERWOWAĆ TAKIE OBJAWY JAK SSANIE W ŻOŁĄDKU, BÓL W NADBRZUSZU, ZAWROTY 988 JEST A NA WSZYSTKIE GRUPY Prom PRODUKTÓW (BYLE ZJEŚĆ) CHODZI O ZASPOKOJENIE FIZJOLOGICZNEJ POTRZEBY SYTOŚĆ ODCZUWANA JEST W MOMENCIE ZASPOKOJENIA DEFICYTU (PO OK. ZOMIN FINISH PO ROZPOCZĘCIU POSIŁKU) MIJA GŁÓD FIZJOLOGICZNY, KONIEC POSIŁKU GŁÓD FIZJOLOGICZNY POJAWIA SIĘ STOPNIOWO, NASILA SIĘ WRAZ Z POGŁĘBIAJĄCYM SIĘ DEFICYTEM ENERGETYCZNYM MOŻNA ZAOBSERWOWAĆ TAKIE OBJAWY JAK SSANIE W ŻOŁĄDKU, BOL W NADBRZUSZU, ZAWROTY JEST SIĘ OTWARTYM NA WSZYSTKIE GRUPY PRODUKTÓW (BYLE ZJEŚĆ). CHODZI O ZASPOKOJENIE FIZJOLOGICZNEJ POTRZEBY GŁÓD EMOCJONALNY PIEKNIEJEM SYTOŚĆ ODCZUWANA JEST W MOMENCIE ZASPOKOJENIA DEFICYTU (PO OK. ZOMIN FINISH PO ROZPOCZĘCIU POSIŁKU) MIJA GŁÓD FIZJOLOGICZNY, KONIEC POSIŁKU POJAWIA SIĘ NIESPODZIEWANIE, ZAZWYCZAJ JEST REAKCJĄ NA ZMIANĘ NASTROJU SYCHOLOGICZNA POTRZEBA PRZYJĘCIA POKARMU (W) GŁOWIE), ZEY HUMOR JEŚLI SIĘ NIE SPEŁNI PREFERUJE SOU RODZAJ POKARMU LUB GRUPĘ PRODUKTÓW NP. SŁODYCZE, FAST-FOODY COS CHRUPIĄCEGO ITD. SIE MIMO POJAWIENIA SIĘ UCZUCIA PEŁNOSCI. POKARM JEST NADAL "POTRZEBNY I JEST PRZYJMOWANY AŽ DO ZASPOKOJENIA PRAGNIENIA GŁÓD EMOCJONALNY POJAWIA SIĘ NIESPODZIEWANIE ZAZWYCZAJ JEST REAKCJA NA ZMIANĘ NASTROJU SYCHOLOGICZNA POTRZEBA PRZYJĘCIA POKARMU (W GŁOWIE). ZEY HUMOR JEŚLI NIE PREFERUJE SIĘ KONKRETNY RODZAJ POKARMU LUB GRUPE PRODUKTÓW NP. SŁODYCZE, FAST-FOODY. COS CHRUPIĄCEGO ITD. MIMO POJAWIENIA SIĘ UCZUCIA PEŁNOŚCI, POKARM JEST NADAL "POTRZEBNY JEST PRZYJMOWANY AZ DO ZASPOKOJENIA PRAGNIENIA " DIAGNOSTYKA CHORÓB UKŁADU POKARMOWEGO BADANIA KRWI - badanie ogólne (morfologia) pozwalają ocenić ogólną kondycję organizmu; dzięki bardziej szczegółowym badaniom krwi, możliwe jest wykrycie różnych chorób wewnętrznych np. markerów nowotworowych. BADANIA KAŁU - badania kału umożliwiają: potwierdzenie występowania pasożytów, wykazanie obecności wirusów, stwierdzenie występowania krwi utajonej, wykonanie posiewów bakteryjnych, ocena składu mikrobiomu jelit. USG JAMY BRZUSZNEJ - ultrasonografia to badanie przeprowadzane za pomocą urządzenia, które wysyła i odbiera ultradźwięki. Dzięki niemu w nieinwazyjny sposób możemy ocenić stan wątroby, pęcherzyka żółciowego czy trzustki. BADANIA ENDOSKOPOWE - polegają na wprowadzeniu do przewodu pokarmowego giętkiego przewodu zakończonego kamerą ze źródłem światła. Umożliwiają one obserwacje wnętrza przewodu ale również pobieranie próbek tkanek oraz wykonywanie prostych zabiegów. kolonoskopia FRES gastroskopia 1. Pasożytnicze Pasożyty powodujące choroby: Tasiemce Glista ludzka • Włosień kręty Owsik ludzki CHOROBY UKŁADU POKARMOWEGO ■ 9 2. Wirusowe Wirusowe Zapalenie Wątroby (WZW) WZW A Drogi zakażenia: głównie droga pokarmowa Profilaktyka: przestrzeganie zasad higieny, szczepienia WZW B Drogi zakażenia: droga płciowa, przez krew Profilaktyka: unikanie kontaktu z krwią zakażonych, szczepienia, bezpieczne zachowania seksualne WZW C Drogi zakażenia: przez krew, droga płciowa Profilaktyka: unikanie kontaktu z krwią zakażonych, szczepienia, bezpieczne zachowania seksualne CHOROBY UKŁADU POKARMOWEGO C.D. 3. Bakteryjne PRÓCHNICA Przyczyna: bakterie występujące na powierzchni zębów i rozkładane cukry Profilaktyka: dieta bogata w wapń, witaminę D3, fluor i fosfor, ograniczenie cukrów, mycie zębów, regularne kontrolne wizyty u stomatologa (min. 2 razy w roku) CHOROBA WRZODOWA ŻOŁĄDKA I DWUNSTANICY Przyczyna: zakażenie bakterią Helicobacter pylori Profilaktyka: unikanie stresu, zdrowe odżywianie, niepalenie papierosów, unikanie przyjmowania leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych HELICOBACTER PYLORI 4. Inne CHOROBA LEŚNIOWSKIEGO-CROHNA - przewlekła choroba zapalna, najczęściej końcowego odcinka jelita cienkiego oraz początkowego jelita grubego. Przyczyny: czynniki genetyczne i autoimmunologiczne, niewłaściwa dieta, stres, palenie papierosów Objawy: wzdęcia, biegunka, bóle brzucha, wymioty, krew w stolcu, stan zapalny Choroba Crohna Zdrowe jelito Pogrubienie ścianki Hypertrofia mięsnia Wrzody ZASADY RACJONALNEGO ODŻYWANIA Czym jest BILANS ENERGETYCZNY? Jest to różnica między ilością energii dostarczanej w pożywieniu a ilością energii zużywanej na procesy metaboliczne i aktywność. BILANS ENERGETYCZNY MOŻEMY OBLICZYĆ ZA POMOCĄ WZORU: Kobiety: (10 x masa ciała [kg])+ (6,25 x wzrost [cm]) -(5 x [wiek]) — 161* współczynnik aktywności fizycznej Mężczyźni: (10 x masa ciała [kg])+ (6, 25 x wzrost [cm]) -(5 x [wiek]) + 5* współczynnik aktywności fizycznej (m) 2.0 - Niedowaga BMI < 18.5 Norma Nadwaga BMI 18.5-24,9 BMI 25-29.9 BMI= Otyłość BMI 30-34,9 masa ciała [kg] (wzrost [m])² www.bmi-online.pl Otyłość kliniczna BMI > 35 120 135 (kg) pij dużo wody unikaj stodyczy zrezygnuj z alkoholu zamień sól na zioła mięso, ryby, nasiona roślin strączkowych produkty zbożowe aktywność fizyczna MLEKO PIRAMIDA ŻYWIENIOWA tłuszcze, orzechy nabiat warzywa i owoce #dietolubni. Podręcznik Biologia na czasie dla liceum ogólnokształcącego i technikum Grafika Google Notatki własne BIBLIOGRAFIA https://dietetykpro.pl/kalkulatory/cpm https://www.medonet.pl/ DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ