Zmienność organizmów i mutacje
Zmienność organizmów dzieli się na dwa główne typy. Zmienność środowiskowa jest niedziedziczna i wynika z wpływu otoczenia. Natomiast zmienność genetyczna jest dziedziczna i zachodzi poprzez rekombinację losowydoboˊrosobnikoˊw,segregacjęchromosomoˊw,zapłodnienieicrossing−over oraz mutacje.
Mutacja to nagła, spontaniczna, trwała i losowa zmiana w DNA organizmu. Może pojawić się z przyczyn naturalnych jako mutacje spontaniczne (nieprawidłowości w replikacji lub w podziałach komórkowych) lub jako mutacje indukowane przez czynniki mutagenne. Do czynników mutagennych zaliczamy fizyczne (promieniowanie UV, X), chemiczne (dym papierosowy, konserwanty) oraz biologiczne (wirusy, grzyby).
Mutacje genowe (punktowe) zmieniają kolejność nukleotydów w DNA. Występują jako substytucja (zamiana jednego nukleotydu na inny), delecja (usunięcie nukleotydów) lub insercja (dodanie nukleotydów). Te drobne zmiany mogą mieć ogromny wpływ na funkcjonowanie organizmu.
💡 Ciekawostka: Mutacje nie zawsze są szkodliwe! Niektóre mutacje są neutralne, a inne nawet korzystne, np. mutacja odporności na malarię, która jednocześnie powoduje anemię sierpowatą.