Alkeny - Węglowodory nienasycone z wiązaniem podwójnym

Alkeny to węglowodory nienasycone, charakteryzujące się obecnością wiązania podwójnego między atomami węgla. Ta cecha nadaje im unikalne właściwości chemiczne i fizyczne.

Wzór ogólny alkenów to CnH2n, gdzie C oznacza atomy węgla, H atomy wodoru, a n liczbę moli. Przykładowo, eten $etylene$ ma wzór C2H4.

Przykład: Szereg homologiczny alkenów rozpoczyna się od etenu $C2H4$, następnie propenu $C3H6$, butenu $C4H8$, pentenu $C5H10$ i tak dalej.

Właściwości węglowodorów nienasyconych - alkenów zmieniają się wraz z długością łańcucha węglowego:

• Alkeny od C2 do C4 występują w stanie gazowym
• Od C5 do C17 są cieczami
• Od C18 występują jako ciała stałe
• Im większa liczba atomów węgla w cząsteczce, tym wyższa temperatura wrzenia, gęstość i temperatura topnienia

Highlight: Ważną właściwością alkenów jest zdolność do polimeryzacji. Jest to reakcja, w której monomery $cząsteczki związków nienasyconych$ łączą się ze sobą, tworząc długie łańcuchy polimerowe.

Przykład: Polimeryzacja propenu $CH2=CH-CH3$ prowadzi do powstania polipropylenu $CH2-CH(CH3)$n, który jest szeroko stosowanym tworzywem sztucznym.

Alkiny - Węglowodory nienasycone z wiązaniem potrójnym

Alkiny to grupa węglowodorów nienasyconych, charakteryzująca się obecnością wiązania potrójnego między atomami węgla. Ta cecha nadaje im specyficzne właściwości fizyczne i chemiczne.

Definicja: Alkiny to węglowodory alifatyczne posiadające jedno wiązanie potrójne w cząsteczce.

Wzór ogólny alkinów to CnH2n-2, gdzie C oznacza atomy węgla, H atomy wodoru, a n liczbę moli. Najprostszym przykładem jest etyn $acetylen$ o wzorze C2H2.

Szereg homologiczny alkinów:

1. Etyn $acetylen$ - C2H2 $HC≡CH$
2. Propyn - C3H4 $HC≡C-CH3$
3. But-1-yn - C4H6 $HC≡C-CH2-CH3$
4. Pent-1-yn - C5H8 $HC≡C-CH2-CH2-CH3$

Highlight: Acetylen $etyn$ jest najważniejszym przedstawicielem alkinów, o szerokim zastosowaniu przemysłowym.

Właściwości chemiczne alkinów:

• Reakcja z wodorem: C2H2 + 2H2 → C2H6 $etan$
• Reakcja z bromem: C2H2 + 2Br2 → C2H2Br4 $1,1,2,2-tetrabromoetan$
• Polimeryzacja: n C2H2 → $-CH=CH-$n $poliacetylen$

Przykład: Otrzymywanie acetylenu: CaC2 + 2H2O → C2H2 + Ca$OH$2

Właściwości fizyczne alkinów:

• Acetylen jest bezbarwnym i bezwonnym gazem
• Jest nierozpuszczalny w wodzie
• Charakteryzuje się wysoką reaktywnością chemiczną

Zrozumienie właściwości węglowodorów nasyconych i nienasyconych jest kluczowe dla dalszego studiowania chemii organicznej i jej zastosowań w przemyśle i technologii.