Promieniotwórczość i przemiany jądrowe
Promieniotwórczość to zjawisko odkryte przez Henry'ego Becquerela w 1896 roku. Polega ono na samorzutnym rozpadzie jąder niestabilnych nuklidów, prowadzącym do powstania innych nuklidów.
Highlight: Im większa liczba protonów w jądrze, tym pierwiastek jest bardziej promieniotwórczy, ze względu na wzajemne odpychanie się protonów.
Rozpad promieniotwórczy alfa, beta, gamma to główne rodzaje naturalnych przemian jądrowych:
- Rozpad alfa α - emisja cząstki alfa jądrahelu
- Rozpad beta β - emisja elektronu lub pozytonu
- Promieniowanie gamma γ - emisja wysokoenergetycznego fotonu
Example: Rozpad alfa: ²³⁸U → ²³⁴Th + ⁴He
Czas połowicznego rozpadu t1/2 to kluczowy parametr określający szybkość rozpadu promieniotwórczego. Jest to czas, w którym rozpada się dokładnie połowa próbki nietrwałego izotopu.
Sztuczne przemiany jądrowe obejmują:
- Reakcje jądrowe wywoływane w akceleratorach i cyklotronach
- Rozszczepienie jądrowe - rozpad ciężkiego jądra na dwa lżejsze
- Fuzję jądrową - łączenie się lekkich jąder w cięższe
Vocabulary: Transuranowce - pierwiastki o liczbie atomowej większej niż 92, zbyt promieniotwórcze, by istnieć naturalnie w przyrodzie.
Zastosowanie izotopów promieniotwórczych jest szerokie i obejmuje medycynę diagnostyka,terapia, archeologię datowanieradiowęglowe, gospodarkę energetykajądrowa oraz wojsko.
