Otrzymywanie i właściwości estrów
Reakcja estryfikacji to najważniejszy sposób otrzymywania estrów. Polega ona na reakcji kwasu karboksylowego z alkoholem w obecności stężonego kwasu siarkowego (H₂SO₄) jako katalizatora. Podczas tej reakcji powstaje ester i woda jako produkty uboczne.
Przykładowa reakcja estryfikacji to: CH₃COOH + C₂H₅OH → CH₃COOC₂H₅ + H₂O, gdzie etanol reaguje z kwasem etanowym, tworząc etanian etylu (octan etylu) i wodę. Otrzymany ester ma charakterystyczny, owocowy zapach i tworzy tłustą plamę na powierzchni wody.
Estry mają szereg charakterystycznych właściwości: są bezbarwne i lotne, mają mniejszą gęstość od wody, słabo rozpuszczają się w wodzie, nie tworzą wiązań wodorowych i mają przyjemny, owocowy zapach. Te cechy decydują o ich szerokim zastosowaniu.
Estry mogą ulegać hydrolizie, czyli rozkładowi pod wpływem wody. Wyróżniamy hydrolizę kwasową, gdzie w obecności kwasu ester rozkłada się z powrotem na kwas karboksylowy i alkohol, oraz hydrolizę zasadową, gdzie powstaje sól kwasu karboksylowego i alkohol np.CH3COOCH2CH3+NaOH→CH3COONa+CH3CH2OH.
Uwaga! Reakcja estryfikacji jest reakcją odwracalną, co oznacza, że nie możemy uzyskać 100% wydajności estru w zwykłych warunkach. Aby zwiększyć wydajność, często usuwa się wodę z mieszaniny reakcyjnej.