Kinetyka reakcji chemicznych
Szybkość reakcji chemicznych można opisać matematycznie za pomocą równań kinetycznych. Dla reakcji z jednym substratem mamy: v = k · CA, gdzie k to stała szybkości reakcji, a CA to stężenie substratu A. Dla reakcji z dwoma substratami: v = k · CA · CB.
Reguła van't Hoffa pozwala przewidywać, jak zmienia się szybkość reakcji przy zmianie temperatury. Zgodnie z nią, podwyższenie temperatury o 10°C zwiększa szybkość reakcji 2-4 razy. Obliczamy to ze wzoru: v₂ = v₁ · yᵃ, gdzie a = T2−T1/10, a y to temperaturowy współczynnik szybkości.
W praktyce można obserwować rolę katalizatorów w reakcjach. Na przykład woda działa jako katalizator w syntezie jodku magnezu Mg+I2→MgI2, znacznie przyspieszając proces. Podobnie podczas rozkładu nadtlenku wodoru (wody utlenionej) tworzy się woda i tlen: 2H₂O₂ → 2H₂O + O₂↑.
🔬 Pamiętaj: Katalizator przyspiesza reakcję, nie zużywając się w niej, co oznacza, że po zakończeniu reakcji można go odzyskać w niezmienionej formie!
W przeciwieństwie do katalizatorów, inhibitory spowalniają reakcje chemiczne. Jako katalizatory najczęściej stosuje się metale, tlenki oraz kwasy.