Atmosłera

Alternatywny zapis:

przestrzennym zróżnicowaniu na kuli ziemskiej. 2.Zróżnicowanie temperatury powietrza na kuli ziemskiej jest ogromne. Sformułować można kilka prawidłowości: ▸ na Ziemi występuje strefowość termiczna, która odpowiada strefom oświetlenia Ziemi. Najwyższa temperatura powietrza panuje na obszarach okołorównikowych i obniża się w kierunku obu biegunów; ▸ najwyższe wartości średniej temperatury powietrza w lipcu występują na lądach w pobliżu zwrotnika Raka (powyżej 30°C), a w styczniu - w pobliżu zwrotnika Koziorożca (powyżej 25°C); ▸ najniższe wartości temperatury powietrza występują na obszarach okołobiegunowych(średnia roczna wynosi ok. -23°C), a także w północnych regionach Azji oraz Ameryki Północnej; ▸ najniższe wartości średniej rocznej amplitudy temperatury powietrza (ok. 2-3°C) w obrębie kontynentów występują na obszarach okołorównikowych, a największe (powyżej 60°C) - w głębi kontynentów, w okolicach koła podbiegunowego północnego. T:Ciśnienie atmosferyczne. 1.Ciśnienie atmosferyczne to nacisk, ktory powietrze wywiera na powierzchnie ziemi. 2.Średnie ciśnienie na poziomie morza wynosi ok 1013 hPa. 2. Wartość ciśnienia spada średnio 8m on około 1 hPa. 4.Izobary to linie łączące punkty o tych samych wartościach ciśnienia. 5.Niż baryczny zachodzi gdy cisnienie atmosferyczne maleje w kierunku srodka ukladu a najniższą wartość osiąga w centrum. 6. Wyż baryczny obszar wysokiego ciśnienia atmosferycznego, w którym najwyższe ciśnienie panuje w centrum układu. NIŻ WYŻ N 985 990 995 7.Prawidłowości dotyczące ciśnienia na ziemi: W 1010 1005 1000 najwyższe ciśnienie występuje w strefie międzyzwrotnikowej; w okolicach równika ciśnienie utrzymuje się obniżone cały rok; ośrodki ciśnienia nad morzem są trwale, na lądzie ulegają sezonowym zmianom; T:Wiatry. 1.Wiatry dzielimy na: a) Wiatry stałe - Pasaty, W antypasat Wyż pasat W Cyrkulacja pasatowa b) Wiatry sezonowe - monsuny, bryzy itp. Opady: Monsun zimowy (grudzień - luty) 0-60 mm 60-180 mm 180-300 mm 300-600 mm 800-1200 mm powyżej 1200 mm kierunek wiatru c) Wiatry lokalne - fen, halny, antypasat pasat Spadek temperatury powietrza 0,6°C/100 m Przepływ powietrza nad górami w czasie wiatru halnego Wzrost temperatury powietrza 1,0°C/100m W Monsun letni (czerwiec-sierpień) N Niż Północ -2100 1800 1500 1200 1600 T:Opady atmosferyczne. 1.Jak dochodzi do opadów atmosferycznych? Wilgotność powietrza to zawartość pary wodnej w powietrzu atmosferycznym. Para wodna może ulec skropleniu czyli kondensacji, zaś przy ujemnych temperaturach zachodzi proces resublimacji, gdzie para wodna zamienia się w kryształki lodu. Gdy skraplanie wody z zachodzi blisko gruntu powstaje mgła. Opady atmosferyczne częściej mają formę: deszczu, gradu, śniegu, ciało stałe resublimacja sublimacja ciało gazowe krzepnięcie topnienie skraplanie 2. Czynniki zróżnicowania opadów atmosferycznych: a) Globalna cyrkulacja powietrza - w strefach obniżonego ciśnienia atmosferycznego występuje więcej opadów zaś w strefach gdzie ciśnienie jest wysokie opady są niewielkie. parowanie b) Wysokość nad poziomem morza - Wraz ze wzrostem wysokości, temperatura powietrza się obniża, co sprzyja skraplaniu pary wodnej. c) Rzeźba terenu - na duże znaczenie w przypadku przemieszczania się mas powietrza, np. góry stanowią naturalną barierę d) Odległość od mórz i oceanów - miarę oddalania się od wód wielkość opadów maleje. e) Prądy morskie - Ciepłe prądy morskie powodują wzrost wilgotności, zimna zaś jej zmniejszania. 3.Prawidłowości dotyczące rozkładu opadów. Wysokie sumy opadów montuje się na obszarach okołorównikowych oraz umiarkowanych szerokościach geograficznych. Mało opadów atmosferycznych występuje na obszarach okołozwrotnikowych oraz okołobiegunowych. ciało ciekłe Deszcze zenitalne są ściśle związane z nagrzewaniem powierzchni Ziemi przez Słońce. Na równiku, wskutek górowania Słońca w zenicie, powietrze jest szybko nagrzewane i równocześnie rozszerzane. Jako lżejsze unosi się ku górze i powstaje układ niskiego ciśnienia. Powietrze unosząc się jest wilgotne i coraz bardziej chłodne. Następuje kondensacja unoszonej pary wodnej, co prowadzi do opadów deszczu. Nazywane są one deszczami zenitalnymi. Są one codzienne, obfite i ciepłe. Występują w strefie międzyzwrotnikowej. Monsuny to wiatry, które wieją na obszarze Azji Południowo-Wschodniej oraz na innych obszarach gdzie w bliskim sąsiedztwie mamy dużą powierzchnię lądu i ocean. Mają one ogromny wpływ na gospodarkę i życie ludzi, ponieważ przynoszą za sobą masy ciepłego, suchego powietrza (monsun zimowy) lub masywne opady deszczu (monsun letni). Zmiany kierunku wiania wiatru i towarzyszące temu zmiany nazywamy cyrkulacją monsunową. T: Prognozowanie pogody. 1.Pogoda to stan atmosfery w danej chwili w danym miejscu. 2.Elementy pogody: • temperatura powietrza - stopnie Celsjusza (°C) i Fahrenheita (°F), kelwiny (K); ciśnienie atmosferyczne - hektopaskale (hPa); • wilgotność powietrza - wskaźnik wilgotności wyraża się w % lub g/m²; • wiatr - prędkość wiatru podajemy w m/s lub km/h; usłonecznienie - godzina (h); zachmurzenie - skala oktanowa 0-8 • opady atmosferyczne - milimetry (mm) albo litry wody na metr kwadratowy (l/m²) (w ciągu doby) 3.Mapa synoptyczna, mapa pogody to mapa przedstawiająca obecny stan pogodowy. Na mapach synoptycznych wyniki pomiarów ze stacji synoptycznej opisuje się graficznie. Mapy synoptyczne mogą być powierzchniowe i górne.Powstają one dzięki meteorologom którzy obserwują i analizują zdjęcia satelitarne i mapy. T: Klimaty na kuli ziemskiej. 1.Klimat to przebieg pogody na danym obszarze określony na podstawie obserwacji. 2.Czynniki kształtujące klimat: a) szerokość geograficzna (decyduje ona o ilości energii słonecznej); b) wysokość n.p.m (wraz ze wzrostem wysokości spada temperatura powietrza i ciśnienie atmosferyczne, zmniejsza się zawartość pary wodnej w atmosferze, natomiast zwiększa się prędkość wiatru); c) rozkład lądów i mórz (ma wpływ na występowanie kontynentalnych i morskich cech klimatu, kontynentalne masy powietrza zalegające lub przemieszczające się nad rozległymi obszarami lądowymi są bardziej suche niż morskie masy powietrza nad dużymi obszarami oceanów); d) rzeźba terenu; e) prądy morskie (ciepłe prądy przyczyniają się do wzrostu temperatury powietrza oraz ilości opadów atmosferycznych natomiast zimne do ich obniżenia); 3.Strefy klimatyczne na Ziemi: a) równikowa: wybitnie wilgotna; podrównikowa; b) zwrotnikowa: wilgotna; sucha; c) podzwrotnikowa: morska; kontynentalna sucha; d) umiarkowana umiarkowana ciepła: morska; przejściowa (Polska); kontynentalna umiarkowana zimna: morska; przejściowa; kontynentalna e) okołobiegunowa: subpolarny; polarny; 4.Klimat morski cechują duże równomiernie rozłożone w ciągu roku opady atmosferyczne oraz niewielkie amplitudy temperatury. Klimat kontynentalny charakteryzuje się niewielkimi opadami atmosferycznymi oraz dużymi amplitudami temperatury. 5.Klimatogram dla Warszawy: F 86 "C Altitude: 112m 30 77 25 68 20 59 15 50 10 41 5 32 0 23 -S 02 Climate: Cfb 04 01 03 Copyright: CLIMATE-DATA.ORG 05 06 °C: 9.3 / *F: 48.7 07 08 09 mm: 695 inch: 27.4. 10 11 12 wim 90 3.5 75 60 inch 30 3.0 45 1.8 0 2.4 1.2 15 0.6 0.0