Język polski
Biologia
Chemia
Geografia
Historia
Komórka
Bakterie i wirusy. organizmy beztkankowe
Genetyka klasyczna
Badania przyrodnicze
Ekologia
Organizm człowieka jako funkcjonalna całość
Metabolizm
Układ wydalniczy
Genetyka molekularna
Układ pokarmowy
Proste zwierzęta bezkręgowe
Kręgowce zmiennocieplne
Genetyka
Rozmnażanie i rozwój człowieka
Chemiczne podstawy życia
Pokaż wszystkie tematy
Pochodne węglowodorów
Efekty energetyczne i szybkość reakcji chemicznych
Węglowodory
Reakcje chemiczne w roztworach wodnych
Stechiometria
Budowa atomu a układ okresowy pierwiastków chemicznych
Układ okresowy pierwiastków chemicznych
Gazy i ich mieszaniny
Świat substancji
Kwasy
Sole
Wodorotlenki a zasady
Systematyka związków nieorganicznych
Roztwory
Reakcje utleniania-redukcji. elektrochemia
Pokaż wszystkie tematy
247
1
emilia
17.11.2025
Geografia
Charakterystyka środowiska Sudetów, Bieszczad i Gór Świętokrzyskich
6908
•
17 lis 2025
•
Poznamy teraz charakterystyczne cechy trzech wyjątkowych regionów górskich Polski: Sudetów,... Pokaż więcej
Bieszczady to najdalej wysunięte na wschód pasmo Beskidów, które ciągnie się również przez Ukrainę i Słowację. Są to góry fałdowe zbudowane z fliszu karpackiego - naprzemiennych warstw różnych skał osadowych, które powstały w środowisku morskim. Flisz jest podatny na erozję, co nadaje Bieszczadom łagodniejszą rzeźbę niż mają Tatry.
Najwyższym szczytem jest Tarnica (1346 m n.p.m.). Charakterystycznym elementem krajobrazu są połoniny - wysokogórskie łąki porośnięte trawami. Około 60-70% powierzchni zajmują lasy jodłowo-bukowe. Największą rzeką regionu jest San, a na Podkarpaciu znajduje się najgłębsze sztuczne jezioro w Polsce - Jezioro Solińskie, będące popularnym kąpieliskiem podkarpackim.
Warto wiedzieć! W Bieszczadach żyją rzadkie gatunki dużych ssaków - żubry, wilki, rysie i niedźwiedzie, których ochroną zajmuje się Bieszczadzki Park Narodowy.
Sudety to góry zrębowe o średniej wysokości około 1500 m n.p.m., ciągnące się wzdłuż granicy z Czechami na długości około 350 km. Ich unikalna budowa jest rezultatem trzech orogenez (ruchów górotwórczych), z których najważniejsza była orogenza hercyńska.
Ciekawostką Sudetów jest ich podział na trzy części: Wschodnie, Środkowe i Zachodnie. W Sudetach Środkowych znajdziemy Kotlinę Kłodzką i Góry Stołowe z pasem, którego najwyższym szczytem jest Kalenica. Najwyższym szczytem całych Sudetów jest Śnieżka (1602 m n.p.m.) w Karkonoszach.
Sudety charakteryzuje duża różnorodność skał (magmowe, metamorficzne i osadowe) oraz klimat górski z cechami klimatu morskiego. Występują tu liczne rzeki, takie jak Nysa Kłodzka czy Nysa Łużycka, na których zbudowano system zbiorników retencyjnych. W regionie znajdują się również najpiękniejsze miasta w Sudetach - urokliwe uzdrowiska i miejscowości turystyczne.
Góry Świętokrzyskie to niskie góry o bogatej historii geologicznej. Były fałdowane dwukrotnie (w orogenezie kaledońskiej i hercyńskiej), a następnie prawie całkowicie zrównane. Podczas orogenezy alpejskiej zostały podniesione i potrzaskane przez uskoki.
Najwyższym pasmem są Łysogóry zbudowane głównie z piaskowców kwarcytowych. Podczas zlodowaceń południowopolskich obszar ten był pokryty lądolodem. Wpływ budowy geologicznej na środowisko wyżyn widoczny jest w formach rzeźby terenu, takich jak gołoborza - charakterystyczne rumowiska skalne powstałe w klimacie peryglacjalnym.
W Paśmie Chęcińskim, zbudowanym ze skał wapiennych, występują formy krasowe, w tym jaskinia Raj. Region ten ma nieco niższą temperaturę roczną i wyższe opady (około 780 mm) w porównaniu do terenów sąsiednich. Góry Świętokrzyskie są kolebką górnictwa i hutnictwa na ziemiach polskich.
Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.
Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.
Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.
App Store
Google Play
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Poznamy teraz charakterystyczne cechy trzech wyjątkowych regionów górskich Polski: Sudetów, Bieszczad i Gór Świętokrzyskich. Każdy z tych obszarów ma unikalną budowę geologiczną, rzeźbę terenu i ekosystemy, które ukształtowały się w różnych okresach geologicznych.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Bieszczady to najdalej wysunięte na wschód pasmo Beskidów, które ciągnie się również przez Ukrainę i Słowację. Są to góry fałdowe zbudowane z fliszu karpackiego - naprzemiennych warstw różnych skał osadowych, które powstały w środowisku morskim. Flisz jest podatny na erozję, co nadaje Bieszczadom łagodniejszą rzeźbę niż mają Tatry.
Najwyższym szczytem jest Tarnica (1346 m n.p.m.). Charakterystycznym elementem krajobrazu są połoniny - wysokogórskie łąki porośnięte trawami. Około 60-70% powierzchni zajmują lasy jodłowo-bukowe. Największą rzeką regionu jest San, a na Podkarpaciu znajduje się najgłębsze sztuczne jezioro w Polsce - Jezioro Solińskie, będące popularnym kąpieliskiem podkarpackim.
Warto wiedzieć! W Bieszczadach żyją rzadkie gatunki dużych ssaków - żubry, wilki, rysie i niedźwiedzie, których ochroną zajmuje się Bieszczadzki Park Narodowy.
Sudety to góry zrębowe o średniej wysokości około 1500 m n.p.m., ciągnące się wzdłuż granicy z Czechami na długości około 350 km. Ich unikalna budowa jest rezultatem trzech orogenez (ruchów górotwórczych), z których najważniejsza była orogenza hercyńska.
Ciekawostką Sudetów jest ich podział na trzy części: Wschodnie, Środkowe i Zachodnie. W Sudetach Środkowych znajdziemy Kotlinę Kłodzką i Góry Stołowe z pasem, którego najwyższym szczytem jest Kalenica. Najwyższym szczytem całych Sudetów jest Śnieżka (1602 m n.p.m.) w Karkonoszach.
Sudety charakteryzuje duża różnorodność skał (magmowe, metamorficzne i osadowe) oraz klimat górski z cechami klimatu morskiego. Występują tu liczne rzeki, takie jak Nysa Kłodzka czy Nysa Łużycka, na których zbudowano system zbiorników retencyjnych. W regionie znajdują się również najpiękniejsze miasta w Sudetach - urokliwe uzdrowiska i miejscowości turystyczne.
Góry Świętokrzyskie to niskie góry o bogatej historii geologicznej. Były fałdowane dwukrotnie (w orogenezie kaledońskiej i hercyńskiej), a następnie prawie całkowicie zrównane. Podczas orogenezy alpejskiej zostały podniesione i potrzaskane przez uskoki.
Najwyższym pasmem są Łysogóry zbudowane głównie z piaskowców kwarcytowych. Podczas zlodowaceń południowopolskich obszar ten był pokryty lądolodem. Wpływ budowy geologicznej na środowisko wyżyn widoczny jest w formach rzeźby terenu, takich jak gołoborza - charakterystyczne rumowiska skalne powstałe w klimacie peryglacjalnym.
W Paśmie Chęcińskim, zbudowanym ze skał wapiennych, występują formy krasowe, w tym jaskinia Raj. Region ten ma nieco niższą temperaturę roczną i wyższe opady (około 780 mm) w porównaniu do terenów sąsiednich. Góry Świętokrzyskie są kolebką górnictwa i hutnictwa na ziemiach polskich.
Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.
Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.
Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.
247
Inteligentne Narzędzia NOWE
Przekształć te notatki w: ✓ 50+ Pytań Testowych ✓ Interaktywne Fiszki ✓ Pełny Egzamin Próbny ✓ Plany Eseju
Odkryj kluczowe informacje o polskich parkach narodowych, ich unikalnych ekosystemach, faunie i florze. Zawiera szczegóły dotyczące takich parków jak Babia Góra, Białowieski, Biebrzański i wiele innych. Idealne dla studentów biologii i ochrony środowiska.
GeografiaOdkryj różnorodność roślinności w Polsce, w tym roślinność potencjalną i rzeczywistą oraz rodzaje lasów. Zawiera mapy rozmieszczenia i szczegółowe informacje o ekosystemach leśnych. Idealne dla uczniów przygotowujących się do matury z geografii.
GeografiaZgłębiaj położenie geograficzne Polski, jej jednostki tektoniczne oraz przeszłość geologiczną. Dowiedz się o surowcach mineralnych, ukształtowaniu terenu oraz kluczowych cechach powierzchni kraju. Idealne dla studentów geografii i nauk przyrodniczych.
GeografiaZrozumienie pojęć enklawy i eksklawy w kontekście geopolityki. Dowiedz się, jak te terytoria wpływają na relacje międzynarodowe oraz jakie są ich cechy charakterystyczne. Materiał zawiera przykłady, takie jak Alaska i San Marino, oraz omawia elementy składające się na państwo, w tym ludność, władze i granice. Typ: podsumowanie.
GeografiaOdkryj różnorodność krajobrazów Polski, ich typologię oraz funkcje. Zrozum, jak antropopresja wpływa na krajobrazy kulturowe i przyrodnicze, oraz jakie są zagrożenia dla ich zachowania. Materiał zawiera szczegółowe informacje o klasyfikacji krajobrazów, ich elementach oraz ochronie środowiska. Idealne dla studentów geografii i ekologii.
GeografiaOdkryj różnorodność pasów rzeźby terenu w Polsce, w tym wyżyny, kotliny i pasy nizin. Zrozum charakterystyczne formy krajobrazu, takie jak lessowe wzniesienia, wapienne ostacowe oraz polodowcowe jeziora. Materiał zawiera kluczowe informacje o procesach geomorfologicznych i typach krajobrazów, idealny dla studentów geografii i ekologii.
GeografiaApp Store
Google Play
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
