mapa polityczna świata

Alternatywny zapis:

kolonialne w myśl zasady,,wyjść drzwiami wejść oknami". Obecność zagranicznego kapitału w przemyśle i sektorze finansowym wpływa nie tylko na gospodarkę ale i na całą politykę społeczno-gospodarczą kraju. PODZIAŁ OBSZARÓW MORSKICH 1983 Konwencja o prawie morza (ONZ) wody terytorialne - 12 mil morskich (1Mm=1852m) - wchodzą w skład terytorium państwa. Statkom innych państw przysługuje prawo nieszkodliwego przepływu ale podlegają prawom państwa nadbrzeżnego. morskie wody wewnętrzne - wąskie zatoki, których szerokość ujścia nie przekracza 24Mm - podległe całkowitej i wyłącznej władzy państwa nadbrzeżnego. strefa wyłączności ekonomicznej / strefa ekonomiczna - 200Mm - państwo ma wyłączne prawo eksploatacji surowców mineralnych i zasobów biologicznych morza. W tej strefie wszystkie państwa mogą swobodnie żeglować, korzystać z przestrzeni powietrznej, układać kable i rurociągi. enklawa - terytorium leżące wewnątrz obszaru państwa, lecz nie podlegające jego jurysdykcji. (San Marino, Watykan, Lesotho) semienklawa - państwa leżące w całości na obszarze innego państwa ale posiadające dostęp do morza. (Brunei, Gambia, Monako, Ceuta, Melilla, Gibraltar) eksklawa -terytorium wchodzące w skład państwa, lecz całkowicie od niego oddzielone i otoczone przez terytorium innego państwa lub państw. (Obwód Kaliningradzki, Kabinda (Angola), Republika Nachiczewańska (Azerbejdżan) MIERNIKI POZIOMU ROZWOJU SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO ŚWIATA produkt krajowy brutto (PKB) - wartość dóbr i usług wytworzonych w ciągu roku na terenie kraju (po odliczeniu kosztów materialnych i kosztów zakupu obcych usług niematerialnych). PKB na 1 mieszkańca (per capita) w $ (USD) produkt narodowy brutto - PKB powiększony o dochody z tytułu własności za granicą i pomniejszony o dochody obcego kapitału zaangażowanego w tym kraju. dochód narodowy brutto (DNB) - suma wartości nowo wytworzonych w każdym z działów gospodarki narodowej przez przedsiębiorstwa krajowe (w kraju jak i poza) - pomniejszona o koszty produkcji uwzględniająca dochody obywateli danego kraju. KSR-0-1 035 USD (na mieszkańca) KŚR-1 036 -12 615 USD KWR - powyżej 12 616 USD Big Mac Index - ile w przeliczeniu na dolary kosztuje w różnych krajach ten sam popularny produkt Human Development Index - wskaźnik rozwoju społecznego 0-1 - PKB per capita - średnia długość życia (przeciętne dalsze trwanie życia) - odsetek dorosłej ludności umiejącej czytać i pisać - odsetek uczniów uczęszczających do szkoły na wszystkich poziomach KWR - powyżej 0,8 KŚR -0,5-0,8 KSR - poniżej 0,5 od 2010 HDI średnia oczekiwana długość trwania życia / średnia dł. trwania życia średni czas nauki pobranej przez osoby powyżej 25 roku życia przewidywany czas edukacji dla dzieci rozpoczynających kształcenie dochód narodowy (DNB) per capita w USD (wg parytetu nabywczego waluty) Kraje Słabo Rozwinięte państwa środkowej i południowej Afryki (Gwinea, Rep. Środkowoafrykańska, Sierra Leone, Burkina Faso, Liberia, Czad, Mozambik, Burundi, Niger, Dem. Rep. Konga) Azji (Timor Wschodni, Bangladesz, Jemen, Mjanma, Nepal, Pakistan, Afganistan) ● Oceanii (Papua Nowa Gwinea) Ameryki Środkowej (Haiti) zaklęty krąg ubóstwa - bieda, brak wykształcenia, wysoki przyrost naturalny → brak fachowców, brak finansów na inwestycje - tania siła robocza → eksport surowców i tanich produktów rolnych - niskie dochody z eksportu → zacofane rolnictwo - głód → zaciąganie długów których nie można spłacić - wzrost zadłużenia niekorzystne warunki handlu zagranicznego / terms of trade - relacja między cenami artykułów przemysłowych importowanych przez KSR a cenami surowców i artykułów rolnych dominujących w eksporcie tych krajów. bogata północ - biedne południe ryba czy wędka »... oświata jest ważna dla rozwoju. Gospodarka chłopa piśmiennego jest 10-15 razy bardziej wydajna niż gospodarka chłopa- analfabety. Sama edukacja, beż żadnych inwestycji, przynosi korzyści materialne;" ,,Afryce potrzebne jest nowe pokolenie polityków, którzy potrafią myśleć w nowy sposób. Obecne musi odejść. Zamiast myśleć o rozwoju, myślą jak utrzymać się u władzy" tygrysy azjatyckie - Korea Południowa, Tajwan, Singapur, (Hong Kong - należy do Chin) - niezwykle dynamiczny rozwój gospodarczy od początku lat 70- napływ kapitału zagranicznego zachęconego niskimi podatkami, tania siła robocza, wzorowa organizacja pracy, bliskość rynków zbytu. Później dołączyły - Malezja, Tajlandia, Indonezja Grupa G8 - osiem najbogatszych krajów świata, których przywódcy spotykają się cyklicznie celem przedyskutowania globalnych problemów gospodarczych 1975 G7 - USA, UK, Francja, Niemcy, Japonia, Włochy, Kanada 1994 - ze względów politycznych na spotkania zaproszono Rosję → 1998 G8 GLOBALIZACJA sieć powiązań na skalę światową / łączenie się społeczeństw coraz silniejszymi więzami gospodarczymi i społeczno-kulturowymi. gospodarcza - rozwój ponadnarodowych korporacji (Microsoft, Toyota Motor, Carrefour) działających na całym świecie → ryzyko monopolu, swobodny przepływ kapitału i usług, wolny dostęp do rynków, masowość produkcji. ekologiczna - globalne problemy środowiskowa i wspólna z nimi walka (efekt cieplarniany, wylesienie, rozprzestrzenienie wirusa HIV itd.) polityczna - osłabienie roli państwa, zanik granic, procesy integracyjne społeczno-kulturowa - globalizacja świata przestępczego - terroryzm,międzynarodowe mafie narkotykowe, pranie brudnych pieniędzy, oszustwa podatkowe, handel bronią kultura masowa