Wskaźniki rozwoju społeczno-gospodarczego
Wskaźniki rozwoju gospodarczego państw obejmują nie tylko miary czysto ekonomiczne, ale także te uwzględniające aspekty społeczne. Jednym z kluczowych jest wartość dodana brutto, definiowana jako wartość wyrobów i usług wytworzonych w ciągu roku przez wszystkie krajowe podmioty gospodarcze, pomniejszona o koszty związane z ich wytworzeniem.
Highlight: HDI (Human Development Index) to wskaźnik umożliwiający porównanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego państw, uwzględniający zarówno aspekty ekonomiczne, jak i społeczne.
Wskaźnik rozwoju społecznego HDI jest wskaźnikiem syntetycznym, co oznacza, że do jego wyliczenia potrzeba kilku składowych:
- Oczekiwana długość trwania życia
- Średnia liczba lat edukacji mieszkańców (25 lat i starszych)
- Oczekiwana liczba lat edukacji dla dzieci rozpoczynających proces kształcenia
- Dochód narodowy per capita w USD
HDI przyjmuje wartości od 0 do 1, co pozwala na klasyfikację krajów:
- Bardzo wysoko rozwinięte (powyżej 0,799)
- Wysoko rozwinięte (0,700-0,799)
- Średnio rozwinięte (0,550-0,699)
- Słabo rozwinięte (poniżej 0,550)
Example: Polska z wartością HDI 0,872 zajmuje 32 miejsce na świecie, co klasyfikuje ją jako kraj bardzo wysoko rozwinięty.
MPI wskaźnik ubóstwa to wielokryterialny wskaźnik wyliczany przez ONZ tylko dla krajów o najniższych wartościach HDI. Im wartość MPI jest większa, tym poziom ubóstwa jest wyższy.
Do określania poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego wykorzystuje się 10 wskaźników, które można podzielić na trzy główne kategorie:
- Cechy ekonomiczne
- Cechy demograficzne
- Cechy społeczne
Te wskaźniki pozwalają na kompleksową ocenę sytuacji danego kraju, uwzględniając zarówno aspekty gospodarcze, jak i jakość życia obywateli.
