Gleba jest złożonym systemem, który powstaje w wyniku długotrwałego oddziaływania różnych czynników glebotwórczych i warunków klimatycznych. Te naturalne procesy kształtują właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne gleby, wpływając na jej żyzność i przydatność rolniczą.
W strefach klimatu umiarkowanego dominują procesy bielicowania i brunatnienia gleby. Bielicowanie zachodzi głównie w warunkach klimatu chłodnego i wilgotnego, gdzie materia organiczna rozkłada się powoli, a kwasy humusowe przemieszczają się w głąb profilu glebowego. W rezultacie powstaje charakterystyczny jasny poziom wymywania i ciemniejszy poziom wmywania. Brunatnienie natomiast występuje w klimacie umiarkowanym ciepłym, gdzie intensywne wietrzenie minerałów prowadzi do uwalniania związków żelaza nadających glebie brunatne zabarwienie.
W strefie klimatu tropikalnego zachodzi proces ferralityzacji w wilgotnym klimacie, który charakteryzuje się intensywnym wietrzeniem chemicznym. W tych warunkach następuje głęboka przemiana minerałów pierwotnych, wymywanie krzemionki i zasad, oraz akumulacja tlenków żelaza i glinu. Powstające w ten sposób gleby ferralitowe mają charakterystyczną czerwoną barwę i są zazwyczaj ubogie w składniki pokarmowe. Wszystkie te procesy glebotwórcze są ściśle powiązane z warunkami klimatycznymi, roślinnością oraz ukształtowaniem terenu, tworząc specyficzne typy gleb charakterystyczne dla danych regionów geograficznych.
