Ruchy masowe i typy wybrzeży
Ruchy masowe to przemieszczanie się materiału skalnego w dół zbocza pod wpływem siły grawitacji. Odpadanie to odrywanie się małych okruchów skalnych, które żłobią rynnę zwaną żlebem. Przy obrywaniu nagle odrywa się duża masa skalna, tworząc blokowisko u podnóża stoku.
Osuwanie to gwałtowne zsuwanie się luźnych skał - powstaje wtedy nisza osuwiskowa i jęzor osuwiskowy. Podczas spływania nasączona wodą zwietrzelina szybko przemieszcza się po intensywnych opadach. Z kolei spełzywanie to powolny ruch zwietrzeliny, rozpoznawalny po powyginanych drzewach i pochyłych słupach.
Warto zapamiętać: Osuwiska są niebezpiecznym zjawiskiem, które może powodować ogromne zniszczenia. Ich powstawaniu sprzyjają intensywne opady i niewłaściwe zagospodarowanie terenu.
Wybrzeża morskie mają różnorodne formy, zależne od procesów, które je ukształtowały. Wybrzeża fjordowe to zatopione doliny polodowcowe - głębokie i kręte, typowe dla Norwegii. Wybrzeża szkierowe powstały przez zalanie obszaru polodowcowego z licznymi skalistymi pagórkami. Z kolei wybrzeża riasowe to zatopione doliny górskie, gdzie góry stały się wyspami, a doliny zatokami.
Szczególnie ciekawe są wybrzeża dalmatyńskie (z równoległymi do brzegu wyspami i zatokami) oraz lagunowe (z odciętą częścią morza przez wał piaszczysty).